თურქეთი – ერდოღანმა საყოველთაო არჩევნები 14 მაისს ჩანიშნა. თურქეთის რესპუბლიკის საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნები 14 მაისს გაიმართება. მოქმედმა პრეზიდენტმა ოფიციალური განცხადება 10 მარტს გააკეთა.[1]
მიწისძვრით დაზარალებულ 2 პროვინციაში წყალდიდობას 11 ადამიანი ემსხვერპლა. 5 ადამიანი დაკარგულად ითვლება. სტიქიას ორი ადამიანი ადიამანის პროვინციაში ემსხვერპლა, როდესაც მოვარდნილმა ნიაღვარმა წაიღო კონტეინტერი, რომელსაც მიწისძვრისას გადარჩენილი ოჯახი თავს აფარებდა. 12 ადამიანი დაიღუპა სანლიურფის პროვინციაში, მათ შორის 5 სირიელია.[2]
ერდოღანს ამომრჩეველთა 47.4% უჭერს მხარს. სოციოლოგიური კვლევის თანახმად, ოპოზიციის კანდიდატი, ქემალ კილიჩდაროღლუ 45,3%-იანი მხარდაჭერით სარგებლობს. კვლევა 13-18 მარტის პერიოდში ჩატარდა. რაც შეეხება პარტიებს, მმართველ პარტიას 38.4% უჭერს მხარს. თურქეთის საყოველთაო არჩევნები 14 მაისს გაიმართება.[3]
ირანის ისლამური რესპუბლიკა
სკოლის მოსწავლე გოგონების მოწამვლის საქმეზე 100-ზე მეტი ადამიანი დააკავეს. ირანის 11 პროვინციაში 100-ზე მეტი ადამიანი დააკავეს; მათ „მტრული მიზნებით“ მომწამვლელი ნივთიერებების გამოყენება ედებათ ბრალად. ირანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, დაკავებულებს კავშირი აქვთ საზღვარგარეთ მოქმედ დისიდენტურ ირანულ მედიასთან და მონაწილეობდნენ საპროტესტო გამოსვლებში. უწყების მტკიცებით, დაკავებულები ცდილობდნენ, შიში დაეთესათ მოქალაქეებში და სკოლების დახურვის პროვოცირება მოეხდინათ; რაც საზოაგდოებაში ხელისუფლების მიმართ უნდობლობას გამოიწვევდა. ზოგიერთი ირანელი პოლიტიკოსის მოსაზრებით, გოგონები რელიგიური ჯგუფების სამიზნეები გახდნენ, რომლებიც ქალთა განათლებას ეწინააღმდგებიან. 2022 წლის ნოემბრიდან მოყოლებული, მოწამვლის შედეგად, ირანის 25 პროვინციაში, 230-მდე სკოლაში 5 ათასზე მეტი მოსწავლე დაზარალდა.[4]
ირანში საპროტესტო აქციების მონაწილე 22 ათასი პატიმარი შეიწყალეს. ირანის სახელმწიფო მედია საშუალების ინფორმაციით, ჯამში 82 ათასი პატიმრის შეწყალება მოხდა, რომელთაგან 22 ათასი დემონსტრაციებში მონაწილე პირები არიან.[5]
ირანი და საუდის არაბეთი დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენაზე შეთანხმდნენ. საუდის არაბეთის მეფემ ირანის პრეზიდენტი ოფიციალური ვიზიტითაც მიიწვია. უახლოესი ორი თვის განმავლობაში, თეირანსა და ერ-რიადში ირანისა და საუდის არაბეთის საელჩები გახისნება და განახლდება სავაჭრო და უსაფრთხოების საკითხებში უერთიერთობა. ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადებით, ქვეყნები საგარეო საქმეთა მინისტრების დონეზე შეხვედრაზეც შეთანხმდნენ. შეხვედრისთვის სამი სავარაუდო ადგილმდებარეობა განიხილება. შეხვედრის თარიღი ჯერჯერობით უცნობია.[6]
ბელარუსი
ბელარუსის ოპოზიციის ლიდერს 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა დაუსწრებლად მიესაჯა. სვეტლანა ციხანოვსკაიას და მის თანამოაზრეებს ბელარუსის ხელისუფლება ადანაშაულებს ხელისუფლების არაკონსტიტუციური გზით ხელში ჩაგდების მიზნით შეთქმულებაში, ექსტრემისტული დაჯგუფების შექმნასა და მის ხელმძღვანელობაში, ასევე ხელისუფლების ხელში ჩაგდებისკენ საჯარო მოწოდებებსა და სხვა ქმედებებში. სვეტლანა ციხანოვსკაია ბელარუსიდან გაქცეულია. ის 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში თავისი ქმრის ნაცვლად მონაწილეობდა, რომელიც იმ დროს, წინასაარჩევნო პერიოდში, დააპატიმრეს და 18 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს.[7]
რუსეთის ფედერაცია
სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ ვლადიმერ პუტინის დაკავების ორდერი გასცა. სასამართლო მიიჩნევს, რომ ვლადიმერ პუტინი პასუხისმგებელია ომის დანაშაულებზე და აქცენტს აკეთებს უკრაინიდან ბავშვების რუსეთში უკანონო დეპორტაციის შემთხვევებზე. სასამართლოს განცხადებით, აღნიშნული დანაშაულები ჩადენილია 2022 წლის 24 თებერვალს რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ. ოფიციალური მოსკოვი ბრალდებებს უარყოფს და ორდერს „აღმაშფოთებელს უწოდებს“.[8]
ჩინეთის პრეზიდენტი ოფიციალური ვიზიტით რუსეთში ჩავიდა. სი ძინპინი ვლადიმერ პუტინს შეხვდა და ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. პრეზიდენტების თქმით, რუსეთი და ჩინეთი სტრატეგიული პარტნიორები არიან და ბევრ საკითხში მათი პოზიციები ერთმანეთს ემთხვევა. ჩინეთის პრეზიდენტმა პუტინს „უკრაინის კონფლიქტის“ დარეგულირების საკუთარი სამშვიდობო გეგმაც გააცნო.[9]
პაკისტანი
პაკისტანის ყოფილი პრემიერის დასაკავებლად მისულ სამართალდმცველებს ხანის მხარდამჭერები დაუპირისპირდნენ. იმრან ხანის დაკავებას სამართალდამცველები 2 დღე ცდილობდნენ. მას ბრალი ედება თანამდებობაზე ყოფნის პერიოდში მიღებული სახელმწიფო საჩუქრების გაყიდვაში. მოგვიანებით, ყოფილმა პრემიერმა ვიდეომიმართვა გაავრცელა და ჩანიშნული სასამართლო პროცესისთვის უსაფრთხოების გარანტიები ითხოვა. იმრან ხანი ირწმუნება, რომ პოლიციას მისი დაკავების საბაბი არ აქვს, რადგან გირაოს პირობებს არ არღვევს. მისივე თქმით, ხელისუფლება ცდილობს, მისი დაპატიმრებით, ვადამდელ საპარლამენტო არჩვენებში მონაწილეობის საშუალება არ მისცეს.[10]
[1] მედია საშუალება „Reuters“; ერდოღანმა არჩევნები 14 მაისს დანიშნა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 10 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/erdogan-officially-calls-turkish-elections-may-14-2023-03-10/ [ნანახია 2023 წლის 13 მარტს]
[2] საინფორმაციო სააგენტო AP; თურქეთის მიწისძვრით დაზარალებულ პროვინციებში წყალდიდობას 14 ადამიანი ემსხვერპლა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 15 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://apnews.com/article/turkey-floods-hit-earthquake-survivors-528f093d35104a9041693ab8d27bffd8?fbclid=IwAR1DFEmgd2uRfj8UUY9iVSN3oe4kmzbgiyAdXTXuP4Nd58v9vSHp_F55N18 [ნანახია 2023 წლის 17 მარტს]
[3] მედია საშუალება Hurriyet; ერდოღანისა და კილიჩოღლუს წინასაარჩევნო პოზიციები; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 24 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/abdulkadir-selvi/anketlerde-erdogan-ile-kilicdaroglu-ne-durumda-42239419?fbclid=IwAR094kk9xv26mo8PLtb7fHIy0rz2SVvaa4wadgadlr2yRa8QP6a3fhm61jw [ნანახია 2023 წლის 27 მარტს]
[4] მედია საშუალება CNN; ირანში მოსწავლე გოგონების მოწავლის საქმეზე 100-ზე მეტი პირი დააპატიმრეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 11 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://edition.cnn.com/2023/03/11/world/iran-schoolgirl-poisonings-arrests-intl-hnk/index.html [ნანახია 2023 წლის 13 მარტს]
[5] მედია საშუალება Reuters; ირანში აქციების მონაწილე 22 ათასი პატიმარი შეიწყალეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 13 მარტს; ხელმისაწვოდმია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-pardons-22000-people-who-took-part-protests-2023-03-13/?fbclid=IwAR1WG4MEwWGOkV1z9RDCYC6KumA6Z_oqbnOiwxWRvdXOjtP-Kvu6xM9tPrQ [ნანახია 2023 წლის 13 მარტს]
[6] მედია საშუალება BBC; საუდის არაბეთმა ირანის პრეზიდენტი ოფიციალური ვიზიტით მიიწვია; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 20 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-65010185 [ნანახია 2023 წლის 22 მარტს]
[7] მედია საშუალება BBC; სვეტლანა ციხანოვსკაიას 15 წლით პატიმრობა დაუსწრებლად მიესაჯა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 6 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-europe-64864490 [ნანახია 2023 წლის 13 მარტს]
[8] მედია საშუალება BBC; ომის დანაშაულების ბრალდებით, პუტინის დაპატიმრების ორდერი გაიცა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 18 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-europe-64992727?at_medium=RSS&at_campaign=KARANGA [ნანახია 2023 წლის 30 მარტს]
[9] მედია საშუალება CNN; ჩინეთის პრეზიდენტი რუსეთს, უკრაინაში შეჭრის შემდეგ, პირველად ეწვია და „ძვირფას მეგობართან“ მჭიდრო კავშირებს გაუსვა ხაზი; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 20 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://edition.cnn.com/2023/03/20/europe/xi-putin-china-russia-visit-monday-intl-hnk/index.html [ნანახია 2023 წლის 24 მარტს]
[10] მედია საშუალება BBC; იმრან ხანი: პაკისტანის ყოფილი პრემიერის დაკავების მცდელობას ძალადობა მოჰყვა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 15 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-asia-64957293?fbclid=IwAR2HJu6ppck9QEijIMLNNwPL6gx3KodBI9DVHkEiuI94XoIRpNeyUO3CTlo [ნანახია 2023 წლის 17 მარტს]