აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი 2017 წლის 15 აგვისტოს გამოქვეყნებულ ანგარიშში „რელიგიის საერთაშორისო თავისუფლება 2016 წელს“ ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ ქვეყნის მოსახლეობა დაახლოებით 94.7 მილიონია (2016 წლის დაახლოებითი მონაცემი). წყაროების უმეტესობა ამტკიცებს, რომ მოსახლეობის დაახლოებით 90% სუნიტი მუსლიმია და დაახლოებით 10% ქრისტიანი (სავარაუდო ზღვარი მერყეობს 5-დან 15 პროცენტამდე). ქრისტიანი ლიდერების თქმით, ქრისტიანების დაახლოებით 90 პროცენტი თავს კოპტურ მართლმადიდებლურ ეკლესიას მიაკუთვნებს.[1]
რელიგიური უმცირესობები კვლავ დგანან ტერორისტული აქტებისა და რელიგიურ ნიადაგზე ჩადენილი ძალადობის სერიოზული საფრთხის წინაშე. 2016 წლის ივნისში, ჩრდილოეთ სინაიში სამმა შეიარაღებულმა პირმა მოკლა კოპტი მართლმადიდებელი მღვდელი. 2016 წლის ივლისში, მინაიში ხელკეტებითა და დანებით შეიარაღებული პირები თავს დაესხნენ ორი კოპტი მართლმადიდებელი მღვდლის ოჯახებს – მოკლეს ოჯახის ერთი წევრი; აღნიშნული ინციდენტისას კიდევ სამი ადამიანი დაშავდა. 2016 წლის 11 დეკემბერს, კაიროს კოპტურ მართლმადიდებლურ საკათედრო კომპლექსში, კვირის წირვისას ისლამური სახელმწიფოს მიერ ორგანიზებულ ტერორისტულ აქტს 29 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. შინაგან საქმეთა მინისტრის განცხადებით, მომხდართან დაკავშირებით ოთხი პირი დააკავეს. სამხედროებმა დაზიანებული სალოცავი ორ კვირაში შეაკეთეს მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტმა სისიმ გასცა ბრძანება, დაზიანებული ეკლესია მართლმადიდებელთა შობამდე, 7 იანვრამდე აღდგენილიყო.[2] კოპტურმა საზოგადოებამ პრეზიდენტი სისი შეაქო იმის გამო, რომ პრეზიდენტმა მოუწოდა მთავრობას აღედგინა დაზიანებული ეკლესიები.[3]
ქრისტიანულ, ისლამურ და იუდეურ დენომინაციებს შეუძლიათ, რომ მთავრობისგან მოითხოვონ ოფიციალური აღიარება, რაც მათ აძლევს იმის უფლებას, რომ იმართებოდნენ თავიანთი კანონიკური წესებით, განახორციელონ რელიგიური მსახურება, დააფუძნონ სალოცავი სახლები და შემოიტანონ რელიგიური ლიტერატურა. ოფიციალური აღიარებისთვის რელიგიურმა ჯგუფმა თხოვნით უნდა მიმართოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს რელიგიური საკითხების დეპარტამენტს. დეპარტამენტი ადგენს, ჯგუფი წარმოადგენს თუ არა საფრთხეს ქვეყნის უსაფრთხოებისა და საზოგადოებრივი მშვიდობისთვის. დადგენის პროცესში დეპარტამენტი კონსულტაციას გადის წამყვან რელიგიურ ინსტიტუციებთან, მათ შორის კოპტურ მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან და ისლამური სწავლების მთავარ ეროვნულ ინსტიტუტთან ალ-აზჰართან. ამის შემდეგ პრეზიდენტი განიხილავს და გადაწყვეტს აპლიკაციის რეგისტრაციას.[4]
ქრისტიანი ლიდერების ინფორმაციით, 2016 წლის ბოლოსთვის მთავრობამ თითქმის დაასრულა 2013 წლის შემდეგ ბრბოს მიერ ჩადენილი ძალადობის შედეგად დაზიანებული და დანგრეული 78 ეკლესიისა და სხვა ქრისტიანული სივრცეების შეკეთება და აღდგენა. პრეზიდენტმა სისიმ განაცხადა, რომ ორი სალოცავი საჭიროებდა მოხატვას და რომ აღნიშნული სამუშაოების დასრულება მოსალოდნელი იყო ორი თვის ვადაში. ჯერ კიდევ თავდაცვის მინისტრობისას, სისიმ პირობა დადო, რომ სამხედროები აღადგენდნენ 2013 წელს დაზიანებულ ეკლესიებს. წმინდა მარკოზის მართლმადიდებლურ საკათედრო ტაძარში, საშობაო ლიტურგიისას, 6 იანვარს პრეზიდენტმა მოუბოდიშა შეკრებილებს, რომ 2015 წელს ვერ მოესწრო აღდგენითი სამუშაოების დასრულება და პირობა დადო, რომ ეცდებოდა აღნიშნული სამუშაოების დასრულებას 2016 წელს.[5]
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი 2017 წლის 3 მარტს გამოქვეყნებულ ანგარიშში 2016 წელს მსოფლიოში ადამიანის უფლებათა დაცვის პრაქტიკის შესახებ წერს, რომ ოფიციალური სტატისტიკა ტერორისტული აქტების შედეგად დაღუპულთა რაოდენობის შესახებ არ გამოქვეყნებულა. ადგილობრივი მედია ანგარიშების მიხედვით, მთელი ქვეყნის მასშტაბით ტერაქტებს ასობით ადამიანი შეეწირა. 2016 წლის ოქტომბრის ბოლოს, სინაიში, შეიარაღებული დაჯგუფების მხრიდან ძალადობის შედეგად მინიმუმ 230 მშვიდობიანი მოქალაქე და უსაფრთხოების ძალების 299 წევრი (პოლიციელი და სამხედრო) დაიღუპა. ოფიციალური სტატისტიკით, ამავე პერიოდის განმავლობაში, სინაიში მთავრობამ 2,436 ტერორისტის ლიკვიდაცია მოახდინა.[6]
ანგარიშში ასევე საუბარია კოპტების მიმართ ბრბოს მიერ ჩადენილ ძალადობაზე. 2016 წლის 20 მაისს, დაახლოებით, 300 შეიარაღებული მუსლიმი სოფელ ელ-კარმში, მინიაში, თავს დაესხა შვიდ ქრისტიან ოჯახს, მას შემდეგ, რაც გავრცელდა ხმა ქრისტიან კაცსა და მუსლიმ ქალს შორის სავარაუდო ურთიერთობის შესახებ.[7]
აშშ-ის საერთაშორისო რელიგიის თავისუფლების კომისია 2017 წლის 26 აპრილს გამოქვეყნებულ ანგარიშში „ყოველწლიური ანგარიში 2017 – II საფეხურის ქვეყნები“, ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ მიუხედავად მთავრობის მხრიდან ადამიანის უფლებების შეზღუდვისა, რელიგიის თავისუფლების მხრივ არსებული მდგომარეობა გაუმჯობესდა სხვადასხვა მიმართულებით. პრეზიდენტმა აბდელ ფატაჰ სისიმ თანმიმდევრულად დაგმო რელიგიური თავდასხმები და მსხვერპლებს დახმარება აღუთქვა, რელიგიური დისკურსის რეფორმა წაახალისა და ზედიზედ მესამედ დაესწრო კოპტურ საშობაო ლოცვას. 2016 წლის აგვისტოში ახალმა პარლამენტმა მიიღო კანონი ეკლესიების რეკონსტრუქციისა და შენარჩუნების შესახებ და 2017 წლის დასაწყისისთვის მთავრობას დასრულებული ჰქონდა ექსტრემისტების მიერ 2013 წელს დანგრეული 50-ზე მეტი ეკლესიის აღდგენის და ხელახლა აშენების პროცესი. რელიგიურ ნიადაგზე ჩადენილმა თავდასხმებმა იფეთქა ქრისტიანების წინააღმდეგ, განსაკუთრებით ზემო ეგვიპტეში (Upper Egypt) და ჩრდილო სინაიში; კაიროში, წმინდა მარკოზის კოპტური ეკლესიის სიახლოვეს თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. პარალელურად კი ეგვიპტის სასამართლომ გარკვეულ პროგრესს მიაღწია იმ პირების გასამართლების კუთხით, რომელთაც წარსულში ჩაიდინეს დანაშაულები. 2016 წელს, ღვთისგმობის გამო სისხლისსამართლებრივი დევნისა და თავისუფლების აღკვეთის ფაქტებმა იკლო. გარკვეული ხასიათის დისკრიმინაციული და რელიგიის თავისუფლების შემზღუდველი კანონმდებლობა კვლავ ძალაშია, მაგრამ რელიგიის თავისუფლების საკითხებზე საჯარო დებატები აქტიურად იმართებოდა პარლამენტსა და სამოქალაქო საზოგადოებაში. აღნიშნულის გათვალისწინებით, აშშ-ის საერთაშორისო რელიგიის თავისუფლების კომისიამ ეგვიპტე „განსაკუთრებული შეშფოთების ქვეყნების“ სიიდან მეორე საფეხურის ქვეყნების სიაში გადაიყვანა.[8]
„Amnesty International“ 2017/18 წლების ანგარიშში ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ ხელისუფლება განაგრძობს რელიგიის თავისუფლების უფლების დარღვევას, რაც გამოიხატება ქრისტიანების დისკრიმინაციაში. 2017 წლის აგვისტოში, უსაფრთხოების ძალებმა ათობით ქრისტიანს აუკრძალეს მინიას რეგიონში მდებარე სოფელ ალფრონში ერთერთ სახლში სალოცავად შეკრება, რაც უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული მიზეზებით ახსნეს. ანგარიშში ნათქვამია, რომ გრძელდებოდა ქრისტიანულ საზოგადოებაზე რელიგიური ნიშნით თავდასხმების დაუსჯელად დატოვება და რომ ხელისუფლება განაგრძობდა ადგილობრივი ხელისუფლებისა და რელიგიური ლიდერების მიერ შერიგებებზე დაყრდნობას. დაუსჯელობის გამო, იზრდებოდა ძალადობა ქრისტიანების მიმართ არასახელმწიფო აქტორების მიერ. 2017 წლის იანვარ-თებერვალში შეიარაღებულმა ჯგუფებმა ჩრდილოეთ სინაიში მოკლეს 7 კოპტი ქრისტიანი, რასაც 150 კოპტი ოჯახის ჩრდილოეთ სინაიდან იძულებითი შიდა გადაადგილება მოჰყვა. ხელისუფლებმა ვერ შეძლო მათთვის სათანადო დაცვის ან შესაბამისი კომპენსაციის მიწოდება. 2017 წლის დეკემბერში ისლამურმა სახელმწიფომ პასუხისმგებლობა აიღო ჩრდილოეთ კაიროში, ჰელვანის ეკლესიაზე მომხდარ თავდასხმაზე, რასაც 10 ადამიანი შეეწირა. ნოემბერში, ჩრდილოეთ სინაიში, პარასკევის ლოცვისას მეჩეთზე განხორციელებული თავდასხმის შედეგად, მინიმუმ 300 მლოცველი დაიღუპა. ანგარიშზე მუშაობისას მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ დაჯგუფებას არ ჰქონდა აღებული.[9]
„Freedom House“ 2018 წლის ანგარიშში ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ კოპტი ქრისტიანები, რომლებიც მოსახლეობის, დაახლოებით, 10 პროცენტს შეადგენენ, პარტიების 120-ადგილიანი საპარლამენტო სიის 24 ადგილს იკავებენ. 2015 წლის არჩევნებში 36 ქრისტიანი იქნა არჩეული და კიდევ რამდენიმე კანონშემოქმედთა შორის პრეზიდენტმა დანიშნა. კვოტების დამსახურებით, 596 ადგილიდან 75 საპარლამენტო მანდატი ქალებმა მოიგეს, დამატებით 14 – დანიშნა პრეზიდენტმა. პარტიული სიის კვოტები, ასევე ითვალისწინებს ადგილებს მშრომელთა და ფერმერთათვის, 35 წლამდე ახალგაზრდებისთვის, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებისა და საზღვარგარეთ მცხოვრები ეგვიპტელებისთვის.[10]
ამავე ანგარიშში „Freedom House“ წერს, რომ 2014 წლის კონსტიტუციის მეორე მუხლი ისლამს ქვეყნის ოფიციალურ რელიგიად აცხადებს, თუმცა 64-ე მუხლი ადგენს, რომ რწმენის თავისუფლება აბსოლუტურია. ეგვიპტელთა უმეტესობა სუნიტი მუსლიმია. კოპტი ქრისტიანები ქმნიან არსებით უმცირესობას; მცირე ოდენობით ქვეყანაში წარმოდგენილნი არიან შიიტი მუსლიმები, არა-კოპტი ქრისტიანული დენომინაციები და სხვა ჯგუფები. რელიგიური უმცირესობები და ათეისტები აწყდებიან დევნასა და ძალადობას; კერძოდ, კოპტები ხდებიან იძულებითი გაუჩინარების, ფიზიკური თავდასხმის, ბომბებითა და ცეცხლის წაკიდებით იერიშების მსხვერპლნი; ასევე, გასულ წლებში მათ უკრძალავდნენ ეკლესიების მშენებლობას.[11]
„Human Rights Watch“ 2018 წლის ანგარიშში ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ ბზობის კვირას, 2017 წლის 9 აპრილს ისლამური სახელმწიფოს მიერ ორგანიზებულ აფეთქებებს ტანტასა და ალექსანდრიის ეკლესიებში 45 ადამიანი შეეწირა. აღნიშნული თავდასხმა მსხვერპლის რაოდენობით იყო ყველაზე ძალადობრივი 2016 წლის დეკემბერში, კაიროში მთავარ კოპტურ მართლმადიდებლურ კათედრალზე განხორციელებული თავდასხმის შემდეგ, რასაც 25 ადამიანი შეეწირა. ამის შემდეგ, ხელისუფლებამ ეკლესიების გარშემო უსაფრთხოების ზომები გაამკაცრა. 2017 წლის მაისში, მინაიში ისლამური სახელმწიფო თავს დაესხა ავტობუსს, რომელსაც კოპტი მგზავრები მონასტერში გადაჰყავდა; თავდასხმას 29 ადამიანი შეეწირა.[12]
„The Guardian“ 2017 წლის 27 მაისს ავრცელებს ინფორმაციას, რომ ეგვიპტემ საჰაერო იერიში მიიტანა ლიბიაში ტერორისტების ბანაკზე. აღნიშნული ქმედება იყო პასუხი იმ ტერაქტზე, რომელიც კაიროში მოხდა – ავტობუსს, რომელსაც კოპტი ქრისტიანები გადაჰყავდა, თავს დაესხნენ შეიარაღებული პირები და 26 ადამიანი, ძირითადად ბავშვები დახოცეს, 25 ადამიანი კი დაშავდა. დაღუპულებს შორის იყვნენ 2 და 4 წლის ბავშვები. პრეზიდენტმა სისიმ საჯარო გამოსვლისას განაცხადა, რომ „ეგვიპტე არ მოერიდება ტერორისტების ბანაკების დაბომბვას მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში“. მიმართვის შემდეგ ეგვიპტის საჰაერო ძალებმა 6 იერიში მიიტანეს დერნას სიახლოვეს მდებარე ბანაკებზე, სადაც, ტერაქტში ეჭვმიტანილებს წვრთნიდნენ. სტატიაში ნათქვამია, რომ ეგვიპტეში კოპტურ ეკლესიებზე განხორციელებული ტერაქტების გამო პრეზიდენტმა სისიმ ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა.[13]
„Human Rights Watch“ 2018 წლის ანგარიშში ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ 2017 წლის სექტემბერში ეგვიპტის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ გამოაქვეყნა სია, სადაც ჩამოთვლილი იყო 2 ათასზე მეტი ეკლესია, რომლებიც 2016 წლის დისკრიმინაციული კანონის მიხედვით, საჭირო ლიცენზიის არ ქონის გამო, ვერ ახერხებდნენ თავიანთი სტატუსის ლეგალიზებას. რელიგიურ ნიადაგზე ჩადენილი ძალადობა კვლავ ხდება ეკლესიების მშენებლობისა და შეკეთების სამუშაოებისას და როდესაც ასეთი ფაქტი ხდება, მაგალითად როგორიც იყო 2017 წლის აპრილში, მინაის რეგიონში კომ ალ-ლოფიში მომხდარი ფაქტი, ხელისუფლება გამოძიებისა და სისხლის სამართლებრივი დევნის ნაცვლად, თემის მიერ შერიგების პრაქტიკას ახალისებს.[14]
„Human Rights Watch“ 2017 წლის ანგარიშში ეგვიპტის შესახებ წერს, რომ 2016 წლის აგვისტოში პარლამენტმა მიიღო კანონი, რომელიც აწესებს გარკვეულ შეზღუდვებს ეკლესიების მშენებლობასა და განახლებაზე; აღნიშნული კანონი ქვეყნის ქრისტიანული მოსახლეობის მიმართ დისკრიმინაციულია. ახალი კანონი უფლებას აძლევს მმართველებს, არ გასცენ ეკლესიების მშენებლობის ნებართვა გასაჩივრების წესის მითითების გარეშე; კანონის თანახმად, ეკლესიები უნდა აშენდეს ქრისტიანთა შესაბამისი რაოდენობის ადგილებში, მიუხედავად იმისა, რომ ოფიციალური აღწერის სტატისტიკა არ არსებობს; ამასთან, მმართველებს უფლება აქვთ უარი განაცხადონ ეკლესიის მშენებლობის ნებართვაზე, თუკი აღნიშნული დაარღვევს საზოგადოებრივ წესრიგს, საფრთხეს შეუქმნის საზოგადოებრივ უსაფრთხოებას.[15]
მაისი-ივლისში, ანტი-ქრისტიანულმა ძალადობამ, რომელიც გამოიწვია ზოგიერთ ადგილობრივ მუსლიმში ეკლესიის რეალურმა თუ სავარაუდო მშენებლობამ, გამოიწვია ერთი ადამიანის სიკვდილი, რამდენიმე დაშავდა, ხოლო ქრისტიანთა გარკვეული საკუთრება კი დაზიანდა. ოფიციალური პირები ვერ ახერხებენ ქრისტიანი უმცირესობის დაცვას ხანდახან ფატალური თავდასხმებისგან და იძულებითი „შემრიგებლური სესიებისგან“, რომლებიც მუსლიმ დამნაშავეებს აძლევს საშუალებას გაექცნენ სისხლის სამართლებრივ დევნას და აძლიერებს დაუსჯელობას.[16]
თებერვალში არასრულწლოვანთა მცირე დანაშაულების სასამართლომ ოთხ ქრისტიან ბავშვს ხუთი წლით პატიმრობა მიუსაჯა იმის გამო, რომ მათ ინტერნეტში „ისლამური სახელმწიფოს“ დამცინავი ვიდეო განათავსეს. ბიჭებმა ეგვიპტე აპრილში დატოვეს (გაიქცნენ ქვეყნიდან). მარტში, სააპელაციო სასამართლომ, მწერალ ფატმა ნაოუტს, რელიგიის შეურაცხყოფისთვის სამწლიანი პატიმრობა მიუსაჯა, ვინაიდან მან საქონლის ხოცვის მუსლიმური ტრადიცია გააკრიტიკა, რომელიც ეიდ ალ-ადჰას მსხვერპლშეწირვის სახელით არის ცნობილი. ეგვიპტურმა ადამიანის უფლებათა ჯგუფებმა დააფიქსირეს სხვა რელიგიური უმცირესობების, მათ შორის შიიტი მუსლიმებისა და ათეისტების, დამცირების ფაქტებიც – გადაადგილების შეზღუდვა და დაკითხვებზე გამოძახება.[17]
დიდი ბრიტანეთის საშინაო საქმეთა ოფისი 2016 წლის ნოემბრის ანგარიშში ეგვიპტეში ქრისტიანების შესახებ წერს, რომ ზოგადად, ტერმინი „კოპტი“ ყველა ეგვიპტელი ქრისტიანის აღსანიშნავად გამოიყენება და მოიცავს, როგორც კოპტური მართლმადიდებლური (ორთოდოქსული) ეკლესიის წევრებს, ასევე, ევანგელისტებსა და კათოლიკებს.[18]
ანგარიშში ნათქვამია, რომ დიდი ბრიტანეთის უმაღლესმა ტრიბუნალმა დაადგინა, რომ „არსებობს მტკიცებულებები, რომლის თანახმადაც არსებობს ადგილები, სადაც კოპტი ქრისტიანები დადგებიან წამების ან ღირსების შემლახავი მოპყრობის რეალური რისკის ქვეშ, რაც გამოიწვევს კონვენციის მე-3 მუხლის დარღვევას. ზოგადად ეს ადგილებია: ა) ტერიტორიები დიდი ქალაქების გარეთ; ბ) ადგილები, სადაც რადიკალ ისლამისტებს აქვთ მყარი პოზიციები და გ) სადაც, ბოლო დროს თავს დაესხნენ კოპტ ქრისტიანებსა და მათ ეკლესიებს, ბიზნესსა და საკუთრებას. ტრიბუნალის ხელთ არსებულ მტკიცებულებებზე დაყრდნობით, მოცემულია რისკ-ჯგუფები, რომლებიც დევნის ან მესამე მუხლის დარღვევის რეალური რისკის ქვეშ ექცევიან, სულ მცირე საკუთარ საცხოვრებელ ტერიტორიაზე:
- კოპტურ ქრისტიანობაზე კონვერტირებულები;
- ადამიანები, რომლებიც ჩართულნი არიან იმ ეკლესიების მშენებლობაში, რეკონსტრუქციაში ან გარემონტებაში, რომლებზეც განხორციელდა თავდასხმა;
- ისინი, ვინც ბრალდებულნი არიან პროზელიტიზმში და როდესაც ბრალდება სერიოზულია და არა შემთხვევითი;
- ისინი, ვინც ბრალდებულნი არიან მუსლიმ ქალთან ფიზიკურ ან ემოციურ კავშირში, როდესაც ბრალდება არის სერიოზული და არა შემთხვევითი.[19]
ზოგადად, კოპტი ქრისტიანი ქალები ეგვიპტეში დევნის ან ღირსების შემლახავი მოპყრობის რეალური რისკის ქვეშ არ არიან, მიუხედავად იმისა, რომ სხვა ქალებისგან განსხვავებით, ისინი გარკვეულ სირთულეებს აწყდებიან – გაუჩინარება და იძულებითი კონვერტაცია. მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტიანები განიცდიან სოციალურ დისკრიმინაციასა და ძალადობას, ზოგადად, კოპტებისა და მათი ქონების მიტაცება-განადგურების ძალადობრივი ინციდენტები შემცირდა.[20]
მიუხედავად იმისა, რომ 2013 წლამდე არსებულმა სასამართლო პრაქტიკამ დაადგინა, რომ ქრისტიანებისთვის ეფექტური სახელმწიფო დაცვა არ არსებობს, მას შემდეგ ეგვიპტეში მდგომარეობა გამოსწორდა და არის შესაბამისი მტკიცებულებები იმისა, რომ სახელმწიფოს სურს და გარკვეულ შემთხვევებში შეუძლია კიდეც აღმოუჩინოს დაცვა ქრისტიანებს. ზოგადად კი, ქრისტიანებს აქვთ შესაძლებლობა თავისუფლად გადაადგილდნენ ქვეყნის შიგნით, განსაკუთრებით კი იმ ადგილებში, სადაც ექსტრემისტები არ არიან ძლიერად წარმოდგენილნი.[21]
უმცირესობათა უფლებების დაცვის საერთაშორისო ჯგუფი (Minority Rights Group International) 2017 წლის ოქტომბერში გამოქვეყნებულ ანგარიშში ეგვიპტეში კოპტების მდგომარეობის შესახებ წერს, რომ სისის რეჟიმის მიერ მუსლიმთა საძმოს მხარდამჭერების და ასევე სხვა პოლიტიკური ოპოზიციის მიმდინარე დარბევამ, რაც მოიცავს თვითნებურ დაპატიმრებებს, უვადო დაკავებებს და მკვლელობებს, საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილის გაუცხოება გამოიწვია, რამაც კოპტები და სხვა რელიგიური უმცირესობები თავდასხმების მზარდი რისკის ქვეშ დააყენა. 2015 წლის იანვარში კოპტი ლიდერები მინაიში იძულებული გახდნენ საშობაო აღნიშვნა ჩაეშალათ, რადგან ორმა პოლიციელმა, რომლებიც კოპტურ ეკლესიას იცავდნენ, იარაღი დაყარეს. მეზობელ ლიბიაში, ისლამური სახელმწიფოს მიერ 21 კოპტი ქრისტიანის სიკვდილით დასჯა იყო მტკივნეული შეხსენება იმისა, რომ კოპტი საზოგადოება კვლავ მოწყვლადია. მედიის მიერ ჩატარებული გამოძიების მიხედვით, მსხვერპლთა უმეტესობა ზედა ეგვიპტის (Upper Egypt) სოფლებიდან იყო და თავიანთი სახლები დატოვებული ჰქონდათ იმიტომ, რომ ოჯახებს ფინანსურად დახმარებოდნენ. ზოგიერთმა აქტივისტმა მთავრობა გააკრიტიკა იმის გამო, რომ მან ვერ შეძლო ამ ხალხის დაცვა.[22]
მიუხედავად ამისა, როგორც ანგარიშშია ნათქვამი, სისის მმართველობისას კოპტებმა ბევრი მიმართულებით სარგებელიც მიიღეს. მაგალითად, ეგვიპტის პარლამენტში 2015 წლის ოქტომბერში 36 ქრისტიანი აირჩიეს, რაც მთლიანი მანდატების 6%-ია, რაც უპრეცედენტო მიღწევაა. ამას თან ახლდა სისის მცდელობები კოპტური ეკლესიის ხელმძღვანელობის ჩართულობის უზრუნველსაყოფად, რაც გამოიხატებოდა, მაგალითად, საშობაო ლიტურგიაზე დასწრებაში 2015 წლის იანვარში; საშობაო წირვას სისი მომდევნო წლებშიც რეგულარულად სტუმრობს; თავის მხრივ, სისი და მისი მთავრობა, ყოფილი პრეზიდენტი მორსის გადაგდებისა და ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, სარგებლობს კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესიის (პაპი ტავადროს II-ის ხელმძღვანელობით) მხარდაჭერით. მიუხედავად ამისა, ბევრი ეგვიპტელი კოპტი მიიჩნევს, რომ ხელისუფლებისა და ეკლესიის ასეთი სიახლოვით კოპტი საზოგადოება მხოლოდ ზარალდება. მიუხედავად იმისა, რომ რეჟიმი სიმბოლურ საშობაო ვიზიტებს არ წყვეტს, კოპტი ეგვიპტელები განიცდიან დისკრიმინაციას სახელმწიფო ინსტიტუციების მხრიდან და რელიგიური ძალადობის რისკის წინაშე დგანან.[23]
[1] United States Department of State, 2016 Report on International Religious Freedom – Egypt, 15 August 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[2] United States Department of State, 2016 Report on International Religious Freedom – Egypt, 15 August 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[3] United States Commission on International Religious Freedom, USCIRF Annual Report 2017 – Tier 2 countries – Egypt, 26 April 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[4] United States Department of State, 2016 Report on International Religious Freedom – Egypt, 15 August 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[5] United States Department of State, 2016 Report on International Religious Freedom – Egypt, 15 August 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[6] United States Department of State, 2016 Country Reports on Human Rights Practices – Egypt, 3 March 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[7] United States Department of State, 2016 Country Reports on Human Rights Practices – Egypt, 3 March 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[8] United States Commission on International Religious Freedom, USCIRF Annual Report 2017 – Tier 2 countries – Egypt, 26 April 2017, available at:
[accessed 12 June 2017]
[9] Amnesty International, Amnesty International Report 2017/18 – Egypt, 22 February 2018, available at:
[accessed 6 March 2018]
[10] Freedom House; Freedom in the World 2018 – Egypt; available at: https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/egypt [accessed 19 February 2018]
[11] Freedom House; Freedom in the World 2018 – Egypt; available at: https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/egypt [accessed 19 February 2018]
[12] Human Rights Watch, World Report 2018 – Egypt, 18 January 2018, available at:
[accessed 19 February 2018]
[13] The Guardian; Egypt launches raids in Libya after attack on Coptic Christians kills 26; 26 May 2017; available at: https://www.theguardian.com/world/2017/may/26/several-killed-in-attack-on-bus-carrying-coptic-christians-in-egypt
[14] Human Rights Watch, World Report 2018 – Egypt, 18 January 2018, available at:
[accessed 19 February 2018]
[15] Human Rights Watch, World Report 2017 – Egypt, 12 January 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[16] Human Rights Watch, World Report 2017 – Egypt, 12 January 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[17] Human Rights Watch, World Report 2017 – Egypt, 12 January 2017, available at:
[accessed 19 February 2018]
[18] United Kingdom: Home Office, Country Policy and Information Note – Egypt: Christians, 21 November 2016, Version 2.0, available at:
[accessed 19 February 2018]
[19] United Kingdom: Home Office, Country Policy and Information Note – Egypt: Christians, 21 November 2016, Version 2.0, available at:
[accessed 19 February 2018]
[20] United Kingdom: Home Office, Country Policy and Information Note – Egypt: Christians, 21 November 2016, Version 2.0, available at:
[accessed 19 February 2018]
[21] United Kingdom: Home Office, Country Policy and Information Note – Egypt: Christians, 21 November 2016, Version 2.0, available at:
[accessed 19 February 2018]
[22] Minority Rights Group International, World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Egypt : Copts of Egypt, October 2017, available at:
[accessed 9 March 2018]
[23] Minority Rights Group International, World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Egypt : Copts of Egypt, October 2017, available at:
[accessed 9 March 2018]
