პაკისტანის ყოფილ პრეზიდენტს სიკვდილი მიუსაჯეს – პაკისტანის სასამართლომ ქვეყნის ყოფილ პრეზიდენტს, გენერალ ფერვეზ მუშარაფს სასიკვდილო განაჩენი გამოუტანა. გადაწყვეტილება 3-კაციანმა კოლეგიამ ხმათა უმრავლესობით მიიღო. მუშარაფი ქვეყნის ღალატში ცნეს დამნაშავედ. საქმე 2007 წელს მიღებულ გადაწყვეტილებას ეხება, როცა მუშარაფმა ქვეყნის კონსტიტუცია გააუქმა, რითაც მმართველობა გაიხანგრძლივა. გენერალმა მუშარაფმა ძალაუფლება 1999 წელს, სამხედრო გადატრიალების შედეგად მოიპოვა და ქვეყნის პრეზიდენტის პოსტს 2001-2008 იკავებდა. ამჟამად ის დუბაიში იმყოფება, სადაც 2016 წელს გამოძიების ნებართვით მკურნალობის მიზნით ჩავიდა. მუშარაფი პაკისტანის პირველი სამხედრო ლიდერია, ვინც სასამართლოს წინაშე წარდგა.[1]

პაკისტანში პროფესორს მკრეხელობისთვის სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს – 33 წლის ჯუნაიდ ჰაფეეზი 2013 წლის მარტში, სოციალურ მედიაში წინასწარმეტყველ მუჰამედის წინააღმდეგ დამამცირებელი ტექსტების გამოქვეყნების გამო დააპატიმრეს. ჰაფეეზის განაჩენი ქალაქ მულტანში გამოცხადდა, სადაც ის უნივერსიტეტის პროფესორი იყო. Amnesty International-ის შეფასებით, ჯუნაიდ ჰაფეეზის სიკვდილით დასჯის განაჩენი სამართლიანობის უხეში დარღვევაა და უკიდურეს იმედგაცრუებას იწვევს. ორგანიზაციის განცხადებით, მთავრობამ ის დაუყოვნებლივ უნდა გაათავისუფლოს და უზრუნველყოს როგორც დაკავებულის, ასევე მისი ოჯახის წევრების უსაფრთხოება.[2]

2019 წელს მსოფლიოში 49 ჟურნალისტი მოკლეს – 389 ჟურნალისტს თავისუფლება შეუზღუდეს, ხოლო 57 მძევლად აიყვანეს და ტყვეობაში რჩება. ორგანიზაციის „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ განცხადებით, ჟურნალისტის პროფესია საფრთხეებს შეიცავს, თუმცა 2019 წელს მოკლული ჟურნალისტების რაოდენობა, ბოლო 16 წლის განმავლობაში ყველაზე დაბალია. ჟურნალისტები ძირითადად კონფლიქტის ზონებში დაიღუპნენ. 17 ჟურნალისტი საომარ მოქმედებებს სირიაში, ავღანეთსა და იემენში ემსხვერპლა. 2019 წელს ჩინეთსა და თურქეთში ყველაზე მეტი ჟურნალისტი დააპატიმრეს.[3]

თურქეთში სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობის საქმეზე 170-ზე მეტი ადამიანი დააკავეს – თურქეთის ხელისუფლებამ სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობის საქმეზე 260 ადამიანის დაკავების ორდერი გასცა. ამ დროისთვის 171 ადამიანი უკვე დააკავეს. როგორც პოლიცია განმარტავს, ეს ადამიანები იყენებდნენ აპლიკაციას „ByLock“. მთავრობა მიიჩნევს, რომ 3 წლის წინ ორგანიზატორები მისი დახმარებით მოქმედებდნენ. 2016 წელს სამხედრო გადატრიალების მცდელობის ორგანიზატორად თურქეთის ხელისუფლება აშშ-ში მცხოვრებ თურქ სასულიერო პირს ფეთჰულა გიულენს მიიჩნევს. 2016 წლიდან დღემდე გიულენის ორგანიზაციასთან კავშირის ბრალდებით დაკავებულთა რიცხვი 500000-ს აჭარბებს.[4]

ინდოეთში ყოფილ დეპუტატს გაუპატიურების საქმეზე სამუდამო პატიმრობა მიესაჯა – ინდოეთის პარლამენტის ყოფილ დეპუტატს, „ინდოეთის სახალხო პარტიის“ ყოფილ წევრ კულდიპ სენგარს გაუპატიურების საქმეზე სამუდამო პატიმრობა მიესაჯა. გარდა ამისა, სასამართლოს გადაწყვეტილებით, 51 წლის სენგარმა კომპენსაციის სახით 2,5 მილიონი რუპია (35 ათასი დოლარი) უნდა გადაიხადოს. ყოფილ დეპუტატს ბრალი 17 წლის გოგოს გაუპატიურებაში ედებოდა. საუბარია 2017 წლის ივნისში მომხდარ შემთხვევაზე, როდესაც გოგომ სენგარს დასაქმების თხოვნით მიმართა, ის კი გაიტაცეს. ერთი კვირის განმავლობაში მას როგორც სენგარი, ასევე სხვა პირები აუპატიურებდნენ. გასული წლის ივლისში გაუპატიურების მსხვერპლი საეჭვო ავტოავარიაში მოყვა. ავტოსაგზაო შემთხვევას გოგოს ორი დეიდა ემსხვერპლა, თავად დაზარალებულმა კი სხვადასხვა სიმძიმის დაზიანება მიიღო. ამის შემდეგ გოგოს დედამ ავტოსაგზაო შემთხვევაში კულდიპ სენგარი დაადანაშაულა. საქმეზე გამოძიება ჯერ არ დასრულებულა. რაც შეეხება „ინდოეთის სახალხო პარტიაში“ კულდიპ სენგარის წევრობას, ის პარტიიდან მხოლოდ მიმდინარე წლის აგვისტოში გარიცხეს.[5]

სირიის კრიზისი – სირიის პროვინცია იდლიბში ჰუმანიტარული კრიზისი შაბათს მომხდარი ავია იერიშების შემდეგ კი უფრო გამწვავდა. ავია იერიშებმა ათასობით ადამიანს აიძულა სახლების დატოვება. შაბათს ქალაქ სარაქებში ავია იერიშებს სულ ცოტა 12 ადამიანი ემსხვერპლა, ამ კვირაში შეტაკებების შედეგად კი დაახლოებით 140 ადამიანი დაიღუპა. ეს ტერიტორია სირიის არმიისა და რუსეთის ძალების სამიზნე გახდა. გაერომ „დაუყოვნებლივი დეესკალაციისკენ“ მოუწოდა მხარეებს. გაეროს განცხადებით, სირიის შეტევების გამო იდლიბის პროვინციაში 60 ათასამდე ადამიანი უკვე იძულებით გადაადგილდა. ჯამში რეგიონში 3 მილიონამდე მაცხოვრებელია. იდლიბის პროვინციაში ჰუმანიტარული კრიზისის გამწვავება განსაკუთრებით მას შემდეგ შეინიშნება, რაც გაეროს უსაფრთხოების საბჭოს რეზოლუციას ჩინეთმა და რუსეთმა ვეტო დაადეს. რეზოლუცია კიდევ ერთი წლით უზრუნველყოფდა საზღვარგარეთის დახმარებას პროვინციისთვის.[6]

ერაყში დაჯგუფება „ისლამური სახელმწიფო“ ისევ ძალას იკრებს – ერაყში „ისლამური სახელმწიფოს“ ჯგუფი, ორი წლის წინ ქვეყანაში ბოლო ტერიტორიების დატოვებისა და დაკარგვის შემდეგ, ძალებს იკრებს. ამის სულ უფრო მეტი მტკიცებულება არსებობს. ქურთები და დასავლეთის სადაზვერვო სამსახურების წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ ISIS-ის წევრები ერაყში უფრო დახვეწილად მოქმედებენ და მათი თავდასხმები იზრდება. ქურთი მაღალჩინოსნის ლაჰურ თალაბანის განცხადებით, მებრძოლები ახლა უფრო მეტად გაწვრთნილები და გაცილებით საშიშები არიან ვიდრე „ალ-ქაიდას“ წევრები. „ისლამური სახელმწიფოს“ ლიდერი ჩრდილოეთ სირიაში სამხედრო ოპერაციისას ოქტომბერში მოკლეს. მოგვიანებით „ისლამურმა სახელმწიფომ“ ალ-ბაღდადის სიკვდილი დაადასტურა და ახალი ხალიფა აბუ იბრაჰიმ ალ-ჰაშიმი ალ-ქურაიში დაასახელა. ტერორისტულმა დაჯგუფება „ისლამურმა სახელმწიფომ“ სირიასა და ერაყში ტერიტორიების დიდი ნაწილი 2014-2015 წლებში დაიკავა. მათმა ძლევამოსილებამ პიკს 2014 წელს მიაღწია. ამის შემდეგ რადიკალების წინააღმდეგ საერთაშორისო ანტიტერორისტულმა კოალიციამ მასშტაბური ოპერაცია დაიწყო. „ისლამურმა სახელმწიფომ“ უკანასკნელი კონტროლირებადი ტერიტორია, სირიაში არსებული დასახლება ბაღუზი, 2019 წლის მარტში დაკარგა.[7]

ჯამალ ჰაშაღის მკვლელობაში ბრალდებულ 5 პირს სიკვდილი მიუსაჯეს – საუდის არაბეთში ჟურნალისტ ჯამალ ჰაშაღის მკვლელობაში ბრალდებულს 5 პირს სიკვდილი მიუსაჯეს. საქმის კიდევ სამ ფიგურანტს 24-24 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. მსჯავრდებულთა ვინაობა არ სახელდება. ჯამალ ჰაშაღი სტამბოლში, საუდის არაბეთის საკონსულოში 2018 წლის ოქტომბერში მოკლეს. ის საუდის არაბეთის მთავრობას მწვავედ აკრიტიკებდა. მოკლული ჟურნალისტის დანაწევრებული სხეული ამ დრომდე არ არის ნაპოვნი. 8 თებერვალს გაერომ თავისი ექსპერტების დასკვნა გამოაქვეყნა, რომლის თანახმად, საუდელი ჟურნალისტის ჯამალ ჰაშაღის მკვლელობა საუდის არაბეთის მაღალჩინოსნებმა დაგეგმეს და შეასრულეს. საუდის არაბეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო გაეროს გამოძიების დასკვნის შედეგებს უარყოფს.[8]

[1] BBC; Pervez Musharraf: Pakistan ex-leader sentenced to death for treason; 17 December, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-50819772

[2] France 24; Pakistani professor sentenced to death for blasphemy; 21 December, 2019; available at: https://www.france24.com/en/20191221-pakistani-professor-sentenced-to-death-for-blasphemy

[3] Reporters Without Borders; RSF yearly round-up: “historically low” number of journalists killed in 2019; 16 December, 2019; available at: https://rsf.org/en/news/rsf-yearly-round-historically-low-number-journalists-killed-2019

[4] Anadolu Agency; ByLock operation in the capital: 171 detention; 17 December, 2019; available at: https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/baskentte-bylock-operasyonu-171-gozalti/1675619#

[5] BBC; Unnao rape case: Former BJP lawmaker Kuldeep Sengar gets life in jail; 20 December, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-50864968

[6] DW; Syria: Fears of humanitarian crisis rise after cross-border aid vetoed; 22 December, 2019; available at: https://www.dw.com/en/syria-fears-of-humanitarian-crisis-rise-after-cross-border-aid-vetoed/a-51769940

[7] BBC; ISIS in Iraq: Militants getting stronger again; By Orla Guerin; 23 December, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50850325

[8] Bloomberg; Five sentenced to death in Khashoggi murder, royal aides cleared; By Donna Abu-Nasr; 23 December, 2019; available at: https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-12-23/saudi-arabia-finds-11-guilty-in-jamal-khashoggi-murder

პაკისტანელ კაცს მოდელი დის მკვლელობისთვის სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯეს – ვასიმმა აღიარა, რომ 2016 წლის 26 ივლისს საკუთარი და დაახრჩო, ვინაიდან ის მთელ ოჯახს არცხვენდა. კერძოდ, ის სოციალურ ქსელებში გარყვნილ ფოტოებს აქვეყნებდა. ვასიმის გარდა განაჩენი გამოუტანეს კიდევ 6 ადამიანს, მათ შორის რელიგიურ მოღვაწე მუფთი აბდულ ქავის. ბალოჩის ოჯახი მკვლელობაში სწორედ აბდულ ქავის ადანაშაულებდა, რომელმაც სოციალურ ქსელებში გამოქვეყნებული ფოტოების გამო ​ქანდილ ბალოჩი გარდაცვალებამდე ერთი თვით ადრე გააკრიტიკა.[1]

ვენესუელის კრიზისი – გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭომ ვენესუელაში ექსპერტთა ჯგუფის გაგზავნას დაუჭირა მხარი. ჯგუფი ვენესუელაში სასამართლოს გარეშე დასჯის და წამების ფაქტებს, ასევე სხვა მძიმე დანაშაულებს გამოიძიებს. შესაბამის რეზოლუციას მხარი საბჭოს 47 ქვეყნიდან 19-მა დაუჭირა, 7 წინააღმდეგ წავიდა, 21-მა სახელმწიფომ კი თავი შეიკავა. ამასთან, დოკუმენტი ვენესუელის ხელისუფლებას მოუწოდებს დაუყოვნებლივ გაათავისუფლოს პოლიტპატიმრები და ქვეყნის ტერიტორიაზე საერთაშორისო ჯგუფის წევრების შეუფერხებელი გადაადგილება უზრუნველყოს. გაეროს ადამიანთა უფლების საბჭოში ვენესუელის წარმომადგენელმა ხორხე ალვარომ მიღებული რეზოლუცია გააკრიტიკა და განაცხადა, რომ მისი ქვეყანა საერთაშორისო საგამოძიებო ჯგუფთან თანამშრომლობას არ აპირებს.[2]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთში, არჩევნების მიმდინარეობის პარალელურად, საარჩევნო უბანთან აფეთქება მოხდა. ინციდენტი, რომლის შედეგად სამი ადამიანი დაშავდა, ყანდაარში მოხდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[3]

28 სექტემბერს გამართულ საპრეზიდენტო არჩევნებში დაბალი აქტივობა დაფიქსირდა. არჩევნებში ყოველი ხუთი ამომრჩევლიდან მონაწილეობა მხოლოდ ერთმა მიიღო. საარჩევნო კომისიის ინფორმაციით, აქტივობის მაჩვენებელი 20%-ის ფარგლებშია.[4]

[1] BBC; Qandeel Baloch: Brother of murdered social media star jailed; 27 September, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-49848384?fbclid=IwAR1w4BxJKzwPpjCaXP1tjnizxYvUeAssW90nAvNq86DNi1H5L3li7C2TTis

[2] იმედის ახალი ამბები; გაერო ვენესუელაში ადამიანის უფლებათა დარღვევებს გამოიძიებს; 27 სექტემბერი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/117530/gaero-venesuelashi-adamianis-uplebata-dargvevis-paqtebs-gamoidziebs

[3] Reuters; Explosion occurs near polling station in Afghan city of Kandahar; 28 September, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-election-blast/explosion-occurs-near-polling-station-in-afghan-city-of-kandahar-idUSKBN1WD048?il=0

[4] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში ამომრჩეველთა დაბალი აქტივობა დაფიქსირდა; 29 სექტემბერი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/117666/avganetis-saprezidento-archevnebshi-amomrchevelta-dabali-aqtivoba-dapiqsirda

ღაზის სექტორში თვითმკვლელი პოლიციელებს თავს დაესხა – თვითმკვლელი, რომელიც, სავარაუდოდ, დაჯგუფება „ისლამურ სახელმწიფოსთან“ იყო დაკავშირებული, პოლიციის ორ საგუშაგოს დაესხა თავს. შემთხვევას სამი პალესტინელი პოლიციელი ოფიცერი ემსხვერპლა. ინციდენტის შემდეგ საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდა. უსაფრთხოების ძალებმა ადგილზე ასობით თანამშრომელი განალაგა. მოძრაობა ჰამასმა, რომელიც ღაზის სექტორს აკონტროლებს, ჯიჰადისტურ აქტივობებში ეჭვმიტანილი პირი დააკავა.[1]

ირანელ აქტივისტს ჰიჯაბის ტარების წესების დარღვევის გამო 15-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს – საბა კორდ აფშარი ჰიჯაბის მოხსნით „პროსტიტუციის გავრცელებაში“ დამნაშავედ ცნეს. 20 წლის აქტივისტის გარდა, ბოლო კვირის განმავლობაში ირანში კიდევ სამი აქტივისტი ანტისახელმწიფოებრივი პროპაგანდის გამო 66-წლით ჩასვეს ციხეში.[2]

ქაშმირის მოსახლეობა ინდოელ სამხედროებს წამებაში ადანაშაულებს – ადგილობრივების თქმით, სამხედროები მათ კეტებსა და ბაგირებს ურტყამენ და ელექტროშოკით აწამებენ. ინდოეთის ჯარმა ბრალდებებს უსაფუძვლო და დაუსაბუთებელი უწოდა. ინდოეთის ხელისუფლება ცდილობს მაქსიმალურად შეავიწროვოს ის ხალხი, რომლებიც რეგიონისთვის ფართო ავტონომიური სტატუსის მინიჭებას და პაკისტანთან შეერთებას ითხოვენ. რეგიონში დაძაბულობამ 2 აგვისტოს იმატა, როდესაც ინდოეთის მთავრობამ ქაშმირში ტერორისტული აქტის საფრთხის შესახებ განაცხადა და შტატში დამატებითი ძალები შეიყვანა. სხვადასხვა მიზეზით დაკავებულთა რიცხვმა 3 ათასს მიაღწია. მათ შორის არიან პოლიტიკური ლიდერები, ბიზნესმენები და სამოქალაქო აქტივისტები. ვითარება კიდევ უფრო გამწვავდა, როდესაც 6 აგვისტოს ინდოეთმა ჯამუს და ქაშმირს განსაკუთრებული სტატუსი გაუუქმა. მათ ადგილზე შეიქმნება ორი ტერიტორია შტატზე ნაკლები თვითმმართველობის უფლებით. ინდოეთმა და პაკისტანმა ქაშმირი 1947 წელს გაიყვეს. მას შემდეგ მხარეებმა ქაშმირისთვის ორჯერ იომეს.[3]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთის ჩრდილოეთით, ქალაქ კუნდუზზე თავდასხმისას, მოძრაობა თალიბანის 30 წევრი მოკლეს. ინფორმაცია ქვეყნის პრეზიდენტის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა სოციალური ქსელის მეშვეობით გაავრცელა. 32 თალიბი ხელისუფლების წარმომადგენლებს ტყვედ ჩაბარდა.[4]

[1] BBC; Gaza explosions: Suicide bomber kill three police officers; 28 August, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49491516

[2] Daily Mail; Iranian women’s rights activist, 20, is jailed for 15 years for spreading prostitution by taking off her hijab; 28 August, 2019; available at: https://www.dailymail.co.uk/news/article-7402503/Iranian-activist-20-jailed-15-years-spreading-prostitution-taking-hijab.html?ito=social-twitter_mailonline

[3] BBC; Don’t beat us, just shoot us: Kashmir allege violent army crackdown; 29 August, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-49481180

[4] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთში თალიბანის დაჯგუფების 30 წევრი მოკლეს; 31 აგვისტო, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/115224/avganetshi-talibanis-dajgupebis-30-tsevri-mokles

სუდანის სამხედრო საბჭომ და ოპოზიციამ ძალაუფლების გადანაწილების შეთანხმებას მოაწერეს ხელი – დოკუმენტის გაფორმების მიზანი ქვეყანაში კრიზისის დასრულებაა. ხელმოწერამდე მოლაპარაკებები მთელი ღამის განმავლობაში გრძელდებოდა. მმართველი სამხედრო საბჭოს ხელმძღვანელის მოადგილემ მომხდარს ისტორიული მომენტი უწოდა. სუდანში პოლიტიკური კრიზისი 2019 წლის აპრილში დაიწყო, როდესაც არმიამ ქვეყანაში სამხედრო გადატრიალება მოაწყო.[1]

ვითარება ავღანეთში – თალიბანის მებრძოლებთან შეტაკებისას მინიმუმ 18 ავღანელი სპეცრაზმელი დაიღუპა. შეტაკება ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში მას შემდეგ დაიწყო, რაც სპეცრაზმის ჯგუფმა ბადგის პროვინციაში თალიბების შტაბბინაზე შტურმი მიიტანა. დაპირისპირება რამდენიმე საათს გრძელდებოდა. ადგილობრივი მედიის ცნობით, 19 მებრძოლი ლიკვიდირებულია, 20 კი დაჭრილი. რადიკალებმა 6 სამხედრო მძევლად აიყვანეს.[2]

ყანდაარის პოლიციის სამმართველოსთან აფეთქების შედეგად დაიღუპა 9 და დაშავდა 60 ადამიანი. შენობის წინ ავტომობილი აფეთქდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა თალიბანმა აიღო.[3]

ერაყის ქურთისტანში თურქი დიპლომატი მოკლეს – სულ სამი ადამიანია დაღუპული; დიპლომატის გარდა კიდევ ორი ერაყელი. თავდასხმა ერბილის ერთერთ რესტორანში მოხდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია, თუმცა ქურთი ამბოხებულები, რომლებიც თურქეთს ებრძვიან, სწორედ ამ ტერიტორიაზე მოქმედებენ. მომხდარიდან რამდენიმე დღეში პოლიციამ ოთხი ეჭვმიტანილი დააკავა. ერთერთი მათგანის სახელი მაზლუმ დაგი. დანარჩენების ვინაობა არ ხმაურდება.[4]

კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში ებოლას გამო საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდა – თუმცა ეპიდემიის გამო ჯერჯერობით საზღვრის ჩაკეტვა არ იგეგმება, რადგან მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის განცხადებით, რეგიონს გარეთ დაავადების გავრცელების რისკი მაღალი არ არის. ეპიდემიას კონგოში ერთი წლის განმავლობაში 1600-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა.[5]

პაკისტანში თვითმკვლელი ტერორისტის თავდასხმას 9 ადამიანი ემსხვერპლა – თვითმკვლელმა ქალმა თავი დერა ისმაილ ხანში მდებარე საავადმყოფოს შესასვლელში აიფეთქა. მანამდე შეიარაღებული თავდამსხმელი პოლიციის შენობას დაესხა თავს დაღუპულებს შორის პოლიციელებიც არიან. ინციდენტების შედეგად 30 ადამიანი დაიჭრა.[6]

სომალიში ტერაქტს 17 ადამიანი ემსხვერპლა – მოგადიშუში ბომბის აფეთქების შედეგად 28 პირიც დაშავდა. შემთხვევა საერთაშორისო აეროპორტთან მდებარე სასტუმროსთან მოხდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა დაჯგუფება „ალ-შაბაბმა“ აიღო.[7]

[1] BBC; Sudan military and civilians sign deal to end deadly turmoil; 17 July, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-49013899?fbclid=IwAR1afQpeKJEfZSQWWgfQPj9a4mmC1kr26n_5Dsq24h07POoTdF9jfjzcmiw

[2] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთში თალიბებთან შეტაკებას 18 სპეცრაზმელი ემსხვერპლა; 17 ივლისი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/111894/avganetshi-talibebtan-shetakebas-18-spetsrazmeli-emskhverpla

[3] Pajhwok Afghan News; 9 killed and 60 wounded in Kandahar car bomb attack on police hq; 18 July, 2019; available at: https://twitter.com/pajhwok/status/1151857087691071491

[4] იმედის ახალი ამბები; ერაყის ქურთისტანში თურქი დიპლომატის მკვლელობაში ეჭვმიტანილები დააკავეს; 20 ივლისი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/112134/erakis-qurtistanshi-turqi-diplomatis-mkvlelobashi-echvmitanilebi-daakaves

[5] იმედის ახალი ამბები; ებოლას ეპიდემიის გამო კონგოში საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდა; 17 ივლისი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/111915/ebolas-epidemiis-gamo-kongoshi-sagangebo-mdgomareoba-gamotskhadda

[6] AP; Pakistani hospital hit by female suicide bomber, 9 killed; By Ishtiaq Mashud; 21 July, 2019; available at: https://www.apnews.com/d840b2b4aa1743b08f7ff8612e6abea3

[7] Arab News; 17 dead, dozens wounded in Somalia car bomb attack; 23 July, 2019; available at: http://www.arabnews.com/node/1529231/world

პაკისტანის ისლამური რესპუბლიკის სისხლის სამართლის კოდექსის მესამე მუხლის მიხედვით, ნებისმიერი პირი პასუხისმგებელია პაკისტანის ნებისმიერი კანონის წინაშე და ქვეყნის გარეთ ჩადენილი დანაშაულისთვის, შეიძლება, დაისაჯოს პაკისტანის სისხლის სამართლის კოდექსის შესაბამისად ისე, როგორც დაისჯებოდა აღნიშნული ქმედების პაკისტანის ტერიტორიაზე ჩადენის შემთხვევაში. ამავე კანონის მეოთხე მუხლი დამატებით ადგენს, რომ კოდექსის დებულებები ვრცელდება ასევე პაკისტანის ყველა მოქალაქეზე ან პაკისტანის სამსახურში მყოფ ყველა სუბიექტზე ნებისმიერ ადგილას – ნებისმიერ პირზე, გემზე ან საჰაერო ხომალდზე, რომელიც რეგისტრირებულია პაკისტანში. აღნიშნულ მუხლში გამოყენებული ტერმინი „დანაშაული“ მოიცავს პაკისტანის გარეთ ჩადენილ ნებისმიერ აქტს, რომელიც პაკისტანის ტერიტორიაზე ჩადენის შემთხვევაში, იქნებოდა დასჯადი აღნიშნული კოდექსის მიხედვით.[1]

„გადაეცი ან გაასამართლე“ პრინციპის შესაბამისად, პირი, რომელიც ჩაიდენს მძიმე დანაშაულს, არ უნდა დარჩეს დაუსჯელი. ქვეყანამ ან თავად უნდა გაასამართლოს დანაშაულის ჩამდენი ან კანონიერი საფუძვლებით გადასცეს გასასამართლებლად სხვა ქვეყანას. ქვეყნის გარეთ ჩადენილი დანაშაულისთვის პირი შეიძლება გასამართლდეს ან იმ ქვეყანაში, სადაც ჩაიდინა დანაშაული ან იმ ქვეყანაში, რომლის მოქალაქეც არის.[2]

დაუშვებელია, პირი ორჯერ დაისაჯოს ერთი და იგივე დანაშაულისთვის. ორჯერ დასჯის დაუშვებლობის პრინციპი (ne bis in idem), რომელიც თითქმის უნივერსალურად არის ასახული ქვეყნების შიდა კანონმდებლობასა და სხვადასხვა საერთაშორისო ინსტრუმენტში, ადგენს, რომ არავინ უნდა დაისაჯოს ორჯერ ერთი და იგივე დანაშაულისთვის.[3]

ერთი და იგივე დანაშაულისთვის ორჯერ გასამართლებას კრძალავს პაკისტანის ისლამური რესპუბლიკის კონსტიტუცია. მეცამეტე მუხლის მიხედვით, არავინ უნდა მიეცეს პასუხისგებაში ან დაისაჯოს ერთი და იგივე დანაშაულისთვის ერთზე მეტჯერ.[4]

[1] Pakistan Penal Code (Act XLV of 1860); available at: http://www.pakistani.org/pakistan/legislation/1860/actXLVof1860.html [accessed 20 June 2019]

[2] UN; International Law Commission; Obligation to extradite or prosecute (aut dedere aut judicare); available at: http://legal.un.org/ilc/guide/7_6.shtml [accessed 20 June 2019]

[3] Oxford Public International Law; Ne bis in idem; Prohibition of Double Jeopardy; available at: https://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e66 [accessed 20 June 2019]

[4] The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan; available at: http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/ [accessed 20 June 2019]

ვითარება ერაყში – აშშ-სა და ირანს შორის ურთიერთობის დაძაბვა ერაყზეც აისახება. აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა მაიკ პომპეომ ბერლინში ვიზიტი გააუქმა და ერაყში ჩავიდა. ვაშინგტონმა ცენტრალურიო სარდლობის რეგიონში ავიამზიდი „აბრაამ ლინკოლნი“ გააგზავნა, რამაც თეირანის გაღიზიანება გამოიწვია.[1] აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა მთავრობის ყველა მუშაკს, რომელიც არ მუშაობს საგანგებო მიმართულებით, ერაყის დატოვება დაავალა; გადაწყვეტილება, რომელიც საელჩოს და ირბილის საკონსულოს თანამშრომლებსაც ეხება, ასევე, დაკავშირებულია ირანთან დაძაბულობის ზრდასთან.[2] მოკავშირეებთან კონსულტაციების შემდეგ, ერაყში სამხედრო მისია დროებით შეწყვიტა გერმანიამ. მიზეზად, აშშ-სა და ირანს შორის დაძაბულობა დასახელდა. იგივე მიზეზით, ერაყში სამხედრო საწვრთნელი მისია შეაჩერა ნიდერლანდებმაც.[3]

პაკისტანში აფეთქებას 9 ადამიანი ემსხვერპლა – ინციდენტი ლაჰორში მოხდა. თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი სუფისტების სამლოცველოსთან აიფეთქა. აფეთქების შედეგად დაღუპულთა შორის 5 პოლიციელია.[4]

კუბის ხელისუფლებამ ჰომოფობიის საწინააღმდეგო ყოველწლიური მარში გააუქმა – ქვეყნის სექსუალური განათლების ნაციონალურმა ცენტრმა ხელისუფლებას ახალი საერთაშორისო დაძაბულობის წარმოქმნაში დასდო ბრალი. აღნიშნული გადაწყვეტილება აქტივისტებმა გააპროტესტეს.[5] აკრძალვის მიუხედავად, ლგბტ თემის წარმომადგენლებმა და მათმა მხარდამჭერებმა ჰავანაში მსვლელობა მაინც მოაწყვეს, რის დროსაც პოლიციასთან შეტაკება მოხდა. სამართალდამცველებმა აქციის რამდენიმე მონაწილე დააკავეს.[6]

ქაბულში ცნობილი ქალი ჟურნალისტი და პარლამენტის მრჩეველი მოკლეს – მინა მანგელი პოლიტიკაში წასვლამდე რამდენიმე პოპულარული გადაცემის წამყვანი იყო. მას სახლთან ახლოს 11 მაისის დილას ესროლეს. პოლიციამ გამოძიება დაიწყო.[7]

იემენის კრიზისი – ჰუსიტი ამბოხებულები საკვანძო სტრატეგიული პორტის დასატოვებლად ემზადებიან. ჰოდეიდას პორტის დატოვება, 2018 წლის დეკემბერში მიღწეული ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმების პირველი შედეგია. ჰოდეიდას პორტის დატოვების შემდეგ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ჰუმანიტარული დახმარების მიწოდება გახდება შესაძლებელი. იემენის სამოქალაქო ომში, რომელიც უკვე 4 წელია გრძელდება, 7 ათასამდე ადამიანი დაიღუპა.[8]

ირანში რამადანის დროს კაცებს ქალებისთვის შეხედვა აეკრძალათ – ირანის სასამართლომ ქვეყანაში რამდენიმე შეზღუდვა დააწესა. მათ შორის, მარხვის პერიოდში ქუჩაში ჭამის ან მანქანაში ხმამაღლა მუსიკის მოსმენის შემთხვევაში, ირანის მოქალაქეები დაისჯებიან. წესების დარღვევის შემთხვევაში, შესაძლოა, მოქალაქეებს პატიმრობაც დაემუქროთ.[9]

„ისლამური სახელმწიფო“ სავარაუდოდ ინდოეთში დამკვიდრდა – „The Times“ წყაროზე დაყრდნობით აცხადებს, რომ „ისლამური სახელმწიფოს“ მებრძოლებმა ქაშმირში ბაზა ააშენეს. ტერორისტებსა და ინდოელ სამხედროებს შორის შეტაკებისას, ტერორისტებმა სამხედროები დახოცეს და ტეროტორიას ვილაიეთ ინდია დაარქვეს. ინდოეთის სამართალდამცავი ორგანი აცხადებს, რომ ეს ყველაფერი პროპაგანდაა და „ისლამურ სახელმწიფოს“ კვლავ აღდგენის საშუალება არ აქვს.[10]

[1] BBC; US Secretary of State Pompeo visits Iraq amid Iran tensions; 8 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-48195747

[2] Al Jazeera; US orders non-emergency government employees to leave Iraq; 15 May, 2019; available at: https://www.aljazeera.com/news/2019/05/orders-emergency-government-employees-leave-iraq-190515081039448.html

[3] US News; German, Dutch military suspend training operations in Iraq amid US-Iran tensions; 15 May, 2019; available at: https://www.usnews.com/news/world/articles/2019-05-15/german-armed-forces-suspend-training-ops-in-iraq-on-regional-tensions

[4] BBC; Pakistan Data Darbar: Bomber kills nine outside Sufi shrine in Lahore; 8 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-48197260

[5] BBC; Cuba cancels annual Conga Against Homophobia march; 8 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-latin-america-48199835

[6] BBC; Cuba gay activists arrested at pride march in Havana; 12 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-latin-america-48242255

[7] CNN; Mina Mangal, Afghan journalist, killed in Kabul; By Ehsan Popalzai, Jennifer Hauser and Eliza Mackintosh; 12 May, 2019; available at: https://edition.cnn.com/2019/05/12/middleeast/mina-mangal-killed-kabul-intl/index.html

[8] Yemen war: Houthi withdrawal from Hudaydah met by mistrust; 11 May, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48237445

[9] The Telegraph; Men ordered not to look at women during Ramadan in Iran as hardliners tighten control amid nuclear deal row; 11 May, 2019; By Ahmed Vahdat; available at: https://www.telegraph.co.uk/news/2019/05/11/men-ordered-not-look-women-ramadan-iran-hardliners-tighten-control/

[10] The Times; ISIS claims a foothold in India after killing troops; 13 May, 2019; available at: https://www.thetimes.co.uk/edition/world/isis-claims-a-foothold-in-india-after-killing-troops-w6kshz2ww

აშშ-მა ირანის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსი ტერორისტულ ორგანიზაციად გამოაცხადა – ოფიციალური კომენტარი სახელმწიფო მდივანმა მაიკ პომპეომ გააკეთა. გადაწყვეტილებას ქვეყნის პრეზიდენტიც გამოეხმაურა. ტრამპის თქმით, აშშ-ის მიერ გადადგმული ნაბიჯი იმი დასტურია, რომ ირანი არა მხოლოდ აფინანსებს ტერორისტებს, არამედ ირანის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის დახმარებით, აქტიურად მონაწილეობს და ხელს უწყობს ტერორიზმს.[1]

საპასუხოდ, ირანის უმაღლესმა ეროვნულმა უშიშროების საბჭომ ტერორისტულ ორგანიზაციად აშშ-ის შეიარაღებული ძალები გამოაცხადა.[2]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთში მორიგი თავდასხმა მოხდა. თალიბანის მიერ ორგანიზებულ იერიშს ქვეყნის დასავლეთით 12 ადამიანი ემსხვერპლა; დაღუპულთა უმეტესობა ძალოვანი სტრუქტურების თანამშრომლები არიან. თავდასხმა მოხდა ქვეყნის აღმოსავლეთითაც. ტერორისტებმა იერიში ქალაქ ღაზნიზე მიიტანეს. თავდასხმას 10 ადამიანი ემსხვერპლა.[3]

აფეთქება მოხდა ბარგამის ბაზასთანაც. მანქანა ხელნაკეთი ასაფეთქებელი მოწყობილობით იყო დანაღმული. ინციდენტის შედეგად სამი ამერიკელი სამხედრო და ერთი კონტრაქტორი დაიღუპა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა თალიბანმა აიღო.[4] რამდენიმე დღის შემდეგ, თალიბანმა ავღანეთში „გაზაფხულის თავდასხმების“ დაწყება დააანონსა. მიმართვა ხუთ ენაზე გავრცელდა. მიმართვაში ნათქვამია, რომ იერიშები იქამდე გაგრძელდება ვიდრე ქვეყანას უცხო სამხედროები არ დატოვებენ.[5]

პაკისტანში აფეთქებას მსხვერპლი მოჰყვა – ინციდენტი ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარე ქალაქ ქვეტაში მოხდა. ასაფეთქებელი მოწყობილობა აგრარულ ბაზარში ბოსტნეულში იყო დამალული. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია. ინციდენტის შედეგად 18 ადამიანი დაიღუპა და 30-ზე მეტი დაშავდა. დაღუპულთა უმეტესობა შიიტური უმცირესობა ჰაზარების წარმომადგენლები იყვნენ.[6]

თურქეთში სამართალდამცველები დააკავეს – სამხედრო გადატრიალების მცდელობიდან 3 წლის შემდეგ, თურქეთში დაკავებები გრძელდება. ფეთჰულა გიულენთან კავშირის ბრალდებით ქვეყნის 31 პროვინციაში 75 სამართალდამცველი დააკავეს. 2016 წლიდან დღემდე დაკავებულთა რიცხვი 500 ათასს აჭარბებს, მათგან 30 ათასი ამ დრომდე ციხეშია.[7]

ლიბიაში კონფლიქტის შედეგად 100-ზე მეტი ადამიანია დაღუპული – მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ინფორმაციით საომარი მოქმედებების შედეგად 121 ადამიანი დაიღუპა, 561 კი დაიჭრა. ორგანიზაცია გეგმავს კონფლიქტის ზონაში დამატებითი თანამშრომლები მიავლინოს. ლიბიის დედაქალაქ ტრიპოლთან სამთავრობო ძალებსა და მეამბოხეებს შორის საბრძოლო მოქმედებები რამდენიმე დღეა განახლდა. ამბოხებულთა მეთაურმა არმიის გენერალმა ხალიფა ფაფტარმა დედაქალაქის შტურმით აღების ბრძანება 5 აპრილს გასცა. 2011 წელს მუამარ კადაფის გადაყენების შემდეგ ქვეყანაში ორი მმართველობა ჩამოყალიბდა და ქვეყანა ორ ნაწილადაა გაყოფილი.[8]

სუდანის კრიზისი – 6-7 აპრილიდან სუდანის დედაქალაქ ხარტუმში მოსახლეობა ქვეყნის პრეზიდენტის გადადგომის მოთხოვნით ქუჩაში გავიდა. პოლიციელებმა დემონსტრანტები ცრემლსადენი გაზით დაშალეს. პრეზიდენტი ბაშირი კი გადადგომას არ აპირებს. პროტესტების ფონზე მთელი ქვეყნის მასშტაბით ელექტროენერგიის მიწოდება შეწყდა. აქციის მონაწილეები დანებებას არ აპირებენ.[9] საპროტესტო აქციებს საბოლოოდ მსხვერპლი მოჰყვა. 20-მდე ადამიანი დაიღუპა და ათობით დაშავდა.[10]

11 აპრილს ქვეყნის ჯარმა საგანგებო სხდომაზე თანამდებობიდან გადააყენა მინისტრთა კაბინეტი და პრეზიდენტი ომარ ალ-ბაშირი. ამავე დღეს, ქალაქ პორტ-სუდანსა და კასალამში მოქალაქეები სპეცსამსახურების შენობას დაესხნენ თავს. ეროვნული უსაფრთხოებისა და დაზვერვის სამსახურმა განაცხადა, რომ ქვეყანაში ყველა პოლიტპატიმარი გათავისუფლებულია. სამხედრო გადატრიალების შედეგად, 30-წლიანი მმართველობის შემდეგ, პრეზიდენტი ალ-ბაშირი დააკავეს.[11] მასთან ერთად მთავრობის ყოფილი წევრებიც დააკავეს. სამხედრო საბჭომ პირობა დადო, რომ დემონსტრანტებს ძალის გამოყენებით აღარ დასჯიან; ოპოზიციას კი პრემიერის დროულად არჩევისკენ მოუწოდეს.[12] ყოფილ პრეზიდენტს ჰააგის ტრიბუნალს არ გადასცემენ. ქვეყნის დროებითი მთავრობის განცხადებით, ყოფილი პრეზიდენტი სუდანის სასამართლოს წინაშე წარსდგება.[13]

სუდანის თავდაცვის მინისტრმა ავად მუჰამედ აფმედ იბნ აუფმა ქვეყანაში ორწლიანი გარდამავალი პერიოდი გამოაცხადა და აღნიშნა, რომ ამ პერიოდში ქვეყანის მმართველობას სამხედრო საბჭო იკისრებს.[14] ყოფილი პრეზიდენტის დაკავებას ასევე მოჰყვა ფართომასშტაბიანი აქციები, რის გამოც იბნ აუფმა თანამდებობა დატოვა და შემცვლელად გენერალი აბდელ ფატაჰ აბდელრაჰმან ბურჰანი დაასახელა. 12 აპრილს აქციის მონაწილეებმა განაცხადეს, რომ არ დაიშლებიან, საპასუხოდ კი სამხედროებმა განაცხადეს, რომ ქვეყანაში ქაოსს არ შეეგუებიან.[15] სუდანის სამხედრო საბჭოს მხარდაჭერა გამოუცხადეს არაბულმა ქვეყნებმა – საუდის არაბეთი და გაერთიანებული საამიროები სუდანში ჰუმანიტარულ ტვირთსაც გზავნიან.[16]

რომის პაპმა სამხრეთ სუდანელ მაღალჩინოსნებს სთხოვა, ქვეყანა სამოქალაქო ომის პერიოდში არ დააბრუნონ – სუდანის კრიზისის პარალელურად, რომის პაპმა ვატიკანის მიღებაზე სამხრეთ სუდანის პრეზიდენტ სალვა კიირსა და სხვა მაღალჩინოსნებს ფეხზე ამბორით სთხოვა მეამბოხეებთან ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმება არ დაარღვიონ. სუდანის სამხედრო კონფლიქტი (მეორე სამოქალაქო ომი) 1983-2005 წლებში, თავისი ჰუმანიტარული შედეგებით, მეოცე საუკუნის ერთერთი ყველაზე ტრაგიკული კონფლიქტი იყო.[17]

[1] CBS News; U.S. designated Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps as a terrorist organization; By Emily Tillett; Kathrin Watson; 8 April, 2019; available at: https://www.cbsnews.com/news/trump-designates-irans-islamic-revolutionary-guard-corps-as-a-terrorist-organization/?fbclid=IwAR1MZ_9_7CPCX0ZI2bsl7oFFn22b9Ung8kQ3X6RG3Yp2QB4cGQS-6FZFKYA

[2] Press Tv; Iran’s national security council puts U.S. forces on list of terror groups; 8 April, 2019; available at: https://twitter.com/BREAKING_PTV/status/1115281606057648133

[3] Manila Times; 12 more killed in Taliban assault in Afghanistan; 8 April ,2019; available at: https://www.manilatimes.net/12-more-killed-in-taliban-assault-in-afghanistan/536756/?fbclid=IwAR354FrWla3armU2alx60YvnUoB8deBwBoNa0NdE58soexKpWyqBpkhPT-o

[4] Al Jazeera; Three US troops, one contractor killed in Afghanistan explosion; 8 April, 2019; available at: https://www.aljazeera.com/news/2019/04/service-members-contractor-killed-afghanistan-190408190723125.html

[5] Euronews; Taliban announces annual spring offensive in Afghanistan; 12 April, 2019; available at: https://www.euronews.com/2019/04/12/taliban-announce-annual-spring-offensive-in-afghanistan

[6] Reuters; Pakistan market suicide bombing kills 18, half of them minority hazaras; By Gul Yousafzai; 12 April, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-pakistan-blast/pakistan-vegetable-market-bomb-kills-16-half-of-them-minority-hazaras-idUSKCN1RO0KA?il=0

[7] იმედის ახალი ამბები; თურქეთში 75 სამართალდამცველი დააკავეს; 12 აპრილი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/102598/turqetshi-75-samartaldamtsveli-daakaves

[8] იმედის ახალი ამბები; ლიბიაში კონფლიქტის შედეგად დაღუპულთა რიცხვი 121-მდე გაიზარდა; 14 აპრილი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/102717/libiashi-konpliqtis-shedegad-dagupulta-ritskhvi-121mde-gaizarda

[9] BBC; Sudan protest: Clashes among forces at Khartoum sit-in; 8 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-47850278

[10] Reuters; Sudan opposition says around 20 killed since sit-in began; By Khalid Abdelaziz; 9 April, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-sudan-protests/sudan-opposition-says-around-20-killed-during-defense-ministry-sit-in-idUSKCN1RL0AI?il=0

[11] BBC; Omar al-Bashir: Sudan military coup topples ruler after protests; 11 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-47891470

[12] BBC; Sudan crisis: Military council arrests former government members; 14 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-47929137

[13] Reuters; Head of Sudan’s military council steps down, a day after Bashir toppled; By Khalid Abdelaziz; 12 April, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-sudan-politics/sudans-military-council-promises-civilian-government-after-bashir-toppled-idUSKCN1RO0S0?il=0

[14] BBC; Sudan coup; protesters defy curfew after military ousts Bashir; 12 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-47903332

[15] BBC; Sudan coup leader Awad Ibn Auf steps down; 13 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-47913338

[16] The Publics Radio; New suling Sudan military council promises civilian Cabinet; 15 April, 2019; available at: https://thepublicsradio.org/article/saudis-uae-express-support-for-sudan-military-council

[17] Reuters; Pope kisses feet of South Sudan leaders urging them to keep the peace; By Philip Pullella; 11 April, 2019; available at: https://www.reuters.com/article/us-pope-southsudan/pope-kisses-feet-of-south-sudan-leaders-urging-them-to-keep-the-peace-idUSKCN1RN27G?il=0

ერდოღანის პარტიამ სტამბოლსა და ანკარაში არჩევნები წააგო – მიუხედავად ამისა, მთელი ქვეყნის მასშტაბით, გამარჯვება მაინც „სამართლიანობისა და განვითარების“ პარტიას დარჩა. ერდოღანმა აღნიშნა, რომ ქვეყნის მთავარი მიზანი ეკონომიკის გაძლიერება, განვითარების შენარჩუნება და დასაქმების გაზრდა იქნება.[1]

უკრაინის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველი ტური ზელენსკიმ მოიგო – მსახიობს მხარი ამომრჩეველთა 30.24%-მა დაუჭირა. მეორე ადგილზე მოქმედი პრეზიდენტი პოროშენკო გავიდა ხმების 15.95%-ით. არჩევნების მეორე ტური 21 აპრილს გაიმართება.[2]

პაკისტანელმა მეგობრების გასართობად ცეკვაზე უარის გამო ცოლს რკინის მილით სცემა – შემთხვევა ლაჰორში მოხდა. ახალგაზრდა კაცი და მისი მეგობარი დააკავეს. მაინ ფაისალმა ცოლს ჯერ რკინის მილი ჩაარტყა, შემდეგ კი თმა დაუწვა. ახალგაზრდა ქალის დახმარებაზე პოლიციამ და კლინიკებმა უარი თქვეს. მას შემდეგ კი, რაც საქმე გახმაურდა, კაცი დააკავეს. ბრალდებულმა თავი იმით იმართლა, რომ ნარკოტიკული ნივთიერებების თრობის ქვეშ იყო და არაფერი ახსოვს.[3]

ავღანეთში მორიგი თავდასხმა მოხდა – ამჯერად პროვინცია ბადღისში „თალიბანის“ ასობით მებრძოლი შეიჭრა. დაღუპულია, სულ მცირე, 20 ადამიანი. „თალიბანის“ მხრიდან 30-მდე მებრძოლი დაიღუპა. შეიარაღებული თავდასხმა ოთხი სხვადასხვა მიმართულებიდან განხორციელდა და თავდამსხმელებმა ხუთი საკონტროლო-გამშვებ პუნქტი აიღეს.[4]

საუდის არაბეთში ქალთა უფლებადამცველები ისევ დააკავეს – 7 დაკავებულს შორის ორი ასევე აშშ-ის მოქალაქეცაა. დაკავებულები ბლოგერები არიან. მათ თებერვლიდან მოგზაურობის უფლება უკვე შეზღუდული ჰქონდათ. დაკავებულები იმ 10-კაციანი ჯგუფის წევრები არიან, რომელიც საუდის არაბეთში ქალთა შეზღუდულ უფლებებს აპროტესტებს.[5]

[1] BBC; Turkey Local Election: Setback for Erdogan in big cities; 1 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-europe-47764393

[2] UNIAN Info; CEC announces official results of first round of presidential elections in Ukraine; 7 April, 2019; available at: https://www.unian.info/politics/10507722-cec-announces-official-results-of-first-round-of-presidential-elections-in-ukraine-video.html

[3] Dunya News; Medical report of woman tortured by her husband in Lahore reveal injuries; 29 March, 2019; available at: https://dunyanews.tv/en/Pakistan/484632-Medical-report-of-woman-tortured-by-her-husband-Lahore-reveal-injuries

[4] Al Jazeera; Taliban kills Afghan security forces in massive Badghis attack; 4 April, 2019; available at: https://www.aljazeera.com/news/2019/04/taliban-kill-afghan-security-forces-massive-badghis-attack-190404155048831.html

[5] BBC; Saudi Arabia arrests seven including US citizens; 5 April, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47826106

2018 წელს ირანში 7 ათასზე მეტი ადამიანი დააპატიმრეს – „Amnesty International“ ამ მონაცემებს „სირცხვილის წელიწადსა“ და „რეპრესიის უსირცხვილო კამპანიას“ უწოდებს. დაკავებულთა შორის არიან სტუდენტები, ჟურნალისტები, გარემოს დაცვის აქტივისტები, მუშები და ადამიანის უფლებათა დამცველები. დაპატიმრებები ძირითადად პოლიტიკურადაა მოტივირებული.[1]

ქურთი დემონსტრანტები ერაყში თურქულ სამხედრო ბანაკს დაესხნენ თავს – ერაყელი ქურთების რეგიონში გაბრაზებულმა ხალხმა მანქანებსა და შენობებს ცეცხლი წაუკიდეს. ამით მათ რეგიონში თურქეთის ავია იერიშები გააპროტესტეს. მომხდარს რამდენიმე ადამიანი ემსხვერპლა, 10 კი დაშავდა.[2]

აშშ-მა და „თალიბანმა“ ავღანეთის სამშვიდობო ჩარჩო-შეთანხმებას მიაღწიეს – მხარეებს შორის 6-დღიანი მოლაპარაკებები ყატარში გასულ კვირას გაიმართა. მოლაპარაკებებში ჩართულმა მხარეებმა ავღანეთში 17-წლიანი კონფლიქტის დასასრულებლად სამშვიდობო ჩარჩო-შეთანხმებას მიაღწიეს.[3]

იემენში მომხდარ აფეთქებას 6 ადამიანი ემსხვერპლა – შემთხვევა ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში მდებარე ქალაქ ელ-მოხას ბაზარში მოხდა. ასაფეთქებელი მოწყობილობა ბაზრობასთან მდებარე პოპულარულ კაფესთან მდგარ მოტოციკლზე იყო დამონტაჟებული. ინციდენტის შედეგად დაიღუპა 6 და დაშავდა 20-ზე მეტი ადამიანი. დაღუპულთა შორის 2 არაბი ჟურნალისტია.[4]

პაკისტანში პოლიციის განყოფილებას თავს დაესხნენ – ტერაქტი ქალაქ ლორალაიში მოხდა. ინციდენტის შედეგად 9 სამართალდამცველი დაიღუპა და 21 დაშავდა. 2 თავდამსხმელი ლიკვიდირებულია. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[5]

[1] Radio Free Europe / Radio Liberty; Amnesty blasts mass arrests in Iran’s “Year of Shame”; 24 January, 2019; available at: https://www.rferl.org/a/amnesty-blasts-iran-s-mass-arrests/29728248.html

[2] BBC; Kurdish protesters storm Turkish military camp in Iraq; 26 January, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47015699

[3] BBC; Taliban talks: Draft framework for Afghanistan peace agreed; 28 January, 2019; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-47028177

[4] იმედის ახალი ამბები; იემენში აფეთქებას ექვსი ადამიანი ემსხვერპლა; 29 იანვარი, 2019; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/94655/iemenshi-apetqebas-eqvsi-adamiani-emskhverpla

[5] Pakistan Today; Attack on Loralai police office claims nine clives; 30 January, 2019; available at: https://www.pakistantoday.com.pk/2019/01/29/two-dead-19-injured-in-attack-on-digs-office-in-loralai/

ერაყმა შობა ოფიციალურ დღესასწაულად გამოაცხადა – „ერაყის ხელისუფლება მთელი ქვეყნის მასშტაბით შობას ოფიციალურ დღესასწაულად აცხადებს. ვულოცავთ ამ დღეს ყველა ჩვენ ქრისტიან მოქალაქეს, ყველა ერაყელს და მათ, ვინც მსოფლიოში შობას ზეიმობს“, – ნათქვამია მინისტრთა კაბინეტის განცხადებაში.[1]

გიულენის ორგანიზაციასთან კავშირის ბრალდებით 22 ადამიანი დააკავეს – ოპერაცია ბურსას პროვინციაში ჩატარდა. ჩხრეკის შედეგად, სამართალდამცავებმა უცხოური ვალუტა და აკრძალული ლიტერატურა ამოიღეს. 14 დეკემბერს, სტამბოლის პროკურატურამ, ფეტოს საქმიანობის გამოძიების ფარგლებში, 219 თურქი სამხედროს დაკავების ორდერი გასცა.[2]

პაკისტანმა ფეტო ტერორისტულ ორგანიზაციად გამოაცხადა – გადაწყვეტილება ქვეყნის უმაღლესმა სასამართლომ მიიღო. ამავე გადაწყვეტილებით, ქვეყანაში გიულენის ორგანიზაციის მიერ დაფინანსებული სკოლები თურქეთის სახელმწიფო ფონდ „მაარიფს“ გადაეცა.[3]

თურქეთმა აზერბაიჯანიდან გიულენის სავარაუდო მხარდამჭერი სტამბოლში გადაიყვანა – მეჰმეთ გელენი, რომელსაც გიულენის მხარდამჭერად მიიჩნევენ, ბელარუსში ყალბი პასპორტით ცდილობდა გადასვლას, თუმცა თურქეთის სადაზვერვო სამსახურმა მისი დეპორტაცია განხორციელა.[4]

ერდოღანის შეურაცხყოფისთვის თურქეთში რამდენიმე ტელეკომპანია დააჯარიმეს – ამის მიზეზი სატელევიზიო გადაცემების წამყვანების მხრიდან პრეზიდენტის შეურაცხყოფა და სამოქალაქო დაუმორჩილებლობისკენ მოწოდება გახდა. მარეგულირებელმა კომისიამ წამყვანებს ბოდიშის მოხდა და საკუთარი სიტყვების უკან წაღება მოსთხოვა. გადაცემები დროებით დაიხურა და ტელეკომპანიებს ფინანსური სანქციები დაეკისრათ. პრეზიდენტის შეურაცხყოფა თურქეთში კანონით ისჯება.[5]

ავღანეთის დედაქალაქში სამთავრობო შენობებთან მომხდარ თავდასხმას 43 ადამიანი ემსხვერპლა – შინაგან საქმეთა სამინისტროში აცხადებენ, რომ მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპმა ავღანეთიდან ამერიკელი სამხედროების გამოყვანის შესახებ განაცხადა, ქვეყანაში უსაფრთხოების თვალსაზრისით ვითარება გაუარესდა. მორიგი ტერაქტი ავღანეთის დედაქალაქის ცენტრში 24 დეკემბერს განხორციელდა. ასაფეთქებელი მოწყობილობა სამთავრობო რაიონში ამოქმედდა, აფეთქების შემდეგ კი საზოგადოებრივი შრომის სამინისტროს შენობაში შეიარაღებული ადამიანები შევიდნენ და უწყების თანამშრომლები მოკლეს. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია; ვარაუდობენ, რომ ტერაქტის უკან დაჯგუფება ისლამური სახელმწიფო ან თალიბანი დგას.[6]

ანტისახელისუფლებო აქციებზე სუდანში 19 ადამიანი დაიღუპა – სუდანში, უსაფრთხოების ძალებმა ანტისამთავრობო დემონსტრაციის დასაშლელად ცრემლსადენი გაზი გამოიყენა. ინციდენტი დედაქალაქ ხარტუმის მახლობლად მოხდა. პარასკევის ლოცვის შემდეგ აქტივისტები ომდურმანის მეჩეთის გარეთ შეიკრიბნენ და ოპოზიციის ცხრა წევრის დაკავება გააპროტესტეს. დემონსტრაცია გაიმართა ხარტუმის ჩრდილოეთითაც. ოფიციალური ინფორმაციით, ანტისამთავრობო აქციების დროს სუდანში ცხრა დღის განმავლობაში 19 ადამიანი დაიღუპა და 397 დაშავდა, მათგან 178 პოლიციელი. ორგანიზაციის „Amnesty International“ ინფორმაციით, დაღუპულია 37 ადამიანი. სუდანის ზოგიერთ ქალაქში საგანგებო მდგომარეობაა გამოცხადებული. ადგილობრივების უკმაყოფილება პურზე ფასის ზრდამ გამოიწვია.[7]

ისლამური სახელმწიფოს მოკავშირეებმა ნიგერიის საპორტო ქალაქი ბაგა დაიკავეს – ასობით ადამიანი იძულებული გახდა საცხოვრებელი სახლები დაეტოვებინა მას შემდეგ, რაც 26 დეკემბერს მეთევზეების ქალაქში მებრძოლებმა დროშა აღმართეს. გავრცელებული ინფორმაციით, მებრძოლებმა სამხედრო ბაზაზე არსებული იარაღიც ჩაიგდეს ხელში. სამხედრო ძალების წარმომადგენლები ქალაქის დაცემას უარყოფენ და აცხადებენ, რომ იერიში მოიგერიეს.[8]

ბანგლადეშის საპარლამენტო არჩევნები პრემიერ შეიხ ჰასინას პარტიამ მოიგო – საარჩევნო კომისიის ინფორმაციით, ჰასინას პარტიამ მოკავშირეებთან ერთად 300-ადგილიან პარლამენტში 288 მანდატი მოიპოვა. ოპოზიცია არჩევნების შედეგებს არ აღიარებს და ხელახალ არჩევნებს ითხოვს. შეიხ ჰასინა ბანგლადეშის მთავრობას ზედიზედ მესამე ვადით უხელმძღვანელებს. ბოლო მონაცემებით, ბანგლადეშში არჩევნებისას დაპირისპირებას, სულ ცოტა, 17 ადამიანი ემსხვერპლა.[9]

[1] VOA; Christmas declared national holiday in Iraq; 25 December, 2018; available at: https://www.voanews.com/a/christmas-is-declared-national-holiday-in-iraq/4716288.html

[2] იმედის ახალი ამბები; გიულენის ორგანიზაციასთან კავშირის ბრალდებით თურქეთში 22 ადამიანი დააკავეს; 24 დეკემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/90809/giulenis-organizatsiastan-kavshiris-braldebit-turqetshi-22-adamiani-daakaves

[3] Anadolu Agency; Pakistani court declares FETO a terror group; 28 December, 2018; available at: https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/pakistani-court-declares-feto-a-terror-group/1350654?fbclid=IwAR0ylnd5CFCeEDrnV2AmOZOPARh6I_vxp5OQvMjRSWkmIOApITr7dLpDh4U

[4] Anadolu Agency; Turkish intel returns wanted FETO terror group member; 29 December, 2018; available at: https://www.aa.com.tr/en/turkey/turkish-intel-returns-wanted-feto-terror-group-member/1351678

[5] იმედის ახალი ამბები; ერდოღანის შეურაცხყოფისთვის თურქეთში რამდენიმე ტელეკომპანია დააჯარიმეს; 27 დეკემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/91080/erdoganis-sheuratskhkopistvis-turqetshi-ramdenime-telekompania-daajarimes

[6] France 24; Death toll in Kabul attack rises to 43: Health Ministry; 25 December, 2018; available at: https://www.france24.com/en/20181225-death-toll-kabul-attack-rises-43-health-ministry?fbclid=IwAR3xJkLiT_IP7nVKqr420Q72xYyOu1g5A7RoEigP8RrEcyOcV5clKzNQvRA

[7] BBC; Tear gas used as Sudan protests continue; 28b December, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-46700412

[8] Islamic State linked militants seize Nigeria’s Baga town; 28 December, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-46705837

[9] BBC; Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins landslide in disputed vote; 31 December, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-46718393