„ისლამური სახელმწიფოს“ მებრძოლებმა იტალიელი მოხალისე სიკვდილით დასაჯეს –  ლორენზო ორსეტი ქალაქ ბაგუზში ბრძოლის დროს დაიღუპა. ტერორისტებმა გაავრცელეს ფოტო, სადაც მამაკაცის გვამთან ერთად ორსეტის საკრედიტო ბარათებია აღბეჭდილი.[1]

აშშ-მა სირიაში „ისლამური სახელმწიფოს“ განადგურების შესახებ განაცხადა – სირიის დემოკრატიულმა ძალებმა სირიის ქალაქი ბაგუზა ტერორისტებისგან სრულად გაათავისუფლეს. ეს ადგილი დაჯგუფების ბოლო დასაყრდენად მიიჩნეოდა. „ისლამური სახელმწიფოს“ დამარცხებას თეთრი სახლიც ადასტურებს.[2]

ირანელ დისიდენტს სამი წიგნის გადაწერა მიუსაჯეს – მიზეზი, ირანის სულიერი ლიდერის დამხობის მოწოდება გახდა. დამნაშავე 74 წლის აბულფაზილ გადიანია, რომელიც რეფორმატორული ორგანიზაციის „ირანის ისლამური რევოლუციის მოჯაჰედების“ დამფუძნებელია. მან აიათოლას დესპოტი უწოდა. 74 წლის კაცს 3 წლით პატიმრობა და სამი წიგნის გადაწერა მიუსაჯეს. მათ შორის ორი წიგნი თავად აიათოლას დაწერილია.[3]

[1] იმედის ახალი ამბები; „ისლამური სახელმწიფოს“ მებრძოლებმა იტალიელი მოხალისე სიკვდილით დასაჯეს; 18 მარტი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/100034/islamuri-sakhelmtsipos-mebrdzolebma-italieli-mokhalise-sikvdilit-dasajes

[2] BBC; Islamic State group defeated as final territory lost; 23 March, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47678157

[3] The Telegraph; Iranian dissident ordered to copy out books by Ayatollah Khamenei after branding Supreme Leader a despot; 19 March, 2019; available at: https://www.telegraph.co.uk/news/2019/03/19/iran-sentences-dissident-reading-precisely-copying-three-books/

ირანში ხალხმრავალ ადგილზე ხელის თხოვნის გამო წყვილი დააკავეს – შეყვარებულებს ბრალად ისლამური პრინციპების დარღვევა დასდეს.[1]

ირანელ უფლებადამცველს 38-წლიანი პატიმრობა და 148 როზგი მიუსაჯეს – ნასრინ სოთოუდას ეროვნულ უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ რამდენიმე გადაცდომას ედავებიან, რასაც თავად უარყოფს. სოთოუდა იმ ქალების წარმომადგენელია, რომლებმაც თავსაბურავის ტარება გააპროტესტეს.[2]

სირიაში „ისლამური სახელმწიფოს“ ბოლო საყრდენ პუნქტზე იერიში მიიტანეს – სირიის დემოკრატიული ძალები დაჯგუფებასთან პირისპირ ძალადობრივ შეტაკებებში ჩაებნენ. ტერორისტების ბოლო საყრდენი სირიის პატარა ქალაქ ბაგუზასთან მდებარე სოფელია. ამ პუნქტის ხელში ჩაგდებით, „ისლამური სახელმწიფოს სახალიფო“ ოფიციალურად დასრულდება.[3]

იემენში ავია იერიშს 22 მშვიდობიანი მოქალაქე ემსხვერპლა – დაღუპულებს შორის 10 ქალი და 12 ბავშვია. მძიმედ დაშავდა 30 ადამიანი. საჰაერო იერიში ქვეყნის ჩრდილოეთით, ჰაჯაჰის პროვინციაში საუდის არაბეთის ხელმძღვანელობით მოქმედმა კოალიციამ განახორციელა.[4]

[1] BBC; Iranian couple arrested over public marriage proposal; 9 March, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47507128

[2] BBC; Nasrin Sotoudeh: Iran lawyer who defended headscarf protesters jailed; 11 March, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47531312?ocid=socialflow_facebook&ns_source=facebook&ns_mchannel=social&ns_campaign=bbcnews&fbclid=IwAR0FchuKgJD64FloTdKaqUCh-JjibpfVNDhnafMRwAxheF4gxxEJ19lZ41I&fbclid=IwAR3Weik0A_vV34E1YsncAScmXilFsB3W_QisLDgqLavh9hyyPCwPX67OlCw

[3] BBC; SDF attack Islamic State group’s Syria enclave Baghuz; 10 March, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47518129

[4] Middle East Eye; Air strikes kill 12 children as chaos sown in Yemen’s Hajjah province; 12 March, 2019; available at: https://www.middleeasteye.net/news/air-strikes-kill-12-children-chaos-sown-yemens-hajjah-province

ვითარება ავღანეთში – ჰელმანდის პროვინციის სამხრეთ ნაწილში ავია იერიშებს მსხვერპლი მოჰყვა. დაიღუპა 21 მშვიდობიანი მოქალაქე, მათ შორის და ქალები და ბავშვებიც. თავდამსხმელებმა იერიში მიიტანეს საკონტროლო-გამშვებ პუნქტზეც, რის შემდეგაც ხელში ჩაიგდეს იარაღი და სატრანსპორტო საშუალებები.[1]

ავღანეთის პრეზიდენტმა „თალიბანს“ ოფისის გახსნა შესთავაზა. აშრაფ ღანის თქმით, ის მზადაა, მათ ოფისი ქაბულშიც კი გაუხსნას. მოძრაობამ შემოთავაზებაზე უარი თქვა. „თალიბანი“ ქაბულს დოჰას ამჯობინებს.[2]

სარი-პულის პროვინციაში „თალიბანის“ თავდასხმას 8 პოლიციელი ემსხვერპლა, 4 კი დაიჭრა. შემთხვევა საკონტროლო-გამშვებ პუნქტზე მოხდა.[3]

რუსეთში საპროტესტო აქციები დაკავებებით დასრულდა – საპროტესტო აქციები მოსკოვსა და რუსეთის სხვა ქალაქებში აქტივისტების დაკავებებით დასრულდა. პოლიციამ დედაქალაქის ცენტრში რამდენიმე დემონსტრანტი დააკავა. სამართალდამცველების თქმით, მანიფესტაცია მერიასთან შეთანხმებული არ იყო. მიტინგი ქალი პოლიტიკური პატიმრების მხარდასაჭერად გაიმართა. მანიფესტანტები ორგანიზაცია „ღია რუსეთის“ აქტივისტის ანასტასია შევჩენკოს გათავისუფლების მოთხოვნით გავიდნენ ქუჩებში. მიტინგის მონაწილეები ამბობდნენ, რომ შევჩენკოს პატიმრობა რუსეთის მთავრობის წევრების მოთხოვნით შეეფარდა. უფლებადამცველების თქმით, ორგანიზაცია „ღია რუსეთის“ ხელმძღვანელის დისკრიმინაცია მისი პოლიტიკური პოზიციის გამო ხდება.[4]

თურქეთში გიულენთან დაკავშირებული 1 112 ადამიანის დაკავების ორდერი გაიცა – გამოძიება 2010 წელს ინსპექტორების გამოცდის საქმეს უკავშირდება. ქვეყნის უსაფრთხოების ძალები ანტიტერორისტულ ოპერაციას თურქეთის 76 პროვინციაში ატარებენ.[5]

ირანში გუშაგთა კორპუსზე თავდასხმას მსხვერპლი მოჰყვა – უკანასკნელი მონაცემებით 41 ადამიანი დაიღუპა. დაღუპულთა შორის მშვიდობიანი მოქალაქეებიც არიან. ავტობუსი, რომელშიც ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის ჯარისკაცები ისხდნენ, თვითმკვლელმა ტერორისტმა ააფეთქა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა სუნიტურმა რადიკალურმა დაჯგუფებამ „ჯაიშ ალ-ადიმ“ (სამართლის არმია) აიღო.[6]

„ისლამური სახელმწიფო“ აღარ არსებობს – 13 თებერვალს, სირიის ქალაქ ბაგუზაში ამერიკულ ძალას „ისლამური სახელმწიფოს“ 200-მდე ტერორისტი დანებდა. კიდევ ასობით (ძირითადად უცხოელები) პირი ქალაქის ცენტრში ალყაშია მოქცეული. ისინი ქალაქის დაახლოებით ერთ კვადრატული კილომეტრზე არიან განლაგებულნი. ეს არის ის ტერიტორია, რაც „ისლამური სახელმწიფოსგან“ დარჩა. ორგანიზაციის აქტიურობის პიკში, 2015 წელს ამ ტერიტორიაზე დაახლოებით 8-10 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა, ხოლო მათი „არმია“ რამდენიმე ათასობით ტერორისტს ითვლიდა.

„ისლამური სახელმწიფოს“ დამარცხებაში მთავარი წვლილი აშშ-ის მეთაურობით მოქმედ კოალიციას მიუძღვის, რომლის შემადგენლობაში იყვნენ ერაყელები, სირიელი ქურთები, აშშ-ის ევროპელი და ახლოაღმოსავლელი პარტნიორები. ბრძოლაში მონაწილეობდნენ რეგიონში აშშ-ის კონკურენტებიც: სირიის არმია, რუსეთი და ირანი. სირიის ჩრდილოეთით იბრძოდა თურქეთი. მასშტაბური თავდასხმა ISIS-ის ბოლო ანკლავზე 2018 წლის შემოდგომაზე განახლდა. ოპერაცია დაჩქარდა მას შემდეგ, რაც აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ მას სირიიდან ამერიკული ჯარი გაჰყავდა.

გავრცელებული ცნობით, ბაგუზაში არაფერი დარჩა, ხოლო ვინც არ ნებდება, შიმშილობს. ასევე ვრცელდება ინფორმაცია, რომ „ისლამური სახელმწიფოს“ დაჯგუფებათა ლიდერები თავებს კვეთენ მათ, ვინც დანებება გადაწყვიტა. 14 თებერვალს მშვიდობიანი მოქალაქეების გათავისუფლების შესახებ მოლაპარაკებები წარმატებით დასრულდა  – ქალაქი 1200-მა ადამიანმა დატოვა.

ზოგიერთ ამერიკელ გენერალს მიაჩნია, რომ როგორც „სახელმწიფო“ ორგანიზაცია ვეღარ იარსებებს, თუმცა მათი იდეები არსებობას მსოფლიოს სხვადასხვა ადგილში განაგრძობს არსებობას. მაგალითად, ნიგერიაში არსებული „ბოკო ჰარამი“, „აშ-შაბაბი“ სომალიში და ევროპაში არსებული „მძინარე დაჯგუფებები“, სავარაუდოდ, მომავალშიც მოაწყობენ თავდასხმებს. გამარჯვების შესახებ აშშ-ის პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი უახლოეს მომავალში აპირებს საზეიმო განცხადების გაკეთებას.[7]

[1] Fox News; Afghan lawmaker says airstrikes kill 21 civilians; 10 February, 2019; available at: https://www.foxnews.com/world/afghan-lawmaker-says-airstrikes-kill-21-civilians?fbclid=IwAR1lZSuDNidvmJxmB4ZzCAGxQmfBOqYmclnbjFqmLvUP8bIfW5JUYQ6i2iA

[2] Reuters; Afghan president offers Taliban local office, but group wants Doha instead; By Abdul Qadir Sediqi; 10 february, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-politics/afghan-president-offers-taliban-local-office-but-group-wants-doha-instead-idUSKCN1PZ0G5?feedType=RSS&

[3] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთში თალიბების თავდასხმას რვა სამართალდამცველი ემსხვერპლა; 10 თებერვალი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/96107/avganetshi-talibebis-tavdaskhmas-rva-samartaldamtsveli-emskhverpla

[4] იმედის ახალი ამბები; რუსეთში საპროტესტო აქციები დაკავებებით დასრულდა; 11 თებერვალი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/96115/rusetshi-saprotesto-aqtsiebi-dakavebebit-dasrulda

[5] Thomson Reuters Foundation News; Turkey orders 1,112 people arrested over Gulen links – CNN Turk; 12 February, 2019; available at: http://news.trust.org//item/20190212054317-szwm2/

[6] BBC; Iran suicide bombing kills 27 Revolutionary Guards; 13 February, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47231959

[7] იმედის ახალი ამბები; ისლამური სახელმწიფო აღარ არსებობს; 14 თებერვალი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/96583/islamuri-sakhelmtsipo-agar-arsebobs

ირანის გუშაგთა კორპუსზე თავდასხმას მსხვერპლი მოჰყვა – შემთხვევა ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთით მოხდა, დაიღუპა 1 და დაშავდა 5 გუშაგი. ირანში ისლამური რევოლუციის 40 წლის იუბილეს აღნიშნავდნენ. მომხდარზე პასუხისმგებლობა სუნიტურმა დაჯგუფებამ „ჯაიშ-ალ-ადლი“ აიღო.[1]

ტერაქტები სომალიში – დანაღმული ავტომობილის აფეთქებას მსხვერპლი მოჰყვა. შემთხვევა ეთიოპიელი სამხედროების ბაზასთან მოხდა. ინციდენტის შედეგად 16 ეთიოპიელი სამხედრო დაიღუპა. ადგილობრივების განცხადებით, შემთხვევას რიგითი მოქალაქეებიც ემსხვერპლნენ. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფებამ „ალ შაბაბი“ აიღო.[2] კიდევ ერთი აფეთქება მოგადიშოს სავაჭრო ცენტრთან, რესტორნის სიახლოვეს მოხდა. ტერაქტს 11 ადამიანი ემსხვერპლა. აღნიშნულ აფეთქებაზეც პასუხისმგებლობა „ალ შაბაბმა“ აიღო.[3]

ნიგერიაში „ბოკო ჰარამის“ წევრებმა ორ კვირაში 60 ადამიანი მოკლეს – ძალადობა ქალაქ რანში მოხდა, საიდანაც დაჯგუფების წევრებმა ნიგერიელი სამხედროები განდევნეს და ტერიტორიაზე სრული კონტროლი დაამყარეს.[4]

თავდასხმას ნიგერიაში 26 ადამიანი ემსხვერპლა – ინციდენტი ზამფარის შტატში მოხდა. თავდამსხმელებმა ცეცხლი წაუკიდეს საცხოვრებელ სახლებს და მძევლები აიყვანეს.[5]

რუსეთში იეჰოვას მოწმეს 6-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს – დანიის მოქალაქეს, დენის კრისტენსენს ჟილეზნოდოროჟნის რაიონულმა სასამართლომ 6 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. რუსეთში იეჰოვას მოწმეების საქმიანობა კანონითაა აკრძალული. 2016 წელს ორლოვის სასამართლომ იეჰოვას მოწმეები ექსტრემისტული ორგანიზაციების სიაში შეიყვანა.[6]

[1] Reuters; One guard dead, five hurt in attack as Iran holds anniversary; 2 February, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-iran-attack/one-guard-dead-five-hurt-in-attack-as-iran-holds-anniversary-idUSKCN1PR04H?il=0

[2] Reuters; Suicide car bomb explosion in Somalia leaves casualties: police; 2 February, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-somalia-blast/suicide-car-bomb-explosion-in-somalia-leaves-casualties-police-idUSKCN1PR0CM?il=0

[3] CBS News; Al-Shabab claims Mogadishu blast despite relentless U.S. air war in Somalia; 4 February, 2019; available at: https://www.cbsnews.com/news/al-shabab-mogadishu-attack-somalia-us-warns-americans-kenya-despite-airstrikes/

[4] Al Jazeera; Boko Haram killed dozens in Monday’s attack in Nigeria: Amnesty; 1 February, 2019; available at: https://www.aljazeera.com/news/2019/02/boko-haram-killed-dozens-monday-attack-nigeria-amnesty-190201163427289.html

[5] იმედის ახალი ამბები; ნიგერიაში თავდასხმას 26 ადამიანი ემსხვერპლა; 6 თებერვალი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/95601/nigeriashi-tavdaskhmas-26-adamiani-emskhverpla

[6] იმედის ახალი ამბები; რუსეთში იეჰოვას მოწმეს 6-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს; 6 თებერვალი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/95638/rusetshi-iehovas-motsmes-6tsliani-patimroba-miusajes

2018 წელს ირანში 7 ათასზე მეტი ადამიანი დააპატიმრეს – „Amnesty International“ ამ მონაცემებს „სირცხვილის წელიწადსა“ და „რეპრესიის უსირცხვილო კამპანიას“ უწოდებს. დაკავებულთა შორის არიან სტუდენტები, ჟურნალისტები, გარემოს დაცვის აქტივისტები, მუშები და ადამიანის უფლებათა დამცველები. დაპატიმრებები ძირითადად პოლიტიკურადაა მოტივირებული.[1]

ქურთი დემონსტრანტები ერაყში თურქულ სამხედრო ბანაკს დაესხნენ თავს – ერაყელი ქურთების რეგიონში გაბრაზებულმა ხალხმა მანქანებსა და შენობებს ცეცხლი წაუკიდეს. ამით მათ რეგიონში თურქეთის ავია იერიშები გააპროტესტეს. მომხდარს რამდენიმე ადამიანი ემსხვერპლა, 10 კი დაშავდა.[2]

აშშ-მა და „თალიბანმა“ ავღანეთის სამშვიდობო ჩარჩო-შეთანხმებას მიაღწიეს – მხარეებს შორის 6-დღიანი მოლაპარაკებები ყატარში გასულ კვირას გაიმართა. მოლაპარაკებებში ჩართულმა მხარეებმა ავღანეთში 17-წლიანი კონფლიქტის დასასრულებლად სამშვიდობო ჩარჩო-შეთანხმებას მიაღწიეს.[3]

იემენში მომხდარ აფეთქებას 6 ადამიანი ემსხვერპლა – შემთხვევა ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში მდებარე ქალაქ ელ-მოხას ბაზარში მოხდა. ასაფეთქებელი მოწყობილობა ბაზრობასთან მდებარე პოპულარულ კაფესთან მდგარ მოტოციკლზე იყო დამონტაჟებული. ინციდენტის შედეგად დაიღუპა 6 და დაშავდა 20-ზე მეტი ადამიანი. დაღუპულთა შორის 2 არაბი ჟურნალისტია.[4]

პაკისტანში პოლიციის განყოფილებას თავს დაესხნენ – ტერაქტი ქალაქ ლორალაიში მოხდა. ინციდენტის შედეგად 9 სამართალდამცველი დაიღუპა და 21 დაშავდა. 2 თავდამსხმელი ლიკვიდირებულია. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[5]

[1] Radio Free Europe / Radio Liberty; Amnesty blasts mass arrests in Iran’s “Year of Shame”; 24 January, 2019; available at: https://www.rferl.org/a/amnesty-blasts-iran-s-mass-arrests/29728248.html

[2] BBC; Kurdish protesters storm Turkish military camp in Iraq; 26 January, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47015699

[3] BBC; Taliban talks: Draft framework for Afghanistan peace agreed; 28 January, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-47028177

[4] იმედის ახალი ამბები; იემენში აფეთქებას ექვსი ადამიანი ემსხვერპლა; 29 იანვარი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/94655/iemenshi-apetqebas-eqvsi-adamiani-emskhverpla

[5] Pakistan Today; Attack on Loralai police office claims nine clives; 30 January, 2019; available at: https://www.pakistantoday.com.pk/2019/01/29/two-dead-19-injured-in-attack-on-digs-office-in-loralai/

ვითარება ავღანეთში – ჩრდილოეთ ავღანეთში, დარესუფის რაიონის სოფელ სამანგანიდან თალიბანის წევრებმა სულ მცირე 40 მშვიდობიანი მოქალაქე გაიტაცეს. პროვინციის პოლიციის წარმომადგენლის თქმით, მათ გასათავისუფლებლად სპეცოპერაცია მიმდინარეობს. გზას, სადაც მოქალაქეები მძევლებად აიყვანეს, მოქალაქეებს სატვირთო ავტომობილებით ადგილობრივი საბადოებიდან ქვანახშირი გადააქვთ და სხვადასხვა ქალაქში ადგილობრივ ბაზრებზე ყიდიან. სწორედ ამ ადამიანების ნაწილი აიყვანეს თალიბებმა მძევლად და მძღოლებს მოქალაქეების უსაფრთხოების სანაცვლოდ საფასურის გადახდა მოსთხოვეს. ტერორისტულ დაჯგუფებას მომხდარზე ოფიციალური განცხადება არ გაუვრცელებია.[1]

აშშ-ის საჰაერო იერიშებს თალიბანის ერთერთი მეთაური მულაჰ აბდულ მანა ახუნდი ემსხვერპლა. ის ჰელმანდის პროვინციაში თალიბანის ხელმძღვანელი იყო. დაჯგუფების წევრების თქმით, მისი გარდაცვალება დიდი დანაკლისია, მაგრამ ეს მათ ვერ შეაჩერებს. ავღანეთის შს მინისტრის თქმით, ახუნდის დაღუპვა თალიბებს მნიშვნელოვნად დაასუსტებს.[2]

დასავლეთ ჰერათის პროვინციაში თალიბანის მებრძოლებმა 14 ავღანელი ჯარისკაცი მოკლეს და 21 ტყვედ აიყვანეს. თალიბანის წევრებსა და ავღანელ ჯარისკაცებს შორის ბრძოლა 6 საათს გრძელდებოდა. თალიბანის ერთერთმა წარმომადგენელმა დატყვევებული სამხედროების ვიდეო „ტვიტერზე“ გამოაქვეყნა.[3]

ნოემბერში ავღანეთში შეიარაღებულ თავდასხმებს 300-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა. თავდასხმის მთავარი სამიზნეები დედაქალაქი ქაბული, ჰელმანდისა და ღაზნის პროვინციები იყო.[4]

ირანის სასამართლომ ჟურნალისტ ქალს 13 წლით პატიმრობა მიუსაჯა – ირანის რევოლუციურმა სასმართლომ 12 წლითა და 9 თვით პატიმრობა მიუსაჯა ჟურნალისტ ქალ ჰენგამეჰ შაჰიდის უშიშროებასთან დაკავშირებული ბრალდებების საფუძველზე. რეფორმების მომხრე ჟურნალისტს განაჩენის გასაჩივრების უფლება აქვს. პატიმრობის შეფარდების გარდა, მას აუკრძალეს პოლიტიკური ჯგუფების წევრობა, მედიაში მუშაობა და ქვეყნიდან გამგზავრება. 43 წლის შაჰიდი ივნისში დააკავეს. მანამდე ის დაპატიმრებული იყო 2009 და 2017 წლებში. ბოლო წლებში ირანში ბევრი ჟურნალისტი და აქტივისტი დააკავეს უშიშროებასთან დაკავშირებული აბსტრაქტული ბრალდებების საფუძველზე. მედიის თავისუფლების დამცველი ორგანიზაციის, „რეპორტიორები საზღვრების გარეშე“ შეფასებით, ირანს 164-ე ადგილი ერგო მსოფლიოში პრესის თავისუფლების 2018 წლის რეიტინგით.[5]

სამხრეთ სუდანში 12 დღეში 150-ზე მეტი ქალი გააუპატიურეს – სამხრეთ სუდანში, ქალაქ ბენტიუში 12 დღის განმავლობაში 150-ზე მეტი ქალი და გოგო გააუპატიურეს. ქვეყნის ჩრდილოეთით მდებარე ქალაქში ბოლო დღეების განმავლობაში, შეიარაღებული კაცები გადაადგილდებიან. ადგილობრივები ძალადობაში სწორედ მათ ადანაშაულებენ. მათივე მტკიცებით, დამნაშავეთა ნაწილს უნიფორმები ეცვა. გაერო მოუწოდებს ადგილობრივ ხელისუფლებას, იპოვოს და დასაჯოს დამნაშავეები. არასამთავრობო საერთაშორისო ორგანიზაციის, „ექიმები საზღვრების გარეშე“ ინფორმაციით, ქალებისა და გოგოების დიდი ნაწილი მაშინ გააუპატიურეს, როცა ისინი ჰუმანიტარული დახმარების ცენტრებისკენ მიდიოდნენ. სამხრეთ სუდანში 2013 წლიდან ომია. ხუთი წლის განმავლობაში გაერომ გაუპატიურების ასობით შემთხვევა აღრიცხა. მხოლოდ 2018 წლის პირველ ნახევარში ორგანიზაციას 2 300-ზე მეტი შემთხვევის შესახებ აცნობეს. მათგან საქმეთა 20% ბავშვებზე სექსუალურ ძალადობას ეხებოდა.[6]

რუსეთმა აზოვის ზღვისპირა უკრაინულ პორტებს ბლოკადა მოუხსნა – ოფიციალურმა მოსკოვმა ქერჩის სრუტეში უკრაინულ სავაჭრო გემებს გავლის უფლება მისცა. 25 ნოემბრის შემდეგ, ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ქერჩის სრუტეში უკრაინულმა გემებმა ცურვა შეძლეს. ქერჩის სრუტეში 3 უკრაინული ხომალდის დაკავებასთან დაკავშირებით უკრაინა გაეროს საერთაშორისო სასამართლოსთვის სარჩელს ამზადებს.[7]

იემენში 5 000 ტყვეს გაათავისუფლებენ – იემენის სამოქალაქო ომის მონაწილეები გაეროს შუამავლობით დაწყებულ მშვიდობიან მოლაპარაკებებზე ტყვეების გათავისუფლებაზე შეთანხმდნენ. მოლაპარაკებები შვედეთის დედაქალაქში გაიმართა. წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის ცნობით, არანაკლებ 5000 სამხედრო გათავისუფლდება. იემენში სამხედრო კონფლიქტი 2014 წელს დაიწყო. თითქმის 4-წლიანი ომის შედეგად იემენში 10,000-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. არაბეთის ნახევარკუნძულის სამხრეთით მდებარე სახელმწიფო ჰუმანიტარული კატასტროფის წინაშეა.[8]

[1] TOLO News; Taliban abducts 40 passengers in Samangan; By Sayed Arif Musavi; 02 December, 2018; available at: https://www.tolonews.com/index.php/afghanistan/taliban-abducts-40-passengers-samangan

[2] BBC; Jey Afghanistan Taliban commander killed in US air strike; 02 December, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-46418776

[3] Al Jazeera; Afghan soldiers killed in coordinated Taliban attack in Herat; 07 December, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/12/afghan-soldiers-killed-coordinated-taliban-attack-herat-181207082508638.html

[4] Daily Sabah; Hundreds killed in November attacks in Afghanistan; 02 December, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/asia/2018/12/03/hundreds-killed-in-november-attacks-in-afghanistan

[5] იმედის ახალი ამბები; ირანელ ჟურნალისტ ქალს 13-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს; 3 დეკემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/87945/iranel-jurnalist-qals-13tsliani-patimroba-miusajes

[6] Al Jazeera; South Sudan: UN says over 150 women, girls raped in 12 days; 4 December, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/12/south-sudan-150-women-girls-raped-12-days-181204074727376.html

[7] იმედის ახალი ამბები; უკრაინელი მინისტრი: რუსეთმა ქერჩის სრუტეში უკრაინულ სავაჭრო გემებს გასვლის უფლება მისცა; 4 დეკემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/88244/ukraineli-ministri-rusetma-qerchis-sruteshi-ukrainul-savachro-gemebs-gasvlis-upleba-mistsa

[8] იმედის ახალი ამბები; იემენში 5000 ტყვეს გაათავისუფლებენ; 6 დეკემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/88528/iemenshi-5-000-tkves-gaatavisupleben

2011 წლის შემდეგ პირველად სირიაში ადგილობრივი არჩევნები ჩატარდა – 2011 წლის შემდეგ პირველად, 16 სექტემბერს, სირიაში თვითმმართველობის არჩევნები ჩატარდა. ბაშარ ასადის ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად რეგიონებში საარჩევნო უბნები ადგილობრივი დროით, 07:00 საათზე გაიღო. ადგილობრივ ადმინისტრაციულ საბჭოებში 18 478 ადგილის დასაკავებლად 40 ათასზე მეტი კანდიდატი იბრძოდა. ქვეყანაში 6 500-ზე მეტი საარჩევნო უბანი ფუნქციონირებდა. სირიის სახელმწიფო ტელევიზიამ გაავრცელა კადრები, როგორ იდგნენ საარჩევნო ყუთებთან ამომრჩევლები დამასკოში, ტარტუსსა და ლატაკიაში. კანდიდატთა უმეტესობა სირიის მმართველი ძალის, არაბთა სოციალისტური აღორძინების პარტიის წევრი იყო. არჩევნებში მონაწილეობა ვერ მიიღო 5 მილიონზე მეტმა ლტოლვილმა და ექვს მილიონამდე იძულებით გადაადგილებულმა პირმა.[1]

იემენის კრიზისი – დასავლეთ იემენში, წითელი ზღვის სანაპიროზე, საპორტო ქალაქ ჰოდეიდაში ადგილობრივი რადიოს სადგურზე შეიარაღებულ საჰაერო თავდასხმას ოთხი ადამიანი ემსხვერპლა. ოთხივე რადიოს თანამშრომელი იყო. რეგიონში საუდის არაბეთის მიერ ჩამოყალიბებული კოალიციური ძალები და აჯანყებული ადგილობრივი ჰუსიტები ჰოდეიდაზე კონტროლის დასამყარებლად იბრძვიან. ქალაქს სტრატეგიული მდებარეობა აქვს, – გარდა საპორტო ფუნქციისა, ის წითელ ზღვას დედაქალაქთან, სანასთან აკავშირებს. ჯერჯერობით ორივე ქალაქს ჰუსიტები აკონტროლებენ.[2]

საერთაშორისო ორგანიზაციის „Save the Children“ ახალი ანგარიშის მიხედვით, იემენში ერთი მილიონი ბავშვი შიმშილის ზღვარზეა, რაც ქვეყანაში საკვებზე ფასის მატებისა და ეროვნული ვალუტის გაუფასურებითაა გამოწვეული. ეკონომიკური პრობლემების მიზეზი კი სამოქალაქო ომია. ანგარიშის მიხედვით, ვითარებას განსაკუთრებით ამძიმებს იემენის დასავლეთით, საპორტო ქალაქ ჰოდეიდაში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებები, საიდანაც ქვეყნის მოსახლეობის 2/3-ს ჰუმანიტარული დახმარება მიეწოდება. „მილიონობით ბავშვმა არ იცის, როდის, – ან საერთოდ, მიიღებს თუ არა შემდეგ საკვებს. ჩრდილოეთ იემენის ერთერთ საავადმყოფოში სტუმრობისას ვნახეთ ბავშვები, რომლებიც შიმშილისგან იმდენად დასუსტებულები არიან, რომ ტირილიც აღარ შეუძლიათ. ეს ომი კლავს იემენის მთელ მომავალ თაობას“ – წერია ანგარიშში. სექტემბრის დასაწყისში ორგანიზაციამ გამოაქვეყნა მონაცემები, რომლის მიხედვითაც, წლის ბოლომდე, შიმშილის გამო, შეიძლება 36 ათასზე მეტი ბავშვი დაიღუპოს.

იემენში მთავრობასა და შიიტ ჰუსიტებს შორის შეიარაღებული დაპირისპირება 2014 წელს დაიწყო. ბოლო დროს მხარეები სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი, საპორტო ქალაქ ჰოდეიდასთავის იბრძვიან. გაეროს მონაცემებით, იემენში კონფლიქტს 10 ათასამდე ადამიანი ემსხვერპლა, გარდაცვლილთა ორი მესამედი სამოქალაქო პირია. გაერომ ცოტა ხნის  წინ გამოაქვეყნა ანგარიში, რომლის თანახმადაც 2017 წელს მსოფლიოში 821 მილიონი ადამიანი – ყოველი 9 ადამიანიდან ერთი – საკვების უკმარისობას განიცდიდა. ეს მაშინ, როდესაც ასეთი ადამიანების რაოდენობა 2016 წელს 815 მილიონი იყო. შიმშილის უმთავრეს მიზეზად კლიმატის ცვლილება და შეიარაღებული კონფლიქტები სახელდება.[3]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთის ორ პროვინციაში „თალიბანის“ თავდასხმას, სულ მცირე, 15 პოლიციელი ემსხვერპლა. ინფორმაციას ადგილობრივი მთავრობა ავრცელებს. მედიის ინფორმაციით, შეტაკებას პოლიცელებთან ერთად რადიკალური დაჯგუფების რამდენიმე წევრიც ემსხვერპლა. არიან დაშავებულებიც.[4]

ავღანეთში, ფარიაბის პროვინციაში, აფეთქებისას 8 ბავშვი დაიღუპა, 6 კი დაიჭრა. ისინი პოლიციის შენობასთან ახლოს თამაშობდნენ, რა დროსაც შენობაში აფეთქება მოხდა. ადგილობრივი პოლიცია შენობის დანაღმვაში თალიბანს ადანაშაულებს, რადგან გასულ კვირაში ეს ტერიტორია თალიბების კონტროლის ქვეშ მოექცა. დაღუპულთა და დაშავებულთა ასაკი 6-დან 12 წლამდეა. ორ ბავშვს კიდურების ამპუტაცია დასჭირდა.[5]

ტერაქტი ირანში – ირანში, სამხედრო აღლუმზე განხორციელებულ თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფება ისლსამურმა სახელმწიფომ აიღო. თუმცა დაჯგუფებას რაიმე მტკიცებულება, რაც დაადასტურებდა, რომ ტერაქტი ნამდვილად მათი მოწყობილია, არ გაუვრცელებია. ბოლო მონაცემებით, სამხედრო აღლუმზე თავდასხმას სულ მცირე 25 ადამიანი ემსხვერპლა. დაღუპულთა შორის ჯარისკაცებთან ერთად რიგითი მოქალაქეებიც არიან. დაჭრილია 50-ზე მეტი ადამიანი. მათ შორის ერთი ბავშვია. ადგილობრივი მედიის ინფორმაციით, ბოროტმოქმედებმა სროლა ერთერთი დასასვენებლი პარკის მიმდებარე ტერიტორიიდან დაიწყეს, რის შემდეგაც ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის წევრებმა საპასუხო ცეცხლი გახსნეს. ისლამური სახელმწიფოს მიერ ორგანიზებული მასშტაბური ტერაქტი, თეირანში ბოლოს 2017 წელს მოხდა.[6]

ისლამისტების თავდასხმა კონგოში – კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ჩრდილოეთ ნაწილში თავდასხმას სულ მცირე 16 ადამიანი ემსხვერპლა, 8 კი დაშავდა. შემთხვევა კივუს პროვინციაში მოხდა. წინასწარი ცნობით, თავდასხმის უკან ისლამური დაჯგუფების „დემოკრატიული ძალების ალიანსის“ მებრძოლები დგანან. დაღუპულთა შორის 12 მშვიდობიანი მოქალაქეა.[7]

[1] Al Jazeera; Syrians in government areas vote in first local polls since 2011; 17 September, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/09/syrians-government-areas-vote-local-polls-2011-180916103650940.html

[2] Reuters; Saudi-led air strike kills four at Yemen radio station, U.N. intensifies diplomacy; 16 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-yemen-security-hodeidah/air-strike-kills-four-at-radio-station-in-yemens-hodeidah-residents-medics-idUSKCN1LW0BP?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[3] BBC; Yemen conflict: A million more children face famine, NGO warns; 19 September, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-45568669

[4] Gulf News; 15 cops killed in Taliban attacks in Afghanistan; 17 September, 2018; available at: https://gulfnews.com/news/asia/afghanistan/15-cops-killed-in-taliban-attacks-in-afghanistan-1.2279214

[5] BBC; Afghan children killed in police station bomb blast; 22 September, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-45611398

[6] Reuters; Islamic State claims Iran military parade attack, no evidence provided; 22 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-iran-military-attack-is/islamic-state-claims-iran-military-parade-attack-no-evidence-provided-idUSKCN1M20JH?il=0

[7] Al Jazeera; DR Congo: Rebels carry out deadly attack in Beni city; 23 September, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/09/dr-congo-rebels-carry-deadly-attack-beni-city-180923112006160.html

ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა – ერაყის სამხრეთ ნაწილში უმუშევრობის წინააღმდეგ მასშტაბური აქციები მიმდინარეობს. ქალაქ ბასრაში დემონსტრანტებსა და უსაფრთხოების ძალებს შორის შეტაკებას სულ მცირე 2 ადამიანი ემსხვერპლა. კიდევ 3 ადამიანი მუთანას პროვინციაში დაიღუპა. მოსახლეობა, კვირაზე მეტია, არასაკმარის სამუშაო ადგილებს, ასევე ელექტროენერგიისა და წყლის დეფიციტს აპროტესტებს. ერაყის შსს-მ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა.[1]

ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააპატიმრეს – ირანში ახალგაზრდა ქალი დააკავეს, ამის მიზეზი კი Instagram-ზე მის მიერ ატვირთული ვიდეო იყო, რომელზეც ის ცეკვავს. მას ამ გვერდზე 40,000-ზე მეტი მიმდევარი ჰყავს. ირანულმა ტელევიზიამ მის შესახებ სიუჟეტი მოამზადა, რომელშიც 18-19 წლის მაედე მოჯაბრი ამბობს, რომ მორალური ნორმები დაარღვია, თუმცა დასძენს, რომ სხვებისთვის ცუდი მაგალითი არ მიუცია. სიუჟეტში მისი სახე დაფარული იყო, იქვე ჩანდა სხვა პირებიც, რომლებიც მსგავსი ბრალდებით არიან პატიმრობაში. ირანის სახელმწიფო ტელევიზია ხშირად აჩვენებს აღიარებებს, რომლებიც, აქტივისტების შეფასებით, ზეწოლის ქვეშ არის მოპოვებული. ირანში მოქმედი ისლამური კანონები კრძალავს საჯაროდ ცეკვას. ჰოჯაბრის თავის გვერდზე გამოქვეყნებული აქვს ათობით ფოტო და ვიდო, რომლებიც ასახავს მის ცეკვას დასავლურ პოპ და რეპ მუსიკაზე და მას ვიდეოებში არ აცვია ისლამური წესებისთვის შესაფერისი სამოსი. ზოგიერთი ცნობით, ჰოჯაბრი თავდებითაა გათავისუფლებული. ირანის პოლიცია აცხადებს, რომ დახურავს მსგავს გვერდებს Instagram-ზე, რომელსაც მილიონობით ირანელი მოიხმარს.[2]

ღვინის დალევის გამო ირანში კაცი 10 წლის შემდეგ გაშოლტეს – ირანში კაცი ალკოჰოლის მიღების გამო 10 წლის დაგვიანებით დასაჯეს. მან აღიარა, რომ როცა ის 14 წლის იყო, როცა ქორწილში ღვინო დალია. ამ „დანაშაულის“ გამო კაცი ხეზე მიაბეს და შოლტი 80-ჯერ დაარტყეს. ინციდენტი ქალაქ კაშმირში მოხდა. ორგანიზაციის „Amnesty International“ წარმომადგენლის თქმით, ირანში ამ დრომდე გავრცელებულია მკაცრი დასჯის მეთოდები, მათ შორის ხელის მტევნის მოკვეთაც.[3]

ეთიოპიისა და ერიტრეის ლიდერები ომის შემდეგ პირველად შეხვდნენ – ეთიოპიის ახალი რეფორმატორი პრემიერმინისტრი, ები აჰმედი ერიტრეის დედაქალაქში ჩავიდა და პრეზიდენტ ისაიას აფევერკის შეხვდა. ეს ამ ქვეყნების ლიდერთა პირველი შეხვედრაა 2000 წლის შემდეგ. ლიდერები ქვეყნებს შორის საომარი ვითარების დასრულებაზე შეთანხმდნენ. ასმერას ქუჩებში ეთიოპიელი პრემიერის დასახვედრად ღონისძიებები გაიმართა, უჩვენეს ნაციონალური ცეკვები და მოასმენინეს საკუთარი ფოლკლორი. ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი შეეწირა. კონფლიქტი ტერიტორიების კონტროლის მოსაპოვებლად მიმდინარეობდა. ომი 1998 წლის 6 მაისს დაიწყო. 12 მაისს ერიტრეის შეიარაღებულმა ჯარებმა ბადმა დაიკავეს. ამას მოჰყვა ერიტრეის ტერიტორიაზე მასირებული ავიადარტყმები. ერიტრეელებმა ფრონტის გარღვევა შეაჩერეს, მაგრამ, დაბომბვას ათასობით ჯარისკაცი ემსხვერპლა. 2000 წლის მაისსა და ივნისში ეთიოპიის ძალებმა ერიტრეელები გააძევეს კონფლიქტური ზონებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ ომი ეთიოპიის სამხედრო გამარჯვებით დასრულდა, საერთაშორისო სასამართლოში გამარჯვება ერიტრეამ მოიპოვა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[4]

ეგვიპტეში ლიბანე ტურისტს სოციალურ ქსელში ქვეყნის შეურაცხყოფის გამო 8 წელი მიუსაჯეს – კაიროს სასამართლომ 24 წლის ლიბანელ ტურისტ ქალს მონა ელ-მასბოჰს Facebook-ზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო 8 წლით თავისუფლების აღვეთა მიუსაჯა. ტურისტს ბრალად არასწორი ინფორმაციის გავრცელებით ქვეყნისთვის ზიანის მიყენება და მოსახლეობის რელიგიური გრძნობების შეურაცხყოფა დასდეს. ლიბანელმა ტურისტმა სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელშიც ეგვიპტეში მის მიმართ სექსუალური შევიწროების ფაქტებზე ისაუბრა. ვიდეოში ქალმა რესტორანში მომსახურების დაბალ დონეზეც გაამახვილა ყურადღება. მანვე გაიხსენა ქვეყანაში ადრინდელი სტუმრობა, როცა ფული მოპარეს. ვიდეოს ბოლოს ტურისტმა ქვეყანას „ნაბიჭვარი“ (son of a bitch country) უწოდა. მოგვიანებით მონა ელ მასბოჰმა გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელიც ამბობდა, რომ „არ სურდა ყველა ეგვიპტელის“ შეურაცხყოფა. დაკავებულის ადვოკატის ინფორმაციით, საქმის სააპელაციო განხილვა 28 ივლისსაა დანიშნული.[5]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთის ქალაქ ჯალალაბადში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა, რასაც 10 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. სულ მცირე 4 კი დაიჭრა. ტერორისტმა თავი პოლიციის ერთერთ საკონტროლო-გამშვებ პუნქტთან აიფეთქა. დაღუპულებს შორის 2 პოლიციელი და 8 სამოქალაქო პირია. ჯალალაბადში აფეთქება ივლისის დასაწყისშიც მოხდა. მაშინ 17 ადამიანი დაიღუპა.[6]

ავღანეთის დედაქალაქში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. უბედური შემთხვევა ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ საღამოს საათებში მოხდა. პოლიციის განმარტებით, აფეთქებას სულ მცირე 5 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. არიან დაშავებულებიც. დაღუპულები სამთავრობო უწყების თანამშრომლები არიან, რომლებიც ოფისს ტოვებდნენ. „სამწუხაროდ თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი სამინისტროს ჭიშკართან აიფეთქა“, – განაცხადა ავღანეთის ძალოვანი უწყების წარმომადგენელმა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ჯერ არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[7]

ავღანეთის 17-წლიანი კონფლიქტის განმავლობაში 2018 წლის პირველი ექვსი თვის მონაცემების მიხედვით დაღუპული მშვიდობიანი მოქალაქეების რიცხვმა რეკორდულ მაჩვენებელს მიაღწია. ამის შესახებ გაეროს ანგარიშში ნათქვამია. ანგარიშში წერია, რომ მშვიდობიანი მოქალაქეების დაღუპვის 1,692 შემთხვევა აღირიცხა. საუბარია როგორც მებრძოლების, ისე თვითმკვლელი ტერორისტების მიერ განხორციელებულ თავდასხმებზე. გაეროს ანგარიში მას შემდეგ გამოქვეყნდა, რაც ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ თვითმკვლელმა ტერორისტმა აიფეთქა თავი. ავღანეთში განხორციელებულ იერიშებზე პასუხისმგებლობას ძირითადად „თალიბანი“ და „ისლამური სახელმწიფო“ იღებს.

ავღანეთის კონფლიქტი 2001 წელს დაიწყო. გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია მსგავს შემთხვევებს 2009 წლიდან აღწერს. ანგარიში, რომელზეც ავღანეთში გაერთიანებული ერების დამხმარე მისიამ იმუშავა წერია, რომ გასული წლის ამავე პერიოდთან შედარებით დაღუპული ადამიანების მაჩვენებელი 1%-ით გაიზარდა. რაც არ უნდა იყოს, კვლევაში ვკითხულობთ, რომ დაშავებულთა რიცხვმა 5%-ით იკლო და 3,430 ადამიანზე ჩამოვიდა. რაც შეეხება დაშავებულთა და დაზარალებულთა რიცხვს ერთად ეს მაჩვენებელი 3%-ით შემცირდა და 5,122 ადამიანზე გაჩერდა. მიუხედავად ავღანეთის სამხედრო ძალებსა და „თალიბანს“ შორის გასულ თვეში მიღწეული ხანმოკლე შეთანხმებისა კონფლიქტისას დაღუპულთა რიცხვი მაინც მაღალია.

11-12 ივლისს ბრიუსელში, ნატოს წევრი სახელმწიფოების ლიდერები შეიკრიბნენ და შეთანხმდნენ რომ ავღანეთის „მტკიცე მხარდაჭერის“ მისიის დაფინანსება 2024 წლამდე გაეხანგრძლივებინათ. ავღანეთში ნატოს „მტკიცე მხარდაჭერის“ საწვრთნელი მისია 2015 წლის 1 იანვრიდან დაიწყო და მასში ალიანსის წევრ ქვეყნებთან ერთად საქართველოც არის ჩართული. 2014 წელს ნატომ ავღანეთში საბრძოლო მოქმედებები ფორმალურად დაასრულა და ძალაუფლება მის მიერ გაწვრთნილ ავღანეთის სამხედრო ძალებს გადაულოცა. მას შემდეგ „თალიბანმა“ ავღანეთის მასშტაბით ქვეყნის ტერიტორიების დიდ ნაწილზე დაამყარა კონტროლი.[8]

სამხრეთ-აღმოსავლეთ პაკისტანში, პოლიტიკური პარტიის შეხვედრაზე მომხდარი აფეთქებისას 70-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა – თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი 11 ივლისს მაშინ აიფეთქა, როდესაც ერთერთ პოლიტიკურ ლიდერს საარჩევნო პროპაგანდით სცენიდან მხარდამჭერებისთვის უნდა მიემართა. დაშავებულია 120-მდე ადამიანი. დაღუპულებს შორის პოლიტიკური პარტიის ლიდერი და მისი 16 წლის შვილია. შემთხვევისას 1000 ადამიანი იყო შეკრებილი. აფეთქებაზე პასუხისმგებლობა ამ დროისთვის არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[9]

სომალის პრეზიდენტის რეზიდენციასთან ავტომობილი აფეთქდა – ორი ძლიერი აფეთქება მოხდა სომალის დედაქალაქ მოგადიშოში, რასაც თან სროლებიც მოჰყვა. პრეზიდენტის რეზიდენციასთან დანაღმული ავტომობილი აფეთქდა. ინციდენტის შედეგად 6 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორისაა თავდამსხმელიც.[10]

[1] იმედის ახალი ამბები; ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა; 15 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/70248/erakshi-saprotesto-aqtsiebs-mskhverpli-mohkva

[2] იმედის ახალი ამბები; ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააკავეს; 8 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69249/iraneli-gogo-videoshi-tsekvis-gamo-daakaves

[3] Daily Mail; Man is tied to tree and flogged eighty times in Iran – a decade after drinking alcohol at a wedding when he was 14 years old; By Debbie White; 11 July, 2018; available at: http://www.dailymail.co.uk/news/article-5943675/Man-tied-tree-flogged-80-times-Iran-decade-drinking-alcohol-wedding-14.html

[4] Daily Sabah AFRICA; Leaders of Ethiopia, Eritrea meet for first time in 18 years for peace summit; 8 July, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/07/08/leaders-of-ethiopia-eritrea-meet-for-first-time-in-18-years-for-peace-summit

[5] Reuters; Lebanese tourist sentenced to eight years in prison for Facebook post against Egypt; 7 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-egypt-politics/lebanese-tourist-sentenced-to-eight-years-in-prison-for-facebook-post-against-egypt-idUSKBN1JX0NJ

[6] იმედის ახალი ამბები; ჯალალაბადში აფეთქებას 10 ადამიანი ემსხვერპლა; 10 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69453/jalalabadshi-apetqebas-10-adamiani-emskhverpla

[7] Reuters; At least seven killed in suicide blast near Afghan ministry; 15 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast/suspected-suicide-blast-hits-afghan-capital-kabul-idUSKBN1K50J4?il=0

[8] BBC; Afghanistan conflit: Civilian death hit record high, says UN; 15 July, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-44837612

[9] Reuters; Suicide bomber kills 128 in attack on Pakistani election rally; By Guli Yousafzai; 13 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-pakistan-politics-blast/death-toll-rises-to-70-in-attack-on-pakistan-election-rally-baluchistan-health-minister-idUSKBN1K31PE?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[10] Associated Press; 6 dead after attackers target Somalia’s presidential palace; By Abdi Guled; 14 July, 2018; available at: https://apnews.com/b29d0a791e9041b4a79a32550b175d8a

ავღანეთში არსებული ვითარება – ავღანეთში მომხდარ ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფებამ „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო. ტერაქტის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობამ 26-ს მიაღწია. აღმოსავლეთ ავღანეთის ქალაქ ნანგარჰარში თავდასხმა იმ დროს მოხდა, როდესაც მორწმუნეები, რომელთა შორის ორგანიზაცია თალიბანის წევრებიც იმყოფებოდნენ, ერთად აღნიშნავდნენ რამადანის მარხვის თვის დასასრულს.[1]

რადიკალურმა ისლამურმა მოძრაობა „თალიბანმა“ ავღანეთის მთავრობასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა. „ჩვენ არ ვაპირებთ შეთანხმების გაგრძელებას, რეჟიმი დღეს დასრულდება“- განაცხადა რადიკალების წარმომადგენელმა. მანამდე ავღანეთის პრეზიდენტმა აშრაფ განიმ განცხადა, რომ ქაბული ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმს აგრძელებს, რომელიც 7 ივნისს შევიდა ძალაში. მხარეებს შორის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება ავღანეთის სამთავრობო ძალებს ეხებოდა და უცხოურ სამხედრო დანაყოფებზე არ ვრცელდებოდა.[2]

ნანგაჰარის პროვინციაში მომხდარ მორიგ აფეთქებას სულ მცირე 18 ადამიანი ემსხვერპლა, 49 კი დაშავდა. ამჯერად ტერორისტების სამიზნე ჯალალაბადი გახდა. ადგილობრივი პოლიციის ცნობით, ასაფეთქებელი მოწყობილობა თვითმკვლელმა ტერორისტმა აამოქმედა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ დაჯგუფებას არ აუღია.[3]

ინდოეთში, ლოცვაზე უარის გამო, 15 წლის გოგო ნათესავებმა თავსაბურავით გაგუდეს – შემთხვევა მუმბაიში მოხდა ნათესავებმა, რომელთა შორისაც ბიძა და დეიდაც იყვნენ, გოგონა სასტიკად სცემეს დ შემდეგ თავსაბურავით გაგუდეს. მკვლელობის შემდეგ ნათესავებმა ცხედარი ადგილობრივ საავადმყოფოში წაიღეს, ექიმებს უთხრეს, რომ გოგო აბაზანაში დაეცა და ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. სიმართლე მას შემდეგ გაირკვა, რაც ექსპერტიზამ მისი სიკვდილის მიზეზად გაგუდვა დაასახელა. გოგოს მამის მტკიცებით კი, მისი შვილი მოკვლამდე გააუპატიურეს, თუმცა სასამართლომ ეს გარემოება მხედველობაში არ მიიღო. ჯერჯერობით უცნობია, რა დასკვნას გამოიტანს სასამართლო.[4]

ინდოეთში ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი აქტივისტები გააუპატიურეს – ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი 5 აქტივისტი ქალი, რომელიც ქუჩაში პერფორმანსს მართავდა, ჯგუფურად გააუპატიურეს. პოლიციის ცნობით, ქალებს ჯერ იარაღით დაეუმქრნენ, შემდეგ ძალით ჩასვეს მანქანაში და „იზოლირებულ ადგილას“ წაიყვანეს. ძალოვნები აცხადებენ, რომ საქმეს იძიებენ, თუმცა ამჟამად არცერთი ეჭვმიტანილი დაკავებული არ არის. აქტივისტი ქალები ტრეფიკინგის შესახებ ცნობიერების ამაღლებით დაკავებულ არასამთავრობო ორგანიზაციაში მუშაობდნენ. ქალებზე და არასრულწლოვანზე სექსუალური ძალადობა ინდოეთში განსაკუთრებული პრობლემაა. 21 აპრილს, ინდოეთის ხელისუფლებამ 12 წლამდე გოგოების გაუპატიურების გამო სასჯელის სახედ სიკვდილით დასჯა შემოიღო. გამკაცრდა სასჯელი 16 წლამდე გოგოების გაუპატიურებაზეც. ზრდასრული ქალის გაუპატიურების გამო მოძალადესმინიმუმ 10 წლით დააპატიმრებენ.[5]

ორმაგ აფეთქებას ნიგერიაში 30 ადამიანზე მეტი ემსხვერპლა – ინციდენტი ქალაქ დამბოაში მოხდა. ერთერთი ვერსიით აფეთქება ტანკსაწინააღმდეგო ყუმბარის გამოყენებით მოხდა. სავარაუდო ორგანიზატორად მედია ბოკო ჰარამს მიიჩნევს. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ოფიციალურად არავის აუღია.[6]

იემენის კრიზისი – იემენში ჰოდეიჰის აეროპორტის დასაკავებლად ბრძოლის ფარგლებში 60-მდე სამხედრო დაიღუპა და ათობით დაიჭრა. შეტაკება ჰუსიტების მოძრაობა „ანსარ ალასა“ და სამთავრობო ძალებს შორის მოხდა, რომელსაც მხარს არაბული კოალიცია უჭერს. საბოლოოდ, აეროპორტის მიმდებარე ტერიტორიაზე კონტროლი სამთავრობო ძალებმა დაამყარა. ჰოდეიჰის აეროპორტისთვის ბრძოლა კვირას დაიწყო, რომელიც სპეცოპერაცია „ოქროს გამარჯვების“ ფარგლებში მიმდინარეობდა. სპეცოპერაციის მიზანი ის არის, რომ ჰუსიტებისგან გაათავისუფლონ სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი ჰოდეიდა. იემენში სამხედრო კონფიქტი 2014 წელს დაიწყო.[7]

ირანელ ქალებს სტადიონზე შესვლის უფლება მისცეს – 1979 წლის შემდეგ ირანელ ქალებს სპორტულ არენაზე შესვლის უფლება პირველად მიეცათ. ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრის ტრანსლაციას ქალებმა თეირანში აზადის სტადიონზე უყურეს, სადაც დიდი მონიტორი იყო დამონტაჟებული. ირანელი ქალების სიმრავლე იგრძნობოდა რუსეთში, ყაზანის სტადიონზეც, სადაც ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრა გაიმართა. მანამდე ირანში კაცების სპორტულ ასპარეზობებზე ქალების დასწრება აკრძალული იყო.[8]

ეთიოპიაში ახალი პრემიერმინისტრის, აბი აჰმედის მხარდამჭერ მიტინგზე ბომბი აფეთქდა – ინციდენტის შედეგად დაიღუპა და დაშავდა რამდენიმე ადამიანი. მომხდარზე გამოძიება მიმდინარეობს. აბი აჰმედი პრემიერმინისტრი აპრილში გახდა. მალევე მან ქვეყანაში პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების გატარება დაიწყო.[9]

[1] Reuters; Afghanistan Eid car bomb, claimed Islamic State, kills 26; By Rupam Jain, Qadir Sediqi; 16 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban/big-hugs-as-afghan-soldiers-taliban-celebrate-unprecedented-eid-ceasefire-idUSKBN1JC044?utm_campaign=trueAnthem:+Trending+Content&utm_content=5b253b1804d3010c12b73e40&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter

[2] იმედის ახალი ამბები; თალიბანმა ავღანეთის ხელისუფლებასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66422/talibanma-avganetis-mtavrobastan-tsetskhlis-shetskvetis-rejimis-gakhangrdzlivebaze-uari-tqva

[3] Business Standard; 18 killed, 49 injures in Afghanistan suicide attack; 17 June, 2018; available at: https://www.business-standard.com/article/news-ians/18-killed-49-injured-in-afghanistan-suicide-attack-118061700534_1.html

[4] Hindustan Times; Relatives kill 15-year-old in Mumbai because she refused to read holy book, pray” Police to HC; By Kanchan Chaudhari; 17 June, 2018; available at: https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/15-yr-old-killed-for-refusing-to-read-holy-book-offer-prayers-police-to-hc/story-K6qGbNKvVSSdYV20SviNPJ.html

[5] BBC; India women: Anti-trafficking activists raped after staging street play; 22 June, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-44572276

[6] იმედის ახალი ამბები; ნიგერიაში ორმაგ აფეთქებას 30-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66407/nigeriashi-ormag-apetqebas-30ze-meti-adamiani-emskhverpla

[7] ABNA; Yemen army repels coalition’s infiltration attempts, kills 60 militiamen, destroys 21 military vehicles in western coast; 20 June, 2018; available at: http://en.abna24.com/news/middle-east/yemen-army-repels-coalitions-infiltration-attempts-kills-60-militiamen-destroys-21-military-vehicles-in-western-coast_898315.html

[8] The Washington Post; For the first time since 1980, Iranian women allowed to watch World Cup in same stadium as men; By Rebecca Tan; 20 June, 2018; available at: https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2018/06/20/for-the-first-time-since-1980-iranian-women-allowed-to-watch-world-cup-in-same-stadium-as-men/?utm_term=.1e2bfccc443d

[9] Reuters; Ethiopian PM escapes grenade attack, one dead, scores hurt; By Aaron Maasho; 23 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-ethiopia-politics/several-people-killed-in-blast-at-rally-supporting-new-ethiopian-leader-idUSKBN1JJ050?il=0

ერაყის საპარლამენტო არჩევნებში შიიტურმა ბლოკმა გაიმარჯვა – კოალიცია „საირუნმა“, რომელსაც შიიტი მქადაგებელი მუქთადა ალ-სადრი ხელმძღვანელობს. კოალიციამ პარლამენტში 54 მანდატი მოიპოვა და ახლა მან მთავრობა უნდა ჩამოაყალიბოს, რომელმაც ქვეყანა მომდევნო 4 წლის განმავლობაში უნდა მართოს. მეორე ადგილზე ჰადი ალ-ამირის ფათაჰი გავიდა, რომელმაც 47 მაინდატი მოიპოვა.[1]

ავღანეთში თალიბანის 300-მდე მებრძოლი გაანადგურეს – ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში, ფარაჰში, სამხედროებმა თალიბანის 300-მდე წევრი გაანადგურეს. ინფორმაცია პროვინციის გუბერნატორმა გაავრცელა. ჯანდაცვის უწყების ცნობით, ოპერაციის დროს 15 სამხედრო და 10 პოლიციელი დაიღუპა. ნატოს განცხადებაში ითქვა, რომ ფარაჰის ბრძოლებში A-10 ტიპის გამანადგურებელი თვითმფრინავები იყვნენ ჩართულნი. ფარაჰის პროვინციაში ბოლო თვეებში მძიმე ბრძოლები მიმდინარეობდა. ადგილობრივი ხელისუფლება და უხუცესები, რეგიონში დამატებითი სამხედრო ძალის შეყვანას ითხოვდა.[2]

ტერაქტები ავღანეთში – ჯელალაბადში მომხდარი აფეთქების შედეგად 8 ადამიანი დაიღუპა და 45 დაშავდა. აფეთქებები ისმოდა ქალაქის სტადიონზე, კრიკეტის მატჩის დროს. გარდაცვლილთა შორის არიან შეჯიბრის ორგანიზატორები და ქალაქ მეჰთარლამის მერის მოადგილე. თალიბანმა მომხდარში მონაწილეობა უარყო.[3]

16 ადამიანი დაიღუპა და 40-მდე დაშავდა კანდაჰარის პროვინციაში, სადაც თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი დანაღმულ მანქანაში აიფეთქა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ რადიკალურ დაჯგუფებას არ აუღია.[4]

კონგოში ებოლას ვირუსი გავრცელდა – კონგოში ვირუს ებოლას 23 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ინფიცირებულთა რიცხვი 42-მდე გაიზარდა. კონგოს ჯანდაცვის სამინისტროს განცხადებით, დაავადების დიაგნოზი ქალაქ მბანდაკაში მცხოვრებ ადამიანს დაუსვეს. ებოლას ვირუსი საშიში დაავადებაა, რომელიც შიდა სისხლდენას იწვევს და ხშირად ადამიანის გარდაცვალებით სრულდება. ვირუსი დაავადებულ ადამიანთან კონტაქტით ვრცელდება და ადრეულ სტადიაზე გრიპის მსგავსი სიმპტომები აქვს. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციაში განაცხადეს, რომ ებოლას ქალაქში გავრცელება იმის მიმანიშნებელია, რომ ეპიდემიის საფრთხე არსებობს. ექიმების თქმით, ებოლათი დაავადებულ მოქალაქეებთან კონტაქტი 400-ზე მეტ ადამიანს ჰქონდა, რომლებიც შეიძლება სასიკვდილო ვირუსის მატარებლები იყვნენ.[5]

საუდის არაბეთში ქალთა უფლებადამცველები დააკავეს – საუდის არაბეთში ქალთა უფლებების დამცველი 7 ადვოკატი დააკვეს. დაკავება საუდის არაბეთში ქალებისთვის მანქანის ტარების აკრძალვის გაუქმებამდე რამდენიმე კვირით ადრე მოხდა. დაკავების მიზეზი ცნობილი არ არის, თუმცა აქტივისტები აცხადებენ, რომ ხელისუფლება ქალების დადუმებას ცდილობს. ადგილობრივი სახელმწიფო ტელევიზიები კი აცხადებენ, რომ ისინი ეჭვმიტანილნი არიან უცხო ქვეყნების ხელისუფლებასთან კონტაქტში. გასული წლის 26 სექტემბერს, საუდის არაბეთის მეფე სალმანმა განაცხადა, რომ 2018 წლის ივნისიდან ქალები მართვის მოწმებების მიღებას და ავტომანქანების კანონიერად მართვას შეძლებენ. 2018 წლის მარტიდან, 30 წლის შემდეგ პირველად, საუდის არაბეთში კინოთეატრები გაიხსნა, რომლებიც 1970-იანი წლების ბოლოს კონსერვატორი სასულიერო პირების ზეწოლით დახურეს. ახლა კრონპრინცი მუჰამედ ბინ სალმანი ქვეყანაში სოციალურ და ეკონომიკურ რეფორმებს ატარებს და კონცეფციის „ხედვა – 2030“ ფარგლებში ცხოვრების ბევრ სფეროზე ზეწოლას ასუსტებს. მიუხედავად ამისა, საუდის არაბეთში დღემდე ბევრი რამ აკრძალულია. აკრძალვა ეხება ცხოვრების სხვადასხვა სფეროს და მოსახლეობის სხვადასხვა ფენას ისე, რომ კანონში გაწერილიც არ არის, უბრალოდ ტრადიციიდან ან ადგილობრივი სასულიერო პირების გადაწყვეტილებიდან გამომდინარეობს.[6]

ირანის პრეზიდენტი სტადიონებზე ქალების დაშვების მომხრეა – ირანის პრეზიდენტმა, ჰასან როუჰანიმ განაცხადა, რომ გასაუქმებელია სტადიონებზე ქალების ყოფნის აკრძალვა. ირანელ სპორტსმენებთან შეხვედრისას მან აღნიშნა, რომ ისლამი კაცების და ქალების გაყოფას არ ითვალისწინებს და ამიტომ, ქალებსაც უნდა ჰქონდეთ სპორტულ ღონისძიებებზე დასწრების უფლება, მით უმეტეს, რომ სპორტით აქტიურად არიან დაკავებულნი და წარმატებებსაც აღწევენ. ირანელ ქალებს სტადიონებზე ყოფნა აუკრძალეს 1979 წლის ისლამური რევოლუციის შემდეგ. სასულიერო პირები აკრძალვას იმით ამართლებენ, რომ ქალებს არ უნდა ესმოდეთ სტადიონებზე კაცების გინება. პრეზიდენტი როუჰანი ამ არგუმენტს არ ეთანხმება და აცხადებს, რომ ქალები არ უნდა ისჯებოდნენ სტადიონებზე კაცების ცუდი ქცევის გამო. ირანის პრეზიდენტის კიდევ ერთი წინადადებაა, რომ ტელევიზიით გადაიცეს ქალთა სპორტული შეჯიბრებები. „რატომ არ უნდა ვაჩვენოთ, მით უმეტეს, რომ თამამად ეჯიბრებიან მსოფლიოში ცნობილ გუნდებს და დიდ გამარჯვებებსაც აღწევენ“, – განაცხადა ჰასან როუჰანიმ. 2 მარტს, ფეხბურთის საერთაშორისო ფედერაციის, ფიფას პრეზიდენტმა ჯანი ინფანტინომ ჟურნალისტებს აცნობა, რომ ირანის მთავრობისგან მიღებული დაპირებით, უახლოეს მომავალში ქალებიც შეძლებენ საფეხბურთო მატჩებზე დასწრებას. 23 მაისს, ირანულმა მედიასაშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ ინფანტინომ პრეზიდენტი როუჰანი ოფიციალურად მიიწვია რუსეთში, 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის გახსნაზე.[7]

სირიის არმია დამასკოს სრულად აკონტროლებს – სირიის შეიარაღებული ძალების ცნობით, პირველი ექვსი წლის განმავლობაში, სირიის არმიამ დამასკო და მისი გარეუბნები ტერორისტებისგან გაწმინდა და მთლიანად აკონტროლებს. არსებული ინფორმაციით, ჯიჰადისტების ნაწილმა იარმურკის პალესტინელების ბანაკი და ჰაჯარ-ალასვადი დატოვა.

სირია; 2018 წლის მაისი.[8]

[1] Aljazeera; Will Sadr’s victory diminish Iran’s influence in Iraq? By Zaid al-Ali; 27 May, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/sadr-victory-diminish-iran-influence-iraq-180525115900074.html

[2] Vancouver Courier; Official: Government troops push back Taliban from west city; By Associated Press; 15 May, 2018; available at: http://www.vancourier.com/official-government-troops-push-back-taliban-from-west-city-1.23303854

[3] იმედი; ახალი ამბები; ავღანეთში კრიკეტის მატჩის დროს მომხდარ აფეთქებას 8 ადამიანი შეეწირა; 19 მაისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/62233/avganetshi-kriketis-matchis-dros-momkhdar-apetqebas-8-adamiani-sheetsira

[4] Gulf News; 16 klled, 38 wounded by blast in Afghan city Kandahar; By AFP and Reuters; 22 May, 2018; available at: https://gulfnews.com/news/asia/afghanistan/16-killed-38-wounded-by-blast-in-afghan-city-kandahar-1.2225247

[5] BBC; DR Congo Ebola outbreak spreads to Mbandaka city; 17 May, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-africa-44150762

[6] იმედი; ახალი ამბები; საუდის არაბეთში ქალების უფლებადამცველები დააკავეს; 19 მაისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/62293/saudis-arabetshi-qalebis-uplebadamtsvelebi-daakaves

[7] იმედი; ახალი ამბები; ირანის პრეზიდენტი სტადიონებზე ქალების დაშვებას ემხრობა; 23 მაისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/62815/iranis-prezidenti-stadionebze-qalebis-dashvebas-emkhroba

[8] BBC; Syria war: Army takes full control of Damascus after ousting IS; 21 May, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-44198304?ocid=socialflow_twitter