ეთიოპიის ადამიანის უფლებათა კომისია და გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარიატი 2021 წელს გამოქვეყნებულ ერთობლივ ანგარიშში ეთიოპიის  შესახებ წერენ, რომ ეთიოპიის ფედერაციული დემოკრატიული რესპუბლიკა არის სახელმწიფო აღმოსავლეთ აფრიკაში, სომალის ნახევარკუნძულზე. ის არის აფრიკის კონტინენტზე მეორე ყველაზე მეტად დასახლებული სახელმწიფო დაახლოებით 117.9 მილიონი მოსახლით [2021 წლის მდგომარეობით], რომელიც 80-ზე მეტი ეთნიკური ჯგუფისთვის წარმოადგენს სამშობლოს. აღნიშნული ანგარიშის მიხედვით, მოსახლეობის 43.5 პროცენტი არის ეთიოპიურ მართლმადიდებლური ეკლესიის მიმდევარი, 33.9 პროცენტი ისლამის, ხოლო 18.6 პროცენტი პროტესტანტიზმის. რაც შეეხება სხვა რელიგიურ ჯგუფებს (მათ შორის კათოლიკეებს და იეჰოვას მოწმეებს თუ სხვა ადგილობრივი რელიგიური გაერთიანებების წარმომადგენლებს) ისინი შეადგენენ საერთო მოსახლეობის 5 პროცენტზე ნაკლებს.[1]

უსაფრთხოების კუთხით არსებული მდგომარეობა – ავსტრალიის საგარეო საქმეთა და ვაჭრობის დეპარტამენტი 2020 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში ეთიოპიის შესახებ წერს, რომ ქვეყნაში უსაფრთხოების კუთხით არსებული სიტუაცია 2018 წლის შემდეგ გაუარესდა. შიდა ეთნიკური დაპირისპირებები მიწასა თუ სხვა რესურსებზე არსებითად გაიზარდა, განსაკუთრებით ორომიის შტატში, კერძოდ ორომია-სომალის, ორომია-ბენიშანგულ-გუმუზისა და ამჰარა-ტიგრაის შტატების საზღვრების გასწვრივ.

ანგარიშში ნათქვამია, რომ 2018 წელს წარსულში აკრძალული ჯგუფების, კონკრეტულად კი ორომიის გამათავისუფლებელი ფრონტის, დაბრუნებამ ორომიის შტატში შიდა შეტაკებები და არა-ორომელთა სახლების მიზანში ამოღება გამოიწვია.

ავსტრალიის საგარეო საქმეთა და ვაჭრობის დეპარტამენტი ანგარიშში ასევე წერს, რომ უსაფრთხოების მხრივ არსებული სიტუაცია მეზობელი ქვეყნების საზღვრებთან საკმაოდ არასტაბილურია. არასახელმწიფო შეიარაღებული ჯგუფები მოქმედებენ ეთიოპიის საზღვრებთან სომალთან, სუდანთან, სამხრეთ სუდანთან და კენიასთან.[2]

ყურადსაღებია ის ფაქტიც, რომ დიდი ბრიტანეთის მთავრობის განცხადების მიხედვით, დღევანდელი მდგომარეობით ტიგრაის, ამჰარასა და აფარის შტატებში (ჩრდილოეთ ეთიოპია) მიმდინარეობს სამხედრო შეტაკებები და მოგზაურობა ამ შტატებში მიზანშეწონილი არ არის.[3]

კონფლიქტი ტიგრაის რეგიონში – ჟენევის აკადემიის პროექტის RULAC –  „კანონის უზენაესობა შეიარაღებული კონფლიქტში” (Rule of Law in Armed Conflicts) მიხედვით, 2020 წლის ნოემბრიდან ეთიოპია ჩართულია არა-საერთაშორისო ხასიათის კონფლიქტში ტიგრაის გამათავისუფლებელ ფრონტთან.[5]

კონგრესის კვლევის სამსახური 2021 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში ეთიოპიის შესახებ წერს, რომ 2020 წლის 4 ნოემბერს ქვეყნის პრემიერ მინისტრმა ტიგრაის რეგიონში სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, მას შემდეგ რაც, ტიგრაის გამათავისუფლებელმა ფრონტმა იერიში მიიტანა სამხედრო ბაზაზე.[6]

ევროპის თავშესაფრის მხარდაჭერის ოფისი 2021 წელს გამოქვეყნებულ კითხვაზე პასუხში ეთიოპიის შესახებ წერს, რომ 2020 წლის 28 ნოემბერს, კონფლიქტის დაწყებიდან უკვე 3 კვირაში სამთავრობო ძალები სრულად აკონტროლებდნენ რეგიონის დედაქალაქ მეკელეს. ევროპის თავშესაფრის მხარდაჭერის ოფისი ამავე ანგარიშში ასევე აღნიშნავს, რომ მიუხედავად სამთავრობო ძალების გამარჯვებისა, ტიგრაის რეგიონში სიტუაცია მაინც არასტაბილური დარჩა, სადაც კვლავ იყო ჰუმანიტარულ დახმარების საჭიროება.

აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ მიმდინარე წლის 28 ივნისს ფედერალურმა ხელისუფლებამ ცეცხლის დროებით შეწყვეტის შესახებ გამოაცხადა, თუმცა მთავრობის მიერ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ დეკლარაციამ ომი არ დაასრულა.[7]  გაერო იუწყება, რომ ქვეყნის პრემიერ მინისტრმა მიმდინარე წლის 2 ნოემბერს საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა მას შემდეგ, რაც ტიგრაის გამათავისუფლებელი ფრონტის მებრძოლები სამხრეთით, ქვეყნის დედაქალაქისკენ დაიძრნენ.[8]

ადამიანის უფლებების დაცვის პრაქტიკა – ეთიოპიის ადამიანის უფლებათა კომისიისა და გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარიატის 2021 წელს გამოქვეყნებულ ერთობლივ ანგარიშში მითითებულია, რომ ტიგრაის რეგიონში შეიარაღებული  კონფლიქტის 2020 წლის ნოემბერში დაწყების შემდეგ, 50.000 მეტმა ადამიანმა შეაფარა თავი სუდანს, ხოლო 1.7 მილიონი ადამიანი იძულებით  იყო გადაადგილებული 2021 წლის აგვისტოს მდგომარეობით. კონფლიქტის დროს სექსუალური ძალადობის საკითხებში გაეროს სპეციალური წარმომადგენლის განცხადებით, ტიგრაის რეგიონში იყო სექსუალური ძალადობის შესახებ ბრალდებები, მათ შორის დიდი რაოდენობით გაუპატიურებები ქალაქ მეკელეში.[10]

აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი 2021 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში [საანგარიშო პერიოდი 2020 წელი] ადამიანის უფლებათა პრაქტიკაზე ეთიოპიაში წერს, რომ ქვეყანაში ადამიანის უფლებების დარღვევების მნიშვნელოვან ფაქტებს წარმოადგენს უსაფრთხოების ძალებისა და კერძო პირების მიერ უსაფუძვლო და უკანონო მკვლელობები; მთავრობის მხრიდან წამება და სასტიკი, არაადამიანური ან დამამცირებელი მოპყრობა ან სასჯელი; უსაფუძვლო დაპატიმრებები და დაკავებები; გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა; სამოქალაქო პირთა მკვლელობები; დანაშაულები, რომლებიც მოიცავს ძალადობას ან ძალადობის მუქარას რასობრივი ან ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლების მიმართ; შიდა კონფლიქტში ადამიანის უფლებათა უხეში დარღვევები, როგორიც არის სექსუალური ძალადობა, მშვიდობიანი მოსახლეობის იძულებითი გადაადგილება და წამება.

დამატების ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი ანგარიშში უთითებს იმასაც, რომ ეთიოპიის ადამიანის უფლებათა კომისიამ და ადამიანის უფლებათა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა, ორომიელი მომღერლის მკვლელობის შემდეგ, ორომიის  გამომძიებლები სამსახურიდან გაუშვეს, იმისთვის, რომ გამოეძიათ ეთნიკური საფუძვლით ჩადენილი მკვლელობები.[11]

[1] გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარიატი/ ეთიოპიის ადამიანის უფლებათა კომისია ერთობლივი ანგარიში ეთიოპიის ტიგრაის რეგიონში მიმდინარე კონფლიქტის შესახებ; გამოქვეყნებულია 2021 წლის 3 ნოემბერს; ხელმისაწვდომია ბმულზე:

 (ნანახია 2021 წლის 15 დეკემბერს)

[2] ავსტრალიის საგარეო საქმეთა და ვაჭრობის დეპარტამენტი – 2020 წლის ანგარიში – ეთიოპია; გამოქვეყნებულია 2020 წლის 12 აგვისტოს; ხელმისაწვდომია ბმულზე:

(ნანახია 2021 წლის 16 დეკემბერს)

[3] https://www.gov.uk/foreign-travel-advice/ethiopia/safety-and-security

[4] https://www.hrw.org/news/2021/12/10/ethiopia-tigray-forces-summarily-execute-civilians

[5] RULAC – ჟენევის აკადემია – ეთიოპია; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.rulac.org/browse/countries/ethiopia#collapse1accord [ნანახია 2021 წლის 15 დეკემბერს]

[6] კონგრესის კვლევის სამსახური – Ethiopia’s Transition and the Tigray Conflict;  გამოქვეყნებულია 2021 წლის 8 სექტემბერს; ხელმისაწვდომია ბმულზე:

[ნანახია 2021 წლის 16 დეკემბერს]

[7] ევროპის თავშესაფრის მხარდაჭერის ოფისი: უსაფრთხოების სიტუაცია ტიგრაის რეგიონში 2020 წლის 1 მარტიდან – 2021 წლის 28 თებერვლის შუალედში; გამოქვეყნებულია 2021 წლის 30 მარტს 30

 [ნანახია 2021 წლის 15 დეკემბერს]

[8] https://news.un.org/en/story/2021/11/1105252

[9] https://www.crisisgroup.org/africa/horn-africa/ethiopia/b171-ethiopias-tigray-war-deadly-dangerous-stalemate

[10] გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარიატი/ ეთიოპიის ადამიანის უფლებათა კომისია ერთობლივი ანგარიში ეთიოპიის ტიგრაის რეგიონში მიმდინარე კონფლიქტის შესახებ; გამოქვეყნებულია 2021 წლის 3 ნოემბერს; ხელმისაწვდომია ბმულზე:

 [ნანახია 2021 წლის 15 დეკემბერს]

[11] აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი – ანგარიში 2020 წლის ადამიანის უფლებათა პრაქტიკის თაობაზე – ეთიოპია; გამოქვეყნებულია 2021 წლის 30 მარტს; ხელმისაწვდომია ბმულზე:

 [ნანახია 2021 წლის 16 დეკემბერს]

ერაყში არსებული ვითარება – ერაყში სადამ ჰუსეინის გადაყენების შემდეგ ყველაზე ხალხმრავალი აქცია გაიმართა. ათობით ათასი ერაყელი ბაღდადის ცენტრში შეიკრიბა და ქვეყნის პოლიტიკური ელიტის გადაყენება მოითხოვა. პოლიციამ მომიტინგეთა წინააღმდეგ რეზინის ტყვიები და ცრემლმდენი გაზი გამოიყენა. ერაყის ადამიანის უფლებათა კომისიის ინფორმაციით, ერთ მომიტინგე ქალს ცრემლმდენი გაზის ქილა თავში მოხვდა და ის საავადმყოფოში გარდაიცვალა. სხვადასხვა სიმძიმის დაზიანებები 155-მა ადამიანმა მიიღო.[1]

მომდევნო დღეებში ანტისამთავრობო დემონსტრაციების მონაწილეებმა ბაღდადისკენ მისასვლელი გზები გადაკეტეს. აქციის ეპიცენტრი ტაჰრირის მოედანზე იყო. არ მუშაობდა სახელმწიფო დაწესებულებები, რადგან მომიტინგეებმა მათთან მისასვლელი გზები დაბლოკეს. აქციაში სტუდენტებიც მონაწილეობდნენ, რომლებიც სასწავლებლებში მჯდომარე აქციას მართავდნენ.[2]

3 ნოემბრის ღამეს დემონსტრანტებმა ქალაქ ქარბალაში ირანის საკონსულოზე თავდასხმა სცადეს. აქციის მონაწილეებს ცეცხლსასროლი იარაღიდან გაუხსნეს ცეცხლი. ინციდენტის შედეგად სამი ადამიანი დაიღუპა. დემონსტრანტები ირანისგან ერაყის შიდა საქმეებში ჩარევის შეწყვეტას მოითხოვდნენ. მათ საკონსულოს შენობის ღობეზე გადაძრომა სცადეს. გავრცელებული ინფორმაციით, მათ ცეცხლი უსაფრთხოების ძალებმა გაუხსნეს, თუმცა ასევე ვრცელდება ცნობა შეიარაღებული პირის შესახებ, რომელმაც მომიტინგეების წინააღმდეგ სროლა დაიწყო.[3]

აშშ-ის მეთაურობით მოქმედმა საერთაშორისო ანტიტერორისტულმა კოალიციამ ერაყში გაანადგურა გვირაბების სისტემა, რომელსაც „ისლამური სახელმწიფოს“ ტერორისტები იყენებდნენ. 400 მეტრის სიგრძის გვირაბების ქსელი სამხედროებმა ერაყში, ნინევის პროვინციაში აღმოაჩინეს. სავარაუდოდ, ის ტერორისტების თავშესაფარი იყო. სამხედროებმა გვირაბებში საწოლები, გაზქურები და განათება აღმოაჩინეს.[4]

სირიის კრიზისი – სირიაში, თურქეთის საზღვართან ახლოს, ქალაქ ტალ აბიადში აფეთქებას სულ ცოტა 13 ადამიანი ემსხვერპლა, 30-ზე მეტი კი დაშავდა. ბომბი მანქანაში იყო დამონტაჟებული. დაღუპულთა შორის ჯარისკაცები და სამოქალაქო პირები არიან. თურქეთის თავდაცვის სამინისტრო აფეთქებაში ქურთულ დაჯგუფება YPG-ის ადანაშაულებს, თუმცა მომხდარზე პასუხისმგებლობა ჯერჯერობით არავის აუღია. ტალ აბიადიდან ქურთული დაჯგუფებების გასვლის შემდეგ ქალაქს თურქული ძალები აკონტროლებენ. ბოლო დღეების განმავლობაში ეს მეორე მსგავსი შემთხვევაა. 31 ოქტომბერს დანაღმული ავტომობილის აფეთქებას ქალაქ აფრინში 8 ადამიანი ემსხვერპლა.[5]

თურქულმა დრონებმა სირიის ქალაქ ტილ-ტემირთან მდებარე დასახლებაზე მიიტანეს იერიში. რამდენიმე თურქულმა უპილოტო საფრენმა აპარატმა დაბომბა დასახლებული პუნქტი დაუდია, სადაც ადგილობრივი მოსახლეობის გარდა ის სირიელებიც ცხოვრობენ, რომლებსაც თურქეთის მიერ ჩატარებული სამხედრო ოპერაციის „მშვიდობის წყაროს“ გამო საკუთარი სახლების დატოვება მოუხდათ. ავიაიერიშის შედეგად შესაძლო ნგრევისა ამ მსხვერპლის შესახებ ინფორმაცია გავრცელებულა.[6]

ავღანეთში არსებული ვითარება – ავღანეთის ჩრდილოეთით მდებარე პროვინცია ტაჰხარში მომხდარი აფეთქების შედეგად სკოლის 9 მოსწავლე დაიღუპა. ინციდენტი დარქადის რაიონში დილით მოხდა, როდესაც ბავშვები სკოლაში მიდიოდნენ. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[7]

რომის პაპმა ეთიოპიაში ქრისტიანების მიმართ ძალადობა დაგმო – „ვწუხვარ იმ ძალადობის გამო, რომლის მსხვერპლიც ეთიოპიის მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრები გახდნენ. გამოვთქვამ მხარდაჭერას ამ ეკლესიის და მისი პატრიარქის, ჩემი ძმის აბუნა მათეს მიმართ და გთხოვთ ყველას, იქ მიმდინარე ძალადობის მსხვერპლთათვის ილოცოთ“, – ამ სიტყვებით მიმართა ფრანცისკემ ტრადიციული საკვირაო ქადაგების დროს ვატიკანში, წმინდა პეტრეს მოედანზე შეკრებილ კათოლიკეებს. საპროტესტო აქციები ეთიოპიაში რამდენიმე დღის წინ დაიწყო, მას შემდეგ რაც სამოქალაქო აქტივისტმა ჯავარ მოჰამედმა მთავრობა „შეთქმულებაში“ და მისი დაკავების მცდელობაში დაადანაშაულა. საპროტესტო გამოსვლებს ​მხარი დაუჭირეს ორომოების ეთნიკური ჯგუფის ახალგაზრდებმა, რომლის უფლებების გაზრდასაც ჯავარ მოჰამედი ითხოვს. რამდენიმე ქალაქში შეტაკებებმა ეთნიკური და კონფესიური ხასიათი მიიღო. ადგილობრივი მედიის ინფორმაციით, პროტესტებს სულ მცირე 78 ადამიანი ემსხვერპლა. ხელისუფლებამ საპროტესტო აქციების 400-ზე მეტი მონაწილე დააკავა.[8]

თურქეთში 2 ოპოზიციური ჟურნალისტი პატიმრობიდან გაათავისუფლეს – თურქეთში, ქვეყნიდან გაუსვლელობის პირობით, უკვე დახურული ოპოზიციური გაზეთის „Taraf“ მთავარი რედაქტორი აჰმეთ ალტანი და ჟურნალისტი ნაზლი ილიჯაკი გაათავისუფლეს. გასული წლის ოქტომბერში ნაზლი ილიჯაკის, მეჰმეთ ალტანის და მისი ძმის, ასევე ჟურნალისტის, ოპოზიციური გაზეთის Taraf ყოფილი რედაქტორის, აჰმეთ ალტანის განაჩენი თურქეთის სასამართლომ ძალაში დატოვა. მოსამართლის გადაწყვეტილებით, მათ დარჩენილი სიცოცხლე ციხეში უნდა გაეტარებინათ. მათ სტამბოლის სასამართლომ 2018 წლის თებერვალში სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა. ჟურნალისტებს 2016 წლის ივლისში მომხდარ სახელმწიფო გადატრიალებასთან კავშირში ედებოდათ ბრალი. 2019 წლის ივლისში თურქეთის სააპელაციო სასამართლომ ჟურნალისტების საქმეს „სახელმწიფო გადატრიალების ორგანიზების“ ნაცვლად, „ტერორისტული დაჯგუფების ხელშეწყობის“ კვალიფიკაცია მისცა და საქმე ხელახალი განხილვისთვის პირველ ინსტანციაში დააბრუნა. პირველი ინსტანციის სასამართლომ მათ სასჯელი შეუმსუბუქა.[9]

[1] Reuters; Iraqis pour into streets for biggest protest day since Saddam; By Ahmed Aboulenein, Raya Jalabi; 1^st November, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/iraqis-pour-into-streets-for-biggest-protest-day-since-saddam-idUSKBN1XB3X5

[2] იმედის ახალი ამბები; დემონსტრანტებმა ბაღდადისკენ მისასვლელი გზები დაბლოკეს; 3 ნოემბერი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/120344/demonstrantebma-bagdadisken-misasvleli-gzebi-dablokes

[3] BBC; Iraq unrest: Protesters attack Iranian consulate in Karbala; 4 November, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50287644

[4] Fox News; Anti-ISIS coalition destroys terror group’s tunnel systems; By Melissa Leon; 2 November, 2019; available at: https://www.foxnews.com/world/anti-isis-coalition-destroys-terror-groups-tunnels-iraq

[5] BBC; Tal Abyad car bomb: At least 13 killed in Syrian border town; 2 November, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50275543

[6] AFN News; Aerial attack in a village of Til Temir; 5 November, 2019; available at: https://anfenglishmobile.com/rojava-syria/aerial-attack-in-a-village-of-til-temir-39061

[7] Pajhowk Afghan News; Twitter post from 1 November, 2019; available at: https://twitter.com/pajhwok/status/1190523398742560770

[8] Vatican News; Pope prays for Christians and other victims of violence in Ethiopia; 3 November, 2019; available at: https://www.vaticannews.va/en/pope/news/2019-11/pope-calls-for-prayers-for-ethiopian-christians.html

[9] იმედის ახალი ამბები; თურქეთში 2 ოპოზიციური ჟურნალისტი პატიმრობიდან გაათავისუფლეს; 5 ნოემბერი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/120485/turqetshi-2-opozitsioneri-jurnalisti-patimrobidan-gaatavisuples

სუდანის კრიზისი – სუდანის პოლიციამ მომიტინგეებს ცეცხლი გაუხსნა. მომიტინგეები ძალაუფლების სამოქალაქო ხელისუფლებისთვის გადაცემას ითხოვენ. აქცია შეიარაღებული ძალების მთავარი სამმართველოს შტაბთან მიმდინარეობს. პოლიციელებმა მომიტინგეების მიერ აღმართული ბარიკადების დემონტაჟი სცადეს, რაც შეხლა-შემოხლაში გადაიზარდა. ამის შემდე, სამხედროებმა მომიტინგეებს ცეცხლი გაუხსნეს. ხალხმა თავი უახლოეს მეჩეთს შეაფარა.[1]

საპროტესტო აქციაზე სროლები მომდევნო დღეებშიც გაგრძელდა. სუდანის ოპოზიციის ინფორმაციით, დაღუპულთა რაოდენობა 100-მდე გაიზარდა. აღნიშნულ ინფორმაციას არ ეთანხმება სუდანის ხელისუფლება და აცხადებს, რომ დაღუპულია 46 ადამიანი.[2]

მოლაპარაკებები სამხედროებსა და ოპოზიციას შორის ჩაიშალა. ოპოზიციამ სამხედროების შეთავაზებები არ მიიღო, ხოლო სამხედროებმა აქამდე მიღწეული შეთანხმებებიც დატოვეს. სუდანში ალ-ბაშირის საწინააღმდეგო მასობრივი საპროტესტო აქციები 6-7 აპრილიდან დაიწყო. 11 აპრილს სუდანის არმიამ ქვეყანაში სამხედრო გადატრიალება მოაწყო და 30-წლიანი მმართველობის შემდეგ ქვეყნის პრეზიდენტი ომარ ალ-ბაშირი დააკავა. მას შემდეგ სუდან სამხედრო საბჭო მართავს.[3]

ეთიოპიაში რელიგიური ჯგუფები ამერიკელი გეი წყვილის ტურისტულ ვიზიტს ეწინააღმდეგებიან – რელიგიური ჯგუფები ჰომოსექსუალი წყვილის რელიგიურ ადგილებში სტუმრობას აპროტესტებენ. ეთიოპიელთა უმეტესობა ღრმად რელიგიურია და არ ეთანხმება ჰომოსექსუალობას, რომელიც ქვეყანაში კანონითაც არის აკრძალული.[4]

ნიგერიაში შეიარაღებულ თავდასხმას 16 ადამიანი შეეწირა – ინციდენტი ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთში, ქალაქ გუსაუში მოხდა. თავდასხმის შედეგად ასევე დაიჭრა 14 ადამიანი. ზამფარას შტატის გუბერნატორმა მიუსამძიმრა გარდაცვლილთა ოჯახებს და განაცხადა, რომ დაშავებულთა მკურნალობის ხარჯებს სახელმწიფო გაიღებს. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია. ხელისუფლებამ შესაბამის სტრუქტურებს სწრაფად მოქმედება და დამნაშავეების დასჯა დაავალა.[5]

[1] Urdu Point; Military police open fire against protesters near armed forces’ headquarters in Khartoum; 1^st June, 2019; available at: https://www.urdupoint.com/en/world/military-police-open-fire-against-protesters-636109.html

[2] BBC; Sudan Crisis: Official admits to 46 protest death; 6 June, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-48535165?fbclid=IwAR3lx4d31n-Jq1yyWgSnGwVdR-Swc6ZkwlrdwbSyMydo5wzsbnwwF5amxqI

[3] იმედის ახალი ამბები; სუდანში ოპოზიციასა და სამხედროებს შორის მოლაპარაკებები ჩაიშალა; 4 ივნისი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/107694/sudanshi-opozitsiasa-da-samkhedroebs-shoris-molaparakebebi-chaishala

[4] BBC; Ethiopia religious anger over US gay tour plan; 4 June, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-48512407?fbclid=IwAR2CIiBcdXyYzvS-bBHRSm36Q6BiCkkIMXB0dv1O_KAqX1Nn1dr6OIp9Tk4

[5] Daily Post; Bandits kill 16 in Zamfara on Sallah Day; By John Owen Nwachukwu; 5 June, 2019; available at: https://dailypost.ng/2019/06/05/bandits-kill-16-zamfara-sallah-day/

კონგოში ებოლას ვირუსით დაღუპულთა რიცხვმა ათასს გადააჭარბა – ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის განცხადებით, ებოლას ვაქცინაზე ექსპერიმენტი ეფექტური აღმოჩნდა და შესაძლოა, მეორე ცდაზე უკვე დაინერგოს კიდეც მისი გამოყენება. კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ჯანდაცვის მინისტრის თქმით, 110 ათას ადამიანს ჩაუტარდა ვაქცინაცია, თუმცა არიან ადამიანები, მათ შორის ჯანდაცვის მუშაკები, რომლებმაც მის გამოყენებაზე უარი თქვეს.[1]

ეთიოპიაში ეთნიკურ ნიადაგზე შეტაკებებს 200-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა – დაპირისპირებები ამჰარასა და ბენიშანგულ გუზუმუს რეგიონებში მცხოვრებ ეთნიკურ ჯგუფებს შორის მოხდა. დაშავებულთა რიცხვი 80-ს აჭარბებს. ადგილობრივი პოლიცია მიიჩნევს, რომ სისხლიანი დაპირისპირება რამდენიმე დღის წინ 20 ადამიანის მკვლელობის საპასუხოდ მოხდა.[2]

ავღანეთში პოლიციაზე თავდასხმას 40 ადამიანი შეეწირა –  ინციდენტი ავღანეთის ქალაქ პულ-ი-ხუმპში მოხდა, სადაც თალიბანის მებრძოლები პოლიციის შენობაში შეიჭრნენ. შემთხვევის დროს თვითმკვლელმა ტერორისტმა ცეცხლი გახსნა. გაეროს ცნობით, ავღანეთში მშვიდობიან მოსახლეობაში მსხვერპლი უკიდურესად მაღალ დონეზე რჩება.[3]

თურქეთში სტამბოლის მერის არჩევნების შედეგები გააუქმეს – არჩევნებში გამარჯვებულმა, ოპოზიციის კანდიდატმა ეკრემ იმამოღლუმ, პოსტი ოფიციალურად დაიკავა 17 აპრილს. თუმცა, ცენტრალური საარჩევნო კომისიის სხდომაზე, 6 მაისს, მმართველი „სამართლიანობისა და განვითარების პარტიის“ საჩივარი განიხილეს, რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ 40 ათას ადამიანს ხმის მიცემის უფლება არ ჰქონდა. სტამბოლში განმეორებითი არჩევნები 23 ივნისს ჩატარდება.[4]

[1] AP; Why this Ebola outbreak is a special challenge; By Cara Anna; 4 May, 2019; available at: https://www.apnews.com/11b490eeeb2247bcb9c41ce75c24fe0d

[2] Africa News; Ethiopia deploys army to curb new deadly ethnic clashes; 3 May, 2019; available at: https://www.africanews.com/2019/05/03/ethiopia-deploys-army-to-curb-new-deadly-ethnic-clashes//

[3] BBC; Afghanistan conflict: Taliban attack northern police headquarters; 6 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-48169104

[4] იმედის ახალი ამბები; თურქეთში სტამბოლის მერის არჩევნების შედეგები გააუქმეს; 6 მაისი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/104865/turqetshi-stambolis-meris-archevnebis-shedegebi-gaauqmes

საფრანგეთი ჯიჰადისტი მებრძოლების მიგრანტი შვილების სირიაში დაბრუნებას გეგმავს – საფრენგეთის ხელისუფლება იწყებს აქტიურ მოქმედებებს, რათა დადგინდეს, რა მეთოდებით შეიძლება არასრულწლოვანთა სამშობლოში დაბრუნება. სავარაუდოდ, 2018 წლის ბოლომდე, საფრანგეთი სირიელი ბავშვების პირველ ნაკადს სამშობლოში დააბრუნებს.[1]

ვითარება ავღანეთში – ნანგარჰარის პროვინციაში ავღანეთის უსაფრთხოების ძალების სპეცოპერაციისას 14 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. ხელისუფლების ინფორმაციით, სამხედროები თალიბანისა და ისლამური სახელმწიფოს წინააღმდეგ იბრძოდნენ, თუმცა არ აკონრეტებენ დაღუპულები სამოქალაქო პირები არიან თუ მეამბოხეები. ადგილობრივების ინფორმაციით, ოპერაციის დროს მშვიდობიანი მოსალხეობა, მათ შორის ბავშვები დაიხოცნენ.[2]

ცენტრალურ ავღანეთში, მაიდან-ვარდაკის პროვინციაში თვითმკვლელმა ტერორისტმა დანაღმული ავტომობილი პოლიციის შენობასთან ააფეთქა. შემთხვევას 5 ადამიანი შეეწირა, 15 კი დაიჭრა. დაღუპულთა შორის 2 პოლიციელი და 3 მშვიდობიანი მოქალაქე იყო. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ოფიციალურად არავის აუღია.[3]

ქაბულში, ავღანეთის საარჩევნო კომისიის ცენტრალურ ოფისთან ახლოს თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. ინციდენტის შედეგად 6 ადამიანი – საარჩევნო კომისიის 4 წევრი და ორი პოლიციელი დაიჭრა.[4]

ქაბულში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი ქვეყნის ერთერთი ყველაზე დიდი ციხის შესასვლელთან აიფეთქა. ინციდენტის შედეგად 6 ადამიანი დაიღუპა და 3 დაშავდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[5]

იემენის კრიზისი – ქვეყნის დასავლეთით, ჰოსეიდას პროვინციაში განხორციელებული ავიაიერიში მსხვერპლით დასრულდა. საუდის არაბეთის ხელმძღვანელობით მოქმედი კოალიციის საჰაერო იერიშს ობიექტი ბოსტნეულის მარკეტი გახდა. იერიშს 19 ადამიანი ემსხვერპლა; 10 ადამიანი კი დაშავდა. ქვეყანაში კონფლიქტი 2014 წლიდან მიმდინარეობს.[6]

ეთიოპიას პირველი ქალი პრეზიდენტი ჰყავს – საჰლე-ვორკ ზევდეს კანდიდატურას მხარი პარლამენტის ორივე პალატამ დაუჭირა. ის ქვეყანას 6 წლის განმავლობაში უხელმძღვანელებს. საჰლე-ვორკ ზევდე პროფესიით დიპლომატია. ის ამ დრომდე გაეროში მუშაობდა.[7]

ბანგლადეშის ყოფილ პრემიერს 7-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს – ხალედა ზიას ბრალი რამდენიმე დანაშაულში ედებოდა, თუმცა მისი თანამდებობაზე ყოფნის დროს სასამართლომ მხოლოდ უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებისა და ქველმოქმედებისთვის განკუთვნილი თანხის მითვისების ფაქტები გამოავლინა. 73 წლის პოლიტიკოსი დანაშაულს არ აღიარებს და სასამართლოს გადაწყვეტილებას პოლიტიკურად მოტივირებულად მიიჩნევს.[8]

პაკისტანში სიკვდილმისჯილი ქალი უზენაესმა სასამართლომ გაამართლა – პაკისტანელი ქალი, რომელიც გაქრისტიანების გამო 2010 წელს დააპატიმრეს, უდანაშაულოდ ცნეს. მას სასიკვდილო განაჩენი ჰქონდა გამოტანილი. აზია ბიბის მხარდასაჭერად და განაჩენის გასაუქმებლად 8 წლის განმავლობაში არაერთ ქვეყანაში ჩატარდა აქციები. მის გადასარჩენად პეტიციაც კი შექმნეს. აზია ნორინი, ცნობილი როგორც აზია ბიბი, არის პაკისტანელი ქრისტიანი ქალი, რომელსაც პაკისტანის სასამართლომ ჩამოხრჩობა „ღვთის გმობის“ ბრალდებით, გაქრისტიანების გამო მიუსაჯა. 2009 წლის ივნისში, აზია ბიბის, რომელიც სოფელ იტან ვალის (შეკხუპურის ოლქი) ფერმაში მუშაობდა, სთხოვეს, რომ მუშებისთვის წყალი მიეტანა, მაგრამ მასთან ერთად მომუშავე რამდენიმე მუსლიმმა მის მიერ მიტანილი წყლის დალევაზე უარი თქვა, რადგან ისინი ქრისტიანებს უწმინდურებად თვლიან. ამან კამათი წარმოშვა, შემდეგ კი იქაურმა მუსლიმებმა იჩივლეს სასულიერო პირებთან, რომ ქალმა „წინასწარმეტყველ მუჰამედის მისამართით დამამცირებელი სიტყვები წარმოთქვა“, აზია ბიბის დამცველები კი აცხადებენ, რომ აზია ბიბიმ მხოლოდ თავისი რწმენა დაიცვა და თქვა „ჩვენმა ქრისტემ საკუთარი სიცოცხლე შესწირა ჯვარზე ჩვენი ცოდვებისთვის… ქრისტე ცოცხალია“. გაღიზიანებული ბრბო აზიას სახლში შევარდა, სასტიკად სცემეს ის და მისი ოჯახის პირები. მალევე ვატიკანიდან, მაშინდელმა პაპმა ბენედიქტე XVI-მ ითხოვა აზია ბიბის შეწყალება, ხოლო 2012 წელს საფრანგეთის მაშინდელმა პრეზიდენტმა ნიკოლა სარკოზიმ  აზია ბიბის და მის ოჯახს პოლიტიკური თავშესაფარი შესთავაზა.[9]

[1] The Independent; France to repatriate children of jihadi fighters from Syria; By Samuel Osborne; 24 October, 2018; available at: https://www.independent.co.uk/news/world/europe/france-syria-children-isis-terror-jihadi-fighters-iraq-kurdish-a8598791.html

[2] Reuters; Afghan forces kill 14 civilians in ground raid, locals say; 24 October, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attack/afghan-forces-kill-14-civilians-in-ground-raid-locals-say-idUSKCN1MY1WO?il=0

[3] Reuters; Suicide bombing kills five, wounds 15 in central Afghanistan; 27 October, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attack/suicide-bombing-kills-five-wounds-15-in-central-afghanistan-idUSKCN1N106C?il=0

[4] იმედის ახალია ამბები; ქაბულში ავღანეთის საარჩევნო კომისიასთან ტერაქტი მოხდა; 29 ოქტომბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/83173/qabulshi-avganetis-saarchevno-komisiastan-teraqti-mokhda

[5] იმედის ახალია ამბები; ავღანეთში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა; 31 ოქტომბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/83442/avganetshi-tvitmkvlelma-teroristma-tavi-aipetqa

[6] NBC News; Airstrike kills at least 19 civilians at vegetable market in Yemen’s Hodeidah, official says; By Charlene Gubash, Danialle Silva and Reuters; 25 October, 2018; available at: https://www.nbcnews.com/news/world/airstrike-kills-least-19-civilians-vegetable-market-yemen-s-hodeidah-n924041

[7] BBC; Sahle-Work Zewde becomes Ethiopia’s first female president; 25 October, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-45976620

[8] Fox News; Banglades court jails ex-PM Zia for 7 years for graft; By Julhas Alam; 29 October, 2018; available at: https://www.foxnews.com/world/bangladesh-court-jails-ex-pm-zia-for-7-years-for-graft?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A%20foxnews%2Fworld%20%28Internal%20-%20World%20Latest%20-%20Text%29

[9] BBC; Asia Bibi: Pakistan acquits Christian woman on death row; 31 October, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-46040515

ერაყში დემონსტრანტებმა მძევლები აიყვანეს – ერაყელმა დემონსტრანტებმა „ლუკოილის“ თანამშრომლები ბასრას მახლობლად, საბადო „კურნა-2“-ზე თავდასხმისას, მძევლად აიყვანეს. ერაყის სამხრეთ ნაწილში, რომელიც ძირითადად შიიტებით არის დასახლებული, პროტესტის ტალღა რამდენიმე კვირაა გრძელდება. დემონსტრანტები აპროტესტებენ ინფრასტრუქტურის და ელექტროენერგიის არარსებობას, ასევე კორუფციას. 2-მილიონიანი ქალაქის მოსახლეობა უწყლობასაც უჩივის და ამბობს, რომ მათ სახლებში მარილიანი წყალი მოდის. დემონსტრანტებმა ბასრაში მდებარე ირანის საკონსულო დაწვეს და თავს დაესხნენ სახანძრო მანქანებს. არეულობის შედეგად ორი ადამიანი გარდაიცვალა.[1]

ერაყის პარლამენტმა სუნიტი თავმჯდომარე აირჩია – ერაყის პარლამენტმა სუნიტი კანონმდებელი, მუჰამედ ალ-ჰალბოსი თავმჯდომარედ აირჩია. ჰალბოსის არჩევა ნიშნავს იმას, რომ ერაყის პარლამენტს უკვე შეუძლია, აირჩიოს სხვა ოფიციალური პირები. ეს პროცესი 90 დღეს მოიცავს. კანონმდებლებმა სამომავლოდ პრეზიდენტიც უნდა აირჩიონ. ჰალბოსი 37 წლისაა და ის ერაყის ისტორიაში ყველაზე ახალგაზრდა თავმჯდომარეა. ჰუსეინის რეჟიმის შემდეგ, ტრადიციულად, პარლამენტის თავმჯდომარე სუნიტია, ქვეყნის პრემიერი შიიტი, ხოლო პრეზიდენტი ქურთების წარმომადგენელი. ერაყში საპარლამენტო არჩევნები 12 მაისს გაიმართა. მასში მონაწილეობდა 29 საარჩევნო ბლოკი, რომელიც 200 სხვადასხვა პოლიტიკურ პარტიას აერთიანებდა. არჩევნებში კოალიცია „საირუნმა“ გაიმარჯვა, რომელსაც რადიკალი შიიტი მქადაგებელი მუქთადა ალ-სადრი ხელმძღვანელობს.[2]

ტერაქტები ავღანეთში – ავღანეთის დედაქალაქში აფეთქებას სულ მცირე 7 ადამიანი ემხვერპლა, 25 კი დაშავდა. ტერორისტმა თავი დემონსტრაციაზე აიფეთქა, რომელიც ეროვნული გმირის აჰმად შაჰ მასუდის გარდაცვალების წლისთავის აღსანიშნად იმართებოდა. აფეთქება ტაიმანის რაიონში მოხდა. ადგილობრივი პოლიციის განცხადებით, ტერორისტი მოტოციკლით გადაადგილდებოდა, როდესაც ასაფეთქებელი მოწყობილობა აამოქმედა.[3]

ავღანეთში აქციაზე მომხდარი ტერაქტის შედეგად ბოლო მონაცემებით 68 ადამიანი დაიღუპა, დაშავებულთა რიცხვმა 165-ს მიაღია. შემთხვევა პაკისტანის საზღვართან მდებარე ნანგარჰარის პროვინციაში 11 სექტემბერს მოხდა, სადაც აქციის მონაწილეები ადგილობრივი პოლიციის ხელმძღვანელის გადადგომას მოითხოვნენ. აფეთქება თვითმკვლელმა ტერორისტმა განახორციელა. ბოლო თვეების განმავლობაში ეს ყველაზე სისხლიანი თავდასხმა იყო.[4]

ეგვიპტეში მუსლიმთა საძმოს 75 წევრს სიკვდილით დასჯიან – მათ შორის არიან საძმოს ლიდერები, ესამ ელ ერიანი და მუჰამედ ბელთაგი. ისინი 2013 წელს დააპატიმრეს. საძმოს წევრებს ბრალი ხუთი წლის წინ ეგვიპტეში საპროტესტო გამოსვლებისას, მკვლელობებსა და ძალადობაში დასდეს. ცნობილ ფოტოგრაფს მაჰმუდ აბოუ ზეიდს (მეტსახელად Shawkan) ხუთი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. ის 2013 წელს ეგვიპტის უსაფრთხოების ძალებმა საპროტესტო აქციების ძალადობრივი მეთოდებით დარბევის გაშუქების გამო დააკავეს. ერთი თვის წინ ეგვიპტის სასამართლომ მუსლიმთა საძმოს ხუთ ლიდერს, მათ შორის 75 წლის მუჰამედ ბადის, სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა.[5]

ჟენევაში იემენის სამშვიდობო მოლაპარაკებები ჩაიშალა – სამოქალაქო კონფლიქტში ჩართული შიიტი ჰუსიტები მოლაპარაკებების მაგიდასთან არ გამოცხადდნენ. ამის შესახებ იემენის საკითხებში, გაეროს საგანგებო წარმომადგენელმა, მარტინ გრიფიტმა განაცხადა. ჟენევაში სამშვიდობო მოლაპარაკებების ჩაშლის შემდეგ გაეროს დიპლომატი ამბოხებულ ჰუსიტებთან სანააში შეხვედრის ინიციატივით გამოვიდა. მარტინ გრიფიტის თქმით, უმჯობესი იქნება, თუ მოლაპარაკებები უახლოეს დღეებში გაიმართება. ამასთან, გაეროს დიპლომატმა აღნიშნა, რომ ჰუსიტების ქმედებას სამშვიდობო მოლაპარაკებების წინააღმდეგ დაწყებულ ფუნდამენტურ ბლოკადად არ აფასებს და მოლაპარაკებების გაგრძელების იმედი აქვს. იემენის სამშვიდობო მოლაპარაკებები ჟევენაში 6 სექტემბერს უნდა დაწყებულიყო. მასში მონაწილეობა სახელისუფლებო და ამბოხებულთა დელეგაციებს უნდა მიეღოთ. თუმცა ამბოხებული ჰუსიტების დელეგაციის წარმომადგენლებმა გაავრცელეს ცნობა, რომ მათ სანაას საერთაშორისო აეროპორტის დატოვება ვერ მოახერხეს. მათი თქმით, კოალიციურმა ძალებმა თვითმფრინავს აფრენის უფლება არ მისცეს. მოგვიანებით კოალიციურმა ძალებმა ინფორმაცია უარყვეს.[6]

საუდის არაბეთში კაცი ქალთან სადილობის გამო დააკავეს – საუდის არაბეთში ეგვიპტელი მიგრანტი „უხამსი ქცევის| გამო დააკავეს. კაცმა ინტერნეტში განათავსა ვიდეო, რომელზეც ჩანს, რომ ის ქალთან ერთად სადილობს. საუდელები აღშფოთდნენ იმით, რომ ნიქაბში ჩაცმული ქალი კაცს ხელით აჭმევს. ეგვიპტელი, რომელიც ბაჰაიზმის მიმდევარია, სასტუმროში დააკავეს. მას ქალთან სადილობის გარდა სასტუმროში მუშაობაშიც დასდეს ბრალი – იმიგრანტებისთვის სასტუმრო ინდუსტრიაში მუშაობა აკრძალულია. საუდის არაბეთის შრომის სამინისტრომ დაკითხვაზე სასტუმროს მფლობელიც დაიბარა.[7]

ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის საზღვარი 20 წლის შემდეგ პირველად გაიხსნა – ერიტრეას პრეზიდენტი ისაიას აფევერკი და ეთიოპიის ახალი რეფორმატორი პრემიერმინისტრი, ები აჰმედი კიდევ ერთხელ შეხვდნენ ერთმანეთს. ერიტრეის პირველმა პირმა ეთიოპიის პრემიერს ახალი წელი მიულოცა (ეთიოპური კალენდარი გრიოგორიანულ კალენდარს დაახლოებით 8 წლით ჩამორჩება. ის 13 თვისგან შედგება, რის გამოც ახალი წელი ეთიოპიელებისთვის სექტემბერშია). ლიდერებმა ჩრდილოეთ ეთიოპიაში, ქალაქ ზალამბბესაში სასაზღვრო საბაჟო გამშვები პუნქტი გახსნეს. 14 ივლისს ერიტრეას პრეზიდენტი, ქვეყნებს შორის კონფლიქტის დასრულების შემდეგ, ეთიოპიაში პირველი ოფიციალური ვიზიტით ჩავიდა. ორ ქვეყანას შორის საომარი მდგომარეობა ცოტა ხნის წინ გაუქმდა. 18 ივლისს ეთიოპია-ერიტრეას შორის პირველი ავიარეისი შესრულდა. ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი ემსხვერპლა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[8]

[1] Daily Sabah; Likoil employees held hostage by protesters in Iraq’s Basra freed; 8 September, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/mideast/2018/09/07/lukoil-employees-held-hostage-by-protesters-in-iraqs-basra-freed

[2] Reuters; Iraq parliament elects Sunni lawmaker al-Halbousi as speaker, breaking deadlock; By Raya Jalabi, Ahmed Rasheed; 15 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-iraq-politics/iraq-parliament-elects-sunni-lawmaker-al-halbousi-as-speaker-breaking-deadlock-idUSKCN1LV0BH?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[3] Tolo News; Suicide bomber targeted Massoud supporters in Kabul; 9 September, 2018; available at: https://www.tolonews.com/afghanistan/suicide-bomber-targeted-massoud-supporters-kabul

[4] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთში ტერაქტის მსხვერპლთა რიცხვმა 70-ს მიაღწია; 12 სექტემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/77234/avganetshi-teraqtis-mskhverplta-ritskhvma-70s-miagtsia

[5] Aljazeera; Egypt sentences 75 to death over Rabaa protests; 9 September, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/09/egypt-sentences-75-death-rabaa-protests-180908092058638.html

[6] Reuters; Yemen peace talks collapse in Geneva after Houthi no-show; By Stephanie Nebehay; 8 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-yemen-security-un/yemen-peace-talks-collapse-in-geneva-after-houthi-no-show-idUSKCN1LO08Z

[7] Reuters; Saudi Arabia holds Egyptian who ate breakfast with female coworker; 10 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-saudi-women/saudi-arabia-holds-egyptian-who-ate-breakfast-with-female-coworker-idUSKCN1LQ16T

[8] BBC; Ethiopia-Eritrea border reopens after 20 years; 11 September, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-45475876

ინდოეთში 11 წლის გოგოს გაუპატიურებისთვის 17 ბიჭი დააკავეს – ტამილნადუს შტატში, ქალაქ ჩენაიში 17 ბიჭი 11 წლის გოგოს რამდენჯერმე გაუპატიურებისთვის დააკავეს. ცნობილია, რომ ისინი მიმდინარე წლის იანვრიდან არაერთხელ დაესხნენ თავს არასრულწლოვანს და ჯგუფურად გააუპატიურეს. ბრალდებულთა უმეტესობა სკოლის მოსწავლეა. ბრალდებულები სასამართლოს შენობაში გაძლიერებული დაცვის თანხლებით შეიყვანეს, რადგან შენობასთან გოგოს ათობით ნათესავი და უცხო ადამიანები იყვნენ შეკრებილნი. პოლიცია არ გამორიცხავს, რომ ბავშვის გაუპატიურების საქმეზე ეჭვმიტანილთა რაოდენობა გაიზარდოს. დაკავებულთაგან 4-მა ბრალი უკვე აღიარა. ერთი თვის  წინ ინდოეთი ქალებისთვის ყველაზე საშიშ ქვეყნად დასახელდა. აქ გაუპატიურების შესახებ ყოველდღიურად ასობით განცხადება რეგისტრირდება, თუმცა რამდენ მსხვერპლს ეშინია ამის გაცხადება, უცნობია.[1]

ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის პირველი ავიარეისი შესრულდა – ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის 20 წლის შემდეგ პირველად, ავიარეისი შესრულდა. ორ ქვეყანას შორის საომარი მდგომარეობა ცოტა ხნის წინ გაუქმდა. პირველი რეისის მგზავრებს შამპანურები და ვარდები დაურიგეს. ეთიოპიის ავიახაზების წარმომადგენლები კი ამბობენ, რომ „ერიტრეაში მშვიდობის მტრედი გაფრინდა“. რამდენიმე დღის წინ ერიტრეას პრეზიდენტი ქვეყნებს შორის კონფლიქტის დასრულების შემდეგ ეთიოპიაში პირველი ოფიციალური ვიზიტით ჩავიდა.

ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი დაიღუპა. სამხედრო კონფლიქტი ტერიტორიების კონტროლის მოსაპოვებლად მიმდინარეობდა. ომი 1998 წლის 6 მაისს დაიწყო. 12 მაისს ერიტრეის შეიარაღებულმა ჯარებმა ბადმა დაიკავეს. ამას მოჰყვა ერიტრეის ტერიტორიაზე მასირებული ავიადარტყმები. ერიტრეელებმა ფრონტის გარღვევა შეაჩერეს, მაგრამ, დაბომბვას ათასობით ჯარისკაცი ემსხვერპლა. 2000 წლის მაისსა და ივნისში ეთიოპიის ძალებმა ერიტრეელები გააძევეს კონფლიქტური ზონებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ ომი ეთიოპიის სამხედრო გამარჯვებით დასრულდა, საერთაშორისო სასამართლოში გამარჯვება ერიტრეამ მოიპოვა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[2]

საუდის არაბეთში ავიაციის აკადემია პირველად მიიღებს ქალ სტუდენტებს – საუდის არაბეთში ქალებს ავტომობილების მართვის შემდეგ, უკვე საჰაერო საშუალებების მართვის სწავლის საშუალებაც მიეცათ. ქალაქ დამამში ავიაციის აკადემიამ უკვე დაიწყო განაცხადების მიღება. აკადემიაში მოსახვედრად განაცხადი უკვე ასობით ქალმა შეავსო. ისინი სწავლას სექტემბრიდან დაიწყებენ. „Oxford Aviation Academy“ საუდის არაბეთში $300 მილიონად შეფასებულ პროექტს ახორციელებს, რომლის ფარგლებშიც ადგილობრივები თანამედროვე სიმულაციური ტექნიკით თვითმფრინავების მართვას სწავლობენ.[3]

ირანში განხორციელებულ თავდასხმას 10 სამხედრო ემსხვერპლა – 10 ირანელი მესაზღვრე ერაყის საზღვართან ახლოს მოკლეს. ინფორმაციას ირანის ერთ-ერთი ახალი ამბების სააგენტო ავრცელებს. გამოცემის ინფორმაციით, თავდასხმელების ვინაობა უცნობია. ქურთისტანის პროვინციაში ირანელი სამხედროების განეიტრალების შემდეგ თავდამსხმელებმა ტყვია-წამალის საწყობი ააფეთქეს. ერაყის საზღვარზე, ბოლო წლების განმავლობაში თავდასხმების დროს დაღუპული ირანელი ჯარისკაცების რიცხვმა შემაშფოთებელ ნიშნულს მიაღწია. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[4]

პაკისტანში პოლიტიკური პარტიის კანდიდატი აფეთქებას ემსხვერპლა – პაკისტანში არჩევნებამდე რამდენიმე დღე რჩება და დაძაბულობა პიკს აღწევს. კრიკეტის ყოფილი მოთამაშე და ერთერთი პოლიტიკური პარტიის კანდიდატი იმრან ხანი აფეთქებას ემსხვერპლა. ინციდენტის დროს დაშავდა ოთხი ადამიანი. უბედური შემთხვევა ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე ხუბერ-პახტუნხვას პროვინციაში, პოლიტიკური მსვლელობის დროს მოხდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ ექსტრემისტულ დაჯგუფებას არ აუღია. ივლისში, წინასაარჩევნო კამპანიისას განხორციელებულ აფეთქებებს სულ 149 ადამიანი ემსხვერპლა. პაკისტანში ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები 25 ივლისს არის დაგეგმილი.[5]

ქაბულის აეროპორტში ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ისლამურმა სახელმწიფომ აიღო – ქაბულში, ჰამიდ კარზაის სახელობის აეროპორტის შესასვლელთან აფეთქება მაშინ მოხდა, როდესაც აეროპორტში ავღანეთის ვიცე-პრეზიდენტი აბდულ-რაშიდ დუსტუმი ჩამოვიდა, რომელიც მანამდე ქვეყნიდან ადამიანების წამებისა და გატაცებაში ბრალდების გამო გაიქცა. თვითმკვლელი ტერორისტი აეროპორტის დაცვამ შენიშნა და მას ვიცეპრეზიდენტამდე მისვლის საშუალება აღარ მისცა, ამ დროს კი ტერორისტმა ასაფეთქებელი მოწყობილობა აამუშავა. აფეთქების შედეგად 11 ადამიანი დაიღუპა, 14 კი დაშავდა. შემთხვევა 22 ივლისს მოხდა.[6]

ერაყში ისლამური სახელმწიფო მებრძოლები სამთავრობო შენობას თავს დაესხნენ – ერაყის ქურთისტანის ქალაქ ერბილში 3 შეიარაღებული მებრძოლი ადმინისტრაციულ შენობას თავს დაესხა. ამ დროისთვის სამივე თავდამსხმელი მოკლულია, შენობის შტურმი კი დასრულებული. ოპერაციისას 1 მძევალი დაიღუპა, 1 სამართალდამცველი და სპეცსამსახურების 3 თანამშრომელი კი დაშავდნენ. მთავრობის ცნობით, თავდამსხმელები დაჯგუფება ისლამურ სახელწმიფოსთან იყვნენ დაკავშირებულები.[7]

სომალიში სამხედრო ბაზაზე თავდასხმას 15 ადამიანი ემსხვერპლა – სომალიში ტერორისტული დაჯგუფება ალ შაბაბი ქვეყნის სამხრეთით, საპორტო ქალაქ კისმაიოსტან მდებარე სამხედრო ბაზას თავს დაესხა. შემთხვევას ტერორისტული დაჯგუფების 10 მებრძოლი და 5 სომალელი ჯარისკაცი ემსხვერპლა. თავდასხმა სამხედრო ბაზის ტერიტორიაზე ტერორისტი მებრძოლის დანაღმული ავტომობილით შეჭრით დაიწყო. მას რამდენიმე მხრიდან შეუერთდნენ მძიმედ შეიარაღებული სხვა მებრძოლები. ალ შაბაბის დაჯგუფების ინფორმაციით, დაღუპულია არა 15, არამედ – 27 ჯარისკაცი. ალ შაბაბი არის ალ ქაიდასთან დაკავშირებული დაჯგუფება, რომელიც ქვეყანაში გაეროს მიერ მხარდაჭერილი სომალის მთავრობის დამხობისთვის იბრძვის. სომალიში ამჟამად აფრიკის კავშირის სამხედრო ძალების 22 ათასი მებრძოლია, რომლებიც ქვეყნის მთავრობას ტერორისტებთან ბრძოლაში ეხმარებიან.[8]

[1] BBC; India rape: 17 man accused of multiple attacks on 11-year-old girl in Chennai; 18 July, 2018; available at: https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-44877729

[2] BBC; Ethiopian Airlines makes historic flight to Eritrea; 18 July, 2018; available at: https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-44870778

[3] The National; Saudi aviation academy to train first women pilots; 18 July, 2018; available at: https://www.thenational.ae/world/gcc/saudi-aviation-academy-to-train-first-women-pilots-1.751643

[4] Times of Islamabad; Iraian military 10 soldiers killed in a deadly border attack; 21 July, 2018; available at: https://timesofislamabad.com/21-Jul-2018/iranian-military-10-soldiers-killed-in-a-deadly-border-attack

[5] Reuters; Candidate of Imran Khan’s party killed in bombing days before Pakistan election; By Saud Mehsud; 22 July, 2018; available at: https://uk.reuters.com/article/uk-pakistan-election-attack/candidate-of-pakistani-political-party-killed-in-suicide-attack-at-rally-idUKKBN1KC0DU

[6] Reuters; Islamic State claims suicide bombing targeting Afghan vice president Amaq; 22 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-dostum-claim/islamic-state-claims-suicide-bombing-targeting-afghan-vice-president-amaq-idUSKBN1KC0Q4?il=0

[7] Al Jazeera; Iraq: Deadly standoff in Erbil governorate building ends; 23 July, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/07/gunmen-storm-governorate-building-iraq-erbil-official-180723065501918.html

[8] Daily Sabah Africa; 15 killed after al-Shabaab militants storm Somali military base; 23 July, 2018; availbale at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/07/23/15-killed-after-al-shabaab-militants-storm-somali-military-base

ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა – ერაყის სამხრეთ ნაწილში უმუშევრობის წინააღმდეგ მასშტაბური აქციები მიმდინარეობს. ქალაქ ბასრაში დემონსტრანტებსა და უსაფრთხოების ძალებს შორის შეტაკებას სულ მცირე 2 ადამიანი ემსხვერპლა. კიდევ 3 ადამიანი მუთანას პროვინციაში დაიღუპა. მოსახლეობა, კვირაზე მეტია, არასაკმარის სამუშაო ადგილებს, ასევე ელექტროენერგიისა და წყლის დეფიციტს აპროტესტებს. ერაყის შსს-მ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა.[1]

ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააპატიმრეს – ირანში ახალგაზრდა ქალი დააკავეს, ამის მიზეზი კი Instagram-ზე მის მიერ ატვირთული ვიდეო იყო, რომელზეც ის ცეკვავს. მას ამ გვერდზე 40,000-ზე მეტი მიმდევარი ჰყავს. ირანულმა ტელევიზიამ მის შესახებ სიუჟეტი მოამზადა, რომელშიც 18-19 წლის მაედე მოჯაბრი ამბობს, რომ მორალური ნორმები დაარღვია, თუმცა დასძენს, რომ სხვებისთვის ცუდი მაგალითი არ მიუცია. სიუჟეტში მისი სახე დაფარული იყო, იქვე ჩანდა სხვა პირებიც, რომლებიც მსგავსი ბრალდებით არიან პატიმრობაში. ირანის სახელმწიფო ტელევიზია ხშირად აჩვენებს აღიარებებს, რომლებიც, აქტივისტების შეფასებით, ზეწოლის ქვეშ არის მოპოვებული. ირანში მოქმედი ისლამური კანონები კრძალავს საჯაროდ ცეკვას. ჰოჯაბრის თავის გვერდზე გამოქვეყნებული აქვს ათობით ფოტო და ვიდო, რომლებიც ასახავს მის ცეკვას დასავლურ პოპ და რეპ მუსიკაზე და მას ვიდეოებში არ აცვია ისლამური წესებისთვის შესაფერისი სამოსი. ზოგიერთი ცნობით, ჰოჯაბრი თავდებითაა გათავისუფლებული. ირანის პოლიცია აცხადებს, რომ დახურავს მსგავს გვერდებს Instagram-ზე, რომელსაც მილიონობით ირანელი მოიხმარს.[2]

ღვინის დალევის გამო ირანში კაცი 10 წლის შემდეგ გაშოლტეს – ირანში კაცი ალკოჰოლის მიღების გამო 10 წლის დაგვიანებით დასაჯეს. მან აღიარა, რომ როცა ის 14 წლის იყო, როცა ქორწილში ღვინო დალია. ამ „დანაშაულის“ გამო კაცი ხეზე მიაბეს და შოლტი 80-ჯერ დაარტყეს. ინციდენტი ქალაქ კაშმირში მოხდა. ორგანიზაციის „Amnesty International“ წარმომადგენლის თქმით, ირანში ამ დრომდე გავრცელებულია მკაცრი დასჯის მეთოდები, მათ შორის ხელის მტევნის მოკვეთაც.[3]

ეთიოპიისა და ერიტრეის ლიდერები ომის შემდეგ პირველად შეხვდნენ – ეთიოპიის ახალი რეფორმატორი პრემიერმინისტრი, ები აჰმედი ერიტრეის დედაქალაქში ჩავიდა და პრეზიდენტ ისაიას აფევერკის შეხვდა. ეს ამ ქვეყნების ლიდერთა პირველი შეხვედრაა 2000 წლის შემდეგ. ლიდერები ქვეყნებს შორის საომარი ვითარების დასრულებაზე შეთანხმდნენ. ასმერას ქუჩებში ეთიოპიელი პრემიერის დასახვედრად ღონისძიებები გაიმართა, უჩვენეს ნაციონალური ცეკვები და მოასმენინეს საკუთარი ფოლკლორი. ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი შეეწირა. კონფლიქტი ტერიტორიების კონტროლის მოსაპოვებლად მიმდინარეობდა. ომი 1998 წლის 6 მაისს დაიწყო. 12 მაისს ერიტრეის შეიარაღებულმა ჯარებმა ბადმა დაიკავეს. ამას მოჰყვა ერიტრეის ტერიტორიაზე მასირებული ავიადარტყმები. ერიტრეელებმა ფრონტის გარღვევა შეაჩერეს, მაგრამ, დაბომბვას ათასობით ჯარისკაცი ემსხვერპლა. 2000 წლის მაისსა და ივნისში ეთიოპიის ძალებმა ერიტრეელები გააძევეს კონფლიქტური ზონებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ ომი ეთიოპიის სამხედრო გამარჯვებით დასრულდა, საერთაშორისო სასამართლოში გამარჯვება ერიტრეამ მოიპოვა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[4]

ეგვიპტეში ლიბანე ტურისტს სოციალურ ქსელში ქვეყნის შეურაცხყოფის გამო 8 წელი მიუსაჯეს – კაიროს სასამართლომ 24 წლის ლიბანელ ტურისტ ქალს მონა ელ-მასბოჰს Facebook-ზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო 8 წლით თავისუფლების აღვეთა მიუსაჯა. ტურისტს ბრალად არასწორი ინფორმაციის გავრცელებით ქვეყნისთვის ზიანის მიყენება და მოსახლეობის რელიგიური გრძნობების შეურაცხყოფა დასდეს. ლიბანელმა ტურისტმა სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელშიც ეგვიპტეში მის მიმართ სექსუალური შევიწროების ფაქტებზე ისაუბრა. ვიდეოში ქალმა რესტორანში მომსახურების დაბალ დონეზეც გაამახვილა ყურადღება. მანვე გაიხსენა ქვეყანაში ადრინდელი სტუმრობა, როცა ფული მოპარეს. ვიდეოს ბოლოს ტურისტმა ქვეყანას „ნაბიჭვარი“ (son of a bitch country) უწოდა. მოგვიანებით მონა ელ მასბოჰმა გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელიც ამბობდა, რომ „არ სურდა ყველა ეგვიპტელის“ შეურაცხყოფა. დაკავებულის ადვოკატის ინფორმაციით, საქმის სააპელაციო განხილვა 28 ივლისსაა დანიშნული.[5]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთის ქალაქ ჯალალაბადში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა, რასაც 10 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. სულ მცირე 4 კი დაიჭრა. ტერორისტმა თავი პოლიციის ერთერთ საკონტროლო-გამშვებ პუნქტთან აიფეთქა. დაღუპულებს შორის 2 პოლიციელი და 8 სამოქალაქო პირია. ჯალალაბადში აფეთქება ივლისის დასაწყისშიც მოხდა. მაშინ 17 ადამიანი დაიღუპა.[6]

ავღანეთის დედაქალაქში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. უბედური შემთხვევა ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ საღამოს საათებში მოხდა. პოლიციის განმარტებით, აფეთქებას სულ მცირე 5 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. არიან დაშავებულებიც. დაღუპულები სამთავრობო უწყების თანამშრომლები არიან, რომლებიც ოფისს ტოვებდნენ. „სამწუხაროდ თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი სამინისტროს ჭიშკართან აიფეთქა“, – განაცხადა ავღანეთის ძალოვანი უწყების წარმომადგენელმა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ჯერ არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[7]

ავღანეთის 17-წლიანი კონფლიქტის განმავლობაში 2018 წლის პირველი ექვსი თვის მონაცემების მიხედვით დაღუპული მშვიდობიანი მოქალაქეების რიცხვმა რეკორდულ მაჩვენებელს მიაღწია. ამის შესახებ გაეროს ანგარიშში ნათქვამია. ანგარიშში წერია, რომ მშვიდობიანი მოქალაქეების დაღუპვის 1,692 შემთხვევა აღირიცხა. საუბარია როგორც მებრძოლების, ისე თვითმკვლელი ტერორისტების მიერ განხორციელებულ თავდასხმებზე. გაეროს ანგარიში მას შემდეგ გამოქვეყნდა, რაც ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ თვითმკვლელმა ტერორისტმა აიფეთქა თავი. ავღანეთში განხორციელებულ იერიშებზე პასუხისმგებლობას ძირითადად „თალიბანი“ და „ისლამური სახელმწიფო“ იღებს.

ავღანეთის კონფლიქტი 2001 წელს დაიწყო. გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია მსგავს შემთხვევებს 2009 წლიდან აღწერს. ანგარიში, რომელზეც ავღანეთში გაერთიანებული ერების დამხმარე მისიამ იმუშავა წერია, რომ გასული წლის ამავე პერიოდთან შედარებით დაღუპული ადამიანების მაჩვენებელი 1%-ით გაიზარდა. რაც არ უნდა იყოს, კვლევაში ვკითხულობთ, რომ დაშავებულთა რიცხვმა 5%-ით იკლო და 3,430 ადამიანზე ჩამოვიდა. რაც შეეხება დაშავებულთა და დაზარალებულთა რიცხვს ერთად ეს მაჩვენებელი 3%-ით შემცირდა და 5,122 ადამიანზე გაჩერდა. მიუხედავად ავღანეთის სამხედრო ძალებსა და „თალიბანს“ შორის გასულ თვეში მიღწეული ხანმოკლე შეთანხმებისა კონფლიქტისას დაღუპულთა რიცხვი მაინც მაღალია.

11-12 ივლისს ბრიუსელში, ნატოს წევრი სახელმწიფოების ლიდერები შეიკრიბნენ და შეთანხმდნენ რომ ავღანეთის „მტკიცე მხარდაჭერის“ მისიის დაფინანსება 2024 წლამდე გაეხანგრძლივებინათ. ავღანეთში ნატოს „მტკიცე მხარდაჭერის“ საწვრთნელი მისია 2015 წლის 1 იანვრიდან დაიწყო და მასში ალიანსის წევრ ქვეყნებთან ერთად საქართველოც არის ჩართული. 2014 წელს ნატომ ავღანეთში საბრძოლო მოქმედებები ფორმალურად დაასრულა და ძალაუფლება მის მიერ გაწვრთნილ ავღანეთის სამხედრო ძალებს გადაულოცა. მას შემდეგ „თალიბანმა“ ავღანეთის მასშტაბით ქვეყნის ტერიტორიების დიდ ნაწილზე დაამყარა კონტროლი.[8]

სამხრეთ-აღმოსავლეთ პაკისტანში, პოლიტიკური პარტიის შეხვედრაზე მომხდარი აფეთქებისას 70-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა – თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი 11 ივლისს მაშინ აიფეთქა, როდესაც ერთერთ პოლიტიკურ ლიდერს საარჩევნო პროპაგანდით სცენიდან მხარდამჭერებისთვის უნდა მიემართა. დაშავებულია 120-მდე ადამიანი. დაღუპულებს შორის პოლიტიკური პარტიის ლიდერი და მისი 16 წლის შვილია. შემთხვევისას 1000 ადამიანი იყო შეკრებილი. აფეთქებაზე პასუხისმგებლობა ამ დროისთვის არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[9]

სომალის პრეზიდენტის რეზიდენციასთან ავტომობილი აფეთქდა – ორი ძლიერი აფეთქება მოხდა სომალის დედაქალაქ მოგადიშოში, რასაც თან სროლებიც მოჰყვა. პრეზიდენტის რეზიდენციასთან დანაღმული ავტომობილი აფეთქდა. ინციდენტის შედეგად 6 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორისაა თავდამსხმელიც.[10]

[1] იმედის ახალი ამბები; ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა; 15 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/70248/erakshi-saprotesto-aqtsiebs-mskhverpli-mohkva

[2] იმედის ახალი ამბები; ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააკავეს; 8 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69249/iraneli-gogo-videoshi-tsekvis-gamo-daakaves

[3] Daily Mail; Man is tied to tree and flogged eighty times in Iran – a decade after drinking alcohol at a wedding when he was 14 years old; By Debbie White; 11 July, 2018; available at: http://www.dailymail.co.uk/news/article-5943675/Man-tied-tree-flogged-80-times-Iran-decade-drinking-alcohol-wedding-14.html

[4] Daily Sabah AFRICA; Leaders of Ethiopia, Eritrea meet for first time in 18 years for peace summit; 8 July, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/07/08/leaders-of-ethiopia-eritrea-meet-for-first-time-in-18-years-for-peace-summit

[5] Reuters; Lebanese tourist sentenced to eight years in prison for Facebook post against Egypt; 7 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-egypt-politics/lebanese-tourist-sentenced-to-eight-years-in-prison-for-facebook-post-against-egypt-idUSKBN1JX0NJ

[6] იმედის ახალი ამბები; ჯალალაბადში აფეთქებას 10 ადამიანი ემსხვერპლა; 10 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69453/jalalabadshi-apetqebas-10-adamiani-emskhverpla

[7] Reuters; At least seven killed in suicide blast near Afghan ministry; 15 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast/suspected-suicide-blast-hits-afghan-capital-kabul-idUSKBN1K50J4?il=0

[8] BBC; Afghanistan conflit: Civilian death hit record high, says UN; 15 July, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-44837612

[9] Reuters; Suicide bomber kills 128 in attack on Pakistani election rally; By Guli Yousafzai; 13 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-pakistan-politics-blast/death-toll-rises-to-70-in-attack-on-pakistan-election-rally-baluchistan-health-minister-idUSKBN1K31PE?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[10] Associated Press; 6 dead after attackers target Somalia’s presidential palace; By Abdi Guled; 14 July, 2018; available at: https://apnews.com/b29d0a791e9041b4a79a32550b175d8a

ეგვიპტეში საგანგებო მდგომარეობა კიდევ 3 თვით გახანგრძლივდება – არსებული საგანგებო მდგომარეობა ძალაშია 14 ივლისამდე. პარლამენტის დადგენილებით, ის კიდევ 3 თვით გაგრძელდება. ეგვიპტეში საგანგებო მდგომარეობა 2017 წლის აპრილში სალოცავებზე განხორციელებული ტერაქტების შემდეგ გამოაცხადეს.[1]

თურქეთის ვადამდელ არჩევნებში ერდოღანმა გაიმარჯვა – ხმების 99 %-ის დათვლის შემდეგ, ქვეყნის მოქმედ პრეზიდენტს 53%-იანი მხარდაჭერა აქვს. მის მთავარ ოპონენტს მუჰარემ ინჯეს კი მხარი ამომრჩეველების 31%-მა დაუჭირა. საპარლამენტო არჩევნებში 43%-ით ლიდერობს ერდოღანის პარტია. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის ცნობით, მმართველი პარტიის მთავარმა კონკურენტმა, სახალხო რესპუბლიკურმა პარტიამ 22% მიიღო. 10%-იანი ზღვარი გადალახა პროქურთულმა სახალხო დემოკრატიულმა პარტიამაც, რაც იმას ნიშნავს, რომ პარტია საკანონმდებლო ორგანოში იქნება წარმოდგენილი. ოფიციალური მონაცემებით, არჩევნებში აქტივობა საკმაოდ მაღალი იყო. ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში აცხადებენ, რომ მოქალაქეობრივი ვალი, ამომრჩევლების 87%-მა მოიხადა.[2]

საზოგადოების თანადგომის გამო, სუდანელ გოგოს, რომელმაც ქმარი მოკლა, სიკვდილით აღარ დასჯიან – განაჩენი 5-წლიანი პატიმრობით შეიცვალა. გოგო 15 წლის ასაკში, ძალით გაათხოვეს. როგორც ქალი ამტკიცებს, ქმარი მას სცემდა და ამის გამო სახლიდან არაერთხელ წასულა. სამი წლის განმავლობაში ის დეიდასთან ცხოვრობდა, რის შემდეგაც მამამ ისევ ძალით დააბრუნა ქმართან. მიუხედავად ამისა, ქალმა უარი თქვა, ინტიმური ურთიერთობა ჰქონოდა ქმართან. ამის გამო კაცმა ის გააუპატიურა, ქალმა კი ქმარი გულმკერდის არეში დაჭრა. ჭრილობა სასიკვდილო აღმოჩნდა და კაცი მოკვდა. გოგოს სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს. მის გადასარჩენად პეტიცია შეადგინეს და კამპანია დაიწყეს.[3]

ნიგერიაში მწყემსებსა და ფერმერებს შორის შეტაკებას 200-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა – შემთხვევა ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში მდებარე პლატოს შტატში მოხდა. გავრცელებული ინფორმაციით, ფერმერებს მუსლიმი მწყემსები დაესხნენ თავს, რაც დაპირისპირებაში გადაიზარდა. კონფლიქტის მიზეზები უცნობია.[4]

სამხრეთ სუდანის პრეზიდენტი და მემაბოხეების ლიდერი ცეცხლის შეწყვეტაზე შეთანხმდნენ – ხელმოწერის ცერემონია სამხრეთ სუდანის დედაქალაქ ხარტუმში გაიმართა. დოკუმენტი 72 საათის განმავლობაში ამოქმედდება. შეთანხმება 6 პუნქტისგან შედგება და სამხედრო ტყვეების გათავისუფლებასაც ითვალისწინებს. კონფლიქტის მხარეებს შორის მოლაპარაკებები ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში ხარტუმში მიმდინარეობდა. შუამავალი კი სუდანის პრეზიდენტი ომარ ალ-ბაშირი იყო. აფრიკულ სახელმწიფოში შეიარაღებული კონფლიქტი 2013 წლის ბოლოს დაიწყო, როდესაც პრეზიდენტმა სალვა კიიმმა, რომელიც დინკას ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენელია, პუტჩის ორგანიზების ბრალდებით დაკავებული ვიცეპრემიერი რიეკ მაშარი გაათავისუფლა. ეს უკანასკნელი ნუერის ჯგუფის წარმომადგენელია. მაშარის გათავისუფლებას ქვეყანაში სამოქალაქო ომი მოჰყვა, რასაც ათობით ათასი ადამიანი ემსხვერპლა, 4 მილიონამდე კი დევნილი გახდა. სამხრეთ სუდანი სუდანს 2011 წელს გამოეყო.[5]

ეთიოპიაში ეთნიკურ ნიადაგზე კონფლიქტში 10 ადამიანი დაიღუპა – სულ მცირე 10 ადამიანი დაიღუპა და 38 დაშავდა დასავლეთ ეთიოპიაში წარმოქმნილი ეთნიკური კონფლიქტის დროს. პოლიციამ კონფლიქტის პროვოცირებაში ეჭვმიტანილი 46 ადამიანი დააკავა. ამჟამად, კონფლიქტის რაიონებში სიმშვიდეა. კონფლიქტი სამი დღეა გრძელდება. ის ორი ადამიანის ჩხუბით დაიწყო და რეგიონის ეთნიკური ჯგუფები ჩაითრია.[6]

[1] Reuters; Egypt to extend state of emergency for three month; Reuters Staff; 24 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-egypt-politics-emergencylaw/egypt-to-extend-state-of-emergency-for-three-months-idUSKBN1JK0IF

[2] Anadolu Agency; Turkish election board to share final results on July 5; By Duygu Yener; 25 June, 2018; available at: https://www.aa.com.tr/en/politics/turkish-election-board-to-share-final-results-on-july-5/1186170

[3] Daily Sabah Africa; Sudan teen’s death sentence for killing rapist husband reduced to 5 years in prison; 26 June, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/06/26/sudan-teens-death-sentence-for-killing-rapist-husband-reduced-to-5-years-in-prison

[4] Associated Press; Death toll more than 200 in central Nigeria weekend clashes; By Sam Olukoya; 27 June, 2018; available at: https://apnews.com/209820ce7d1c4d57af32092580abe528

[5] იმედის ახალი ამბები; სამხრეთ სუდანის პრეზიდენტი და მემაბოხეების ლიდერი ცეცხლის შეწყვეტაზე შეთანხმდნენ; 27 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/67773/samkhret-sudanis-prezidenti-da-meambokheebis-lideri-tsetskhlis-shetskvetaze-shetankhmdnen

[6] იმედის ახალი ამბები; ეთიოპიაში ეთნიკურ ნიადაგზე კონფლიქტში 10 ადამიანი დაიღუპა; 28 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/67940/etiopiashi-etnikur-niadagze-konpliqtshi-10-adamiani-daigupa

ავღანეთში არსებული ვითარება – ავღანეთში მომხდარ ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფებამ „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო. ტერაქტის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობამ 26-ს მიაღწია. აღმოსავლეთ ავღანეთის ქალაქ ნანგარჰარში თავდასხმა იმ დროს მოხდა, როდესაც მორწმუნეები, რომელთა შორის ორგანიზაცია თალიბანის წევრებიც იმყოფებოდნენ, ერთად აღნიშნავდნენ რამადანის მარხვის თვის დასასრულს.[1]

რადიკალურმა ისლამურმა მოძრაობა „თალიბანმა“ ავღანეთის მთავრობასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა. „ჩვენ არ ვაპირებთ შეთანხმების გაგრძელებას, რეჟიმი დღეს დასრულდება“- განაცხადა რადიკალების წარმომადგენელმა. მანამდე ავღანეთის პრეზიდენტმა აშრაფ განიმ განცხადა, რომ ქაბული ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმს აგრძელებს, რომელიც 7 ივნისს შევიდა ძალაში. მხარეებს შორის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება ავღანეთის სამთავრობო ძალებს ეხებოდა და უცხოურ სამხედრო დანაყოფებზე არ ვრცელდებოდა.[2]

ნანგაჰარის პროვინციაში მომხდარ მორიგ აფეთქებას სულ მცირე 18 ადამიანი ემსხვერპლა, 49 კი დაშავდა. ამჯერად ტერორისტების სამიზნე ჯალალაბადი გახდა. ადგილობრივი პოლიციის ცნობით, ასაფეთქებელი მოწყობილობა თვითმკვლელმა ტერორისტმა აამოქმედა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ დაჯგუფებას არ აუღია.[3]

ინდოეთში, ლოცვაზე უარის გამო, 15 წლის გოგო ნათესავებმა თავსაბურავით გაგუდეს – შემთხვევა მუმბაიში მოხდა ნათესავებმა, რომელთა შორისაც ბიძა და დეიდაც იყვნენ, გოგონა სასტიკად სცემეს დ შემდეგ თავსაბურავით გაგუდეს. მკვლელობის შემდეგ ნათესავებმა ცხედარი ადგილობრივ საავადმყოფოში წაიღეს, ექიმებს უთხრეს, რომ გოგო აბაზანაში დაეცა და ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. სიმართლე მას შემდეგ გაირკვა, რაც ექსპერტიზამ მისი სიკვდილის მიზეზად გაგუდვა დაასახელა. გოგოს მამის მტკიცებით კი, მისი შვილი მოკვლამდე გააუპატიურეს, თუმცა სასამართლომ ეს გარემოება მხედველობაში არ მიიღო. ჯერჯერობით უცნობია, რა დასკვნას გამოიტანს სასამართლო.[4]

ინდოეთში ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი აქტივისტები გააუპატიურეს – ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი 5 აქტივისტი ქალი, რომელიც ქუჩაში პერფორმანსს მართავდა, ჯგუფურად გააუპატიურეს. პოლიციის ცნობით, ქალებს ჯერ იარაღით დაეუმქრნენ, შემდეგ ძალით ჩასვეს მანქანაში და „იზოლირებულ ადგილას“ წაიყვანეს. ძალოვნები აცხადებენ, რომ საქმეს იძიებენ, თუმცა ამჟამად არცერთი ეჭვმიტანილი დაკავებული არ არის. აქტივისტი ქალები ტრეფიკინგის შესახებ ცნობიერების ამაღლებით დაკავებულ არასამთავრობო ორგანიზაციაში მუშაობდნენ. ქალებზე და არასრულწლოვანზე სექსუალური ძალადობა ინდოეთში განსაკუთრებული პრობლემაა. 21 აპრილს, ინდოეთის ხელისუფლებამ 12 წლამდე გოგოების გაუპატიურების გამო სასჯელის სახედ სიკვდილით დასჯა შემოიღო. გამკაცრდა სასჯელი 16 წლამდე გოგოების გაუპატიურებაზეც. ზრდასრული ქალის გაუპატიურების გამო მოძალადესმინიმუმ 10 წლით დააპატიმრებენ.[5]

ორმაგ აფეთქებას ნიგერიაში 30 ადამიანზე მეტი ემსხვერპლა – ინციდენტი ქალაქ დამბოაში მოხდა. ერთერთი ვერსიით აფეთქება ტანკსაწინააღმდეგო ყუმბარის გამოყენებით მოხდა. სავარაუდო ორგანიზატორად მედია ბოკო ჰარამს მიიჩნევს. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ოფიციალურად არავის აუღია.[6]

იემენის კრიზისი – იემენში ჰოდეიჰის აეროპორტის დასაკავებლად ბრძოლის ფარგლებში 60-მდე სამხედრო დაიღუპა და ათობით დაიჭრა. შეტაკება ჰუსიტების მოძრაობა „ანსარ ალასა“ და სამთავრობო ძალებს შორის მოხდა, რომელსაც მხარს არაბული კოალიცია უჭერს. საბოლოოდ, აეროპორტის მიმდებარე ტერიტორიაზე კონტროლი სამთავრობო ძალებმა დაამყარა. ჰოდეიჰის აეროპორტისთვის ბრძოლა კვირას დაიწყო, რომელიც სპეცოპერაცია „ოქროს გამარჯვების“ ფარგლებში მიმდინარეობდა. სპეცოპერაციის მიზანი ის არის, რომ ჰუსიტებისგან გაათავისუფლონ სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი ჰოდეიდა. იემენში სამხედრო კონფიქტი 2014 წელს დაიწყო.[7]

ირანელ ქალებს სტადიონზე შესვლის უფლება მისცეს – 1979 წლის შემდეგ ირანელ ქალებს სპორტულ არენაზე შესვლის უფლება პირველად მიეცათ. ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრის ტრანსლაციას ქალებმა თეირანში აზადის სტადიონზე უყურეს, სადაც დიდი მონიტორი იყო დამონტაჟებული. ირანელი ქალების სიმრავლე იგრძნობოდა რუსეთში, ყაზანის სტადიონზეც, სადაც ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრა გაიმართა. მანამდე ირანში კაცების სპორტულ ასპარეზობებზე ქალების დასწრება აკრძალული იყო.[8]

ეთიოპიაში ახალი პრემიერმინისტრის, აბი აჰმედის მხარდამჭერ მიტინგზე ბომბი აფეთქდა – ინციდენტის შედეგად დაიღუპა და დაშავდა რამდენიმე ადამიანი. მომხდარზე გამოძიება მიმდინარეობს. აბი აჰმედი პრემიერმინისტრი აპრილში გახდა. მალევე მან ქვეყანაში პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების გატარება დაიწყო.[9]

[1] Reuters; Afghanistan Eid car bomb, claimed Islamic State, kills 26; By Rupam Jain, Qadir Sediqi; 16 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban/big-hugs-as-afghan-soldiers-taliban-celebrate-unprecedented-eid-ceasefire-idUSKBN1JC044?utm_campaign=trueAnthem:+Trending+Content&utm_content=5b253b1804d3010c12b73e40&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter

[2] იმედის ახალი ამბები; თალიბანმა ავღანეთის ხელისუფლებასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66422/talibanma-avganetis-mtavrobastan-tsetskhlis-shetskvetis-rejimis-gakhangrdzlivebaze-uari-tqva

[3] Business Standard; 18 killed, 49 injures in Afghanistan suicide attack; 17 June, 2018; available at: https://www.business-standard.com/article/news-ians/18-killed-49-injured-in-afghanistan-suicide-attack-118061700534_1.html

[4] Hindustan Times; Relatives kill 15-year-old in Mumbai because she refused to read holy book, pray” Police to HC; By Kanchan Chaudhari; 17 June, 2018; available at: https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/15-yr-old-killed-for-refusing-to-read-holy-book-offer-prayers-police-to-hc/story-K6qGbNKvVSSdYV20SviNPJ.html

[5] BBC; India women: Anti-trafficking activists raped after staging street play; 22 June, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-44572276

[6] იმედის ახალი ამბები; ნიგერიაში ორმაგ აფეთქებას 30-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66407/nigeriashi-ormag-apetqebas-30ze-meti-adamiani-emskhverpla

[7] ABNA; Yemen army repels coalition’s infiltration attempts, kills 60 militiamen, destroys 21 military vehicles in western coast; 20 June, 2018; available at: http://en.abna24.com/news/middle-east/yemen-army-repels-coalitions-infiltration-attempts-kills-60-militiamen-destroys-21-military-vehicles-in-western-coast_898315.html

[8] The Washington Post; For the first time since 1980, Iranian women allowed to watch World Cup in same stadium as men; By Rebecca Tan; 20 June, 2018; available at: https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2018/06/20/for-the-first-time-since-1980-iranian-women-allowed-to-watch-world-cup-in-same-stadium-as-men/?utm_term=.1e2bfccc443d

[9] Reuters; Ethiopian PM escapes grenade attack, one dead, scores hurt; By Aaron Maasho; 23 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-ethiopia-politics/several-people-killed-in-blast-at-rally-supporting-new-ethiopian-leader-idUSKBN1JJ050?il=0