აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 2021 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში [საანგარიშო პერიოდი 2020 წელი] ერაყში რელიგიის თავისუფლების შესახებ წერია, რომ ერაყის ქურთისტანის რეგიონში 11 დარეგისტრირებული ევანგელისტურ ქრისტიანული და სხვა პროტესტანტული ეკლესია, მათ შორის ერთ-ერთი ბაპტისტური (Baptist Church of the Good Shepherd).
აშშ-ის ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ქრისტიანების, უმრავლესობა (67 %) ქალდეანურ-კათოლიკურ ეკლესიას მიეკუთვნება; 20 % – აღმოსავლეთის ასირიულ ეკლესიას, ხოლო დანარჩენი ნაწილდება სხვადასხვა ქრისტიანულ დენომინაციებზე.[1]
წარმოშობის ქვეყნის შესახებ ინფორმაციის მოპოვების განყოფილების მიერ შესწავლილ წყაროებში არ იძებნება სხვა ინფორმაცია ერაყში ბაფტისტების ან მათი მდგომარეობის შესახებ.
ერაყში ქრისტიანების მდგომარეობა
ევროკავშირის თავშესაფრის სააგენტოს მიერ 2022 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში ერაყში რისკ ჯგუფების შესახებ წერია, რომ სადამ ჰუსეინის მმართველობის დროს, ერაყში დაახლოებით 1 500 000 ქრისტიანი ცხოვრობდა და მათი უმრავლესობა დაცვით და ერაყის მუსლიმ მოსახლეობასთან თითქმის გათანაბრებული უფლებებით სარგებლობდა. 2003 წელს, ერაყში აშშ-ის სამხედრო ინტერვენციის შემდგომ, ქრისტიანთა მდგომარეობა გაუარესდა, ისინი განიცდიდნენ დევნასა და დისკრიმინაციას.
ანგარიშში აღნიშნულია, რომ აშშ-ის ერაყში სამხედრო ინტერვენციის შემდეგ 1100-ზე მეტი ქრისტიანი გახდა ტერორიზმისა და სექტანტური ძალადობის მსხვერპლი.
2013 წელს ისლამური სახელმწიფოს მიერ ნინევის დაბლობის ოკუპაციამ ქრისტიანი მოსახლეობს მასიური გასვლა გამოიწვია, რის შედეგადაც ნინევის დაბლობის რეგიონი ქრისტიანებისაგან დაიცალა. 2017 წელს, ისლამური სახელმწიფოს მარცხის შემდეგ, დევნილმა ქრისტიანებმა დაიწყეს საკუთარ სახლებში დაბრუნება, მაგრამ ნელი ტემპით, რადგან ტერიტორიას შიიტი პოლიციელები აკონტროლებდნენ.
ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს 2021 წლის 22 სექტემბრის მონაცემებით, ქრისტიანები ერაყის მოსახლეობის 1%-ს წარმოადგენდნენ. ევროკავშირის თავშესაფრის სააგენტოს ანგარიშში წერია, რომ ქრისტიანული თემი ოფიციალურად მოიცავს 14 ოფიციალურად აღიარებულ სექტას, რომელთაგანაც გამორჩეულია ქალდეველები და ასირიელები.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის 2020 წლის ანგარიშში, ერაყში რელიგიური თავისუფლების შესახებ წერია, რომ ქალდეველები, ერაყში ყველაზე მრავალრიცხოვანი ქრისტიანული ჯგუფია, ისინი წარმოადგენენ ერაყში მცხოვრები ქრისტიანული მოსახლეობის 80%-ს. რაც შეეხება ასირიელებს, ისინი, დეპარტამენტის მონაცემებით, ერაყში მცხოვრები ქრისტიანების 20 %-ს წარმოადგენენ.
ერაყის ქრისტიანთა ფონდის 2021 წლის 20 აპრილის მონაცემების თანახმად, სირიელები ერაყში განეკუთვნებიან სირიულ კათოლიკურ ან სირიულ მართმადიდებლურ ეკლესიას და საუბრობენ არამეულ დიალექტზე. ისტორიულად სირიელები ბინადრობდნენ ბაღდადში, მოსულში და სხვა პატარა ქალაქებში, რომლებიც ნინევის დაბლობზე მდებარეობს. ნინევის დაბლობზე ისლამური სახელმწიფოს შეჭრამდე, 2014 წელს, 50 000 ერაყელი ქრისტიანი (ქრისტიანების 10%) ცხოვრობდა.
“Reuters”-ის მიერ 2021 წელს გამოქვეყნებულ სტატიაში წერია, რომ სომეხი მართლმადიდებლები და სომეხი კათოლიკეები სომხეთიდან 1915-1923 წლებში ოტომანების მიერ განხორციელებული სომეხთა გენოციდის შემდგომ ჩამოვიდნენ. ისინი ერაყში მცხოვრები ქრისტიანების, დაახლოებით, 3%-ს შეადგენენ.
„Freedom House”-ის 2021 წლის მარტში გამოქვეყნებულ სტატიაში, ერაყის შესახებ წერია, რომ 329 წევრისგან შემდგარ ერაყის პარლამენტში, რელიგიურ უმცირესობებს 9 ადგილი ეთმობათ, საიდანაც 5 ადგილი განკუთვნილია ქრისტიანი წევრებისათვის. დანარჩენი კი ქურთებისთვის, იეზიდებისთვის, შაბაქებისთვის და მანდეელებისთვის.
ევროკავშირის სააგენტოს ანგარიშში აღნიშნულია ისიც, რომ 2020 წლის 16 დეკემბერს ერაყის პარლამენტმა კენჭისყრის საფუძველზე ქრისტიანული შობა ეროვნულ დღესასწაულად გამოაცხადა. მანამდე, შობის დღესასწაული სახალხო დღესასწაულად არ იყო აღიარებული.
ანგარიშის მიხედვით, 2021 წლის 3 ივნისს ერაყის პრეზიდენტმა, ბაჰრამ სალეჰმა, ოფიციალური შეხვედრის დროს განაცხადა, რომ იძულებით გადაადგილებულ ქრისტიანებს უნდა მიეცეთ სახლში დაბრუნების საშუალება. პრეზიდენტმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ყველაფერი უნდა გაკეთდეს იმისათვის, რომ ქრისტიანებს მიეცეთ საშუალება მონაწილეობა მიიღონ ქვეყნის პოლიტიკურ, სოციალურ და კულტურულ ცხოვრებაში.
ნინევის პოლიციის განცხადების თანახმად, 2020 წელს 50-ზე მეტი იძულებით გადაადგილებული ქრისტიანი ოჯახი დაუბრუნდა საკუთარ სახლებს, ხოლო ამავე წლის ნოემბერში კი კიდევ 200 იძულებით გადაადგილებული ქრისტიანი დაუბრუნდა საკუთარ ოჯახს.
ანგარიშის თანახმად ერაყის ქურთისტანის რეგიონში (KRI) ქრისტიანობა აღიარებული 8 რელიგიიდან ერთ-ერთია, რომელიც სახელმწიფოს მხრიდან იღებს დახმარებას სასულიერო პირების ხელფასებისა და ინფრასტრუქტურის ხარჯებისათვის. ერაყის ქურთისტანში ამოქმედებული კანონი რელიგიური უმცირესობების უფლებების დაცვის შესახებ, წარმოადგენს გარანტიას, ქრისტიანებისთვის და სხვა რელიგიური უმცირესობებისთვის, რომ მათი რელიგიური უფლებები დაცული იქნება ქურთისტანის რეგიონში, სადაც მოსახლეობის უმრავლესობას მუსლიმები წარმოადგენენ.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 2020 წელს გამოქვეყნებულ ანგარიშში ერაყში რელიგიის თავისუფლების შესახებ წერია, რომ ერაყის ქურთისტანში (KRI) ფუნქციონირებს 49 სკოლა, სადაც სასწავლო ენას წარმოადგენს დიალექტი, რომელზეც ქრისტიანთა უმრავლესობა საუბრობს.
ევროკავშირის თავშესაფრის სააგენტო ქრისტიანებთან დაკავშირებით წერს, რომ 2017 წელს მოსულისა და ნინევის გათავისუფლების შემდგომ, მთავრობასთან დაახლოებულმა სახალხო მობილიზაციის ძალებმა (PMU) უკანონო ეკონომიკური სარგებლის მიღებისა და დემოგრაფიული ცვლილებების აღკვეთის მიზნით, ხელი შეუშალეს იძულებით გადაადგილებული ქრისტიანების საკუთარ სახლებში დაბრუნებას. ქრისტიანები აღმოჩდნენ დისკრიმინაციის პირისპირ. შიიტურმა ძალებმა დაიკავეს ქრისტიანთა საცხოვრებელი და სასოფლო-სამეურნეო მიწები.
PMU-ს 50-ე ბრიგადა იყო მთავარი მიზეზი იმისა, რის გამოც ასურეთის ქალაქ ტალ კაიფიდან დევნილი ქრისტიანები უარს ამბობდნენ სახლში დაბრუნებაზე. ტალ კაიფი PMU-ს 50-ე ბრიგადის კონტროლს ექვემდებარება. მიუხედავად იმისა, რომ 50-ე ბრიგადა თავს ქრისტიანულ ძალებად აცხადებს, ის ძირითადად, შიიტი არაბებისა და შებაქების გაერთიანებას წარმოადგენს. ანგარიშის თანახმად სახალხო მობილიზაციის ქვედანაყოფების 50-ე ბრიგადა ეწევა ქრისტიანთა დისკრიმინაციას. კერძოდ, ქრისტიანები უძრავი ქონების შესყიდვის დროს ვალდებულები არიან მოიპოვონ არაკანონიერი ნებართვა შიიტური ძალებისგან, მათთვის ქრთამის მიცემის გზით.
შებაქებით დომინირებული PMU-ს 30-ე ბრიგადა გამოირჩევა ქრისტიანების მიმართ ძალადობით. 2020 წლის ივლისში ქალაქ ბარტელას საგუშაგოზე, შებაქები თავს დაესხნენ ორ ქრისტიანს, ძალით გადმოიყვანეს ისინი მანქანიდან და სცემეს. აგრეთვე, 30-ე ბრიგადამ ნინევის პროვინციაში რელიგიური მოტივით 1000 ადამიანი დააკავა. დაფიქსირდა 30-ე და 50-ე ბრიგადების მიერ თვითნებური დაკავებებისა და გატაცების ფაქტები.
სირიის კათოლიკური ეკლესიის წარმომადგენლის, ბენჰამ ბენოკას თქმით, ბარტელას რაიონში, 2020 წლის თებერვალში ასა’იბ აჰლ ალ-ჰაკმა გამოიყენა ცრუ ბრალდება ქრისტიანი ოჯახების წინააღმდეგ სისხლისსამართლებრივი დევნის დასაწყებად.
“Middle East Monitor”-ის მიერ 2020 წელს გამოქვეყნებულ სტატიაში ერაყში ქრისტიანების მდგომარეობის შესახებ წერია, რომ რამდენიმე მედიასაშუალების მიერ გავრცელებული ინფორმაციის მიხედვით, 2020 წელს თავს დაესხნენ ქრისტიანებისა და იეზიდების საკუთრებაში მყოფ ალკოჰოლურ მაღაზიებს. ერაყელი ქრისტიანები ამტკიცებდნენ, რომ მფლობელების დაშინების მიზნით, მაღაზიას თავს შიიტი ირანელები დაესხნენ.
2020 წელს ქალაქ ტალ კაიფში მცხოვრები ქრისტიანების განცხადებით ისინი ერაყის უსაფრთხოების ძალების (ISF) მხრიდან ექვემდებარებოდნენ ჩხრეკას, გადაადგილების შეზღუდვას, კომპენსაციის გარეშე საცხოვრებლის დაკავებას და ა.შ.
ერაყის პარლამენტში ქრისტიანთა ერთ-ერთმა წარმომადგენელმა 2020 წელს აღნიშნა, რომ მიუხედავად ისლამური სახელმწიფო დამარცხებისა, მაინც გრძელდება ორგანიზაციის მიერ ქრისტიანების დევნა, თვითნებური დაპატიმრება და გატაცება.
ევროკავშირის თავშესაფრის სააგენტო ანგარიშში წერს, რომ ისლამისტი ექსტრემისტების არსებობა აისახება, ქრისტიანების მიმართ განხორციელებული ძალადობის შემთხვევების რაოდენობაზე, რომელიც 2020 წელს გაიზარდა.
2020 წელს ინტერვიუში ქალდეის კათოლიკური ეკლესიის მეთაურმა განაცხადა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტიანები არ განიცდიან საზოგადოებისგან პირდაპირ ზეწოლას ისინი მაინც ექვემდებარებიან „ყოველდღიურ დისკრიმინაციას“, რადგან რჩებიან სახელმწიფო ინსტიტუტების მიღმა. სასულიერო პირმა დასძინა, ისიც, რომ ქრისტიანები საზოგადოების მხრიდან განიცდიან ზეწოლას, რომელიც მათ აიძულებს უარი თქვან იმ დღესასწაულთა აღნიშვნაზე, რომელიც გადაფარავს ისეთ ისლამურ დღესასწაულებს როგორებიცაა, რამადანი ან შურა. გარდა ამისა, ცნობილია ქრისტიანი ქალების შევიწროების ფაქტები ჰიჯაბის გარეშე გადაადგილების გამო.
„Modern diplomacy”-ის 2021 გამოქვეყნებული სტატიის თანახმად, ერაყის ქურთისტანის რეგიონში (KRI) თურქეთსა და ერაყელ ქურთებს შორის კონფლიქტის მიმდინარეობის გამო საფრთხეში იყვნენ საზღვრის მახლობლად მდებარე ქრისტიანულ სოფლები.
კონვერტირებული ქრისტიანების მდგომარეობა ერაყში და ერაყის ქურთისტანში (KRI)
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის 2020 წლის ანგარიშში ერაყში რელიგიური თავისუფლების შესახებ წერია, რომ ერაყის პერსონალური კანონი კრძალავს ისლამიდან სხვა რელიგიაზე კონვერტირებას. მიუხედავად იმისა, რომ ერაყის კონსტიტუციით გარანტირებულია რელიგიური თავისუფლება, ეროვნული კანონმდებლობა განაგრძობს არა მუსლიმი საზოგადოების რელიგიური უფლებების შეზღუდვას, მათ შორის ქრისტიანების უფლებების.
ანგარიშში წერია ისიც, რომ ერთი კონვერტირებული მუსლიმი მშობელი ჰყავს, ითვლება მუსლიმად, იმ შემთხვევაშიც, როცა „ბავშვი გაუპატიურების ნაყოფია“. გარდა ამისა, ქრისტიანი ოჯახები, რომლებიც ქრისტიანობას საჯაროდ არ მისდევენ, ვალდებულნი არიან ბავშვები დაარეგისტრირონ მუსლიმებად, რათა ჰქონდეთ სახელმწიფო სერვისებზე წვდომა.
“Open Doors”-ის მიერ გამოქვეყნებული სტატიის თანახმად, ისლამიდან კონვერტირებული ქრისტიანები, შესაძლოა დისკრიმინაციის მსხვერპლნი აღმოჩნდნენ არა მხოლოდ საზოგადოების, არამედ ოჯახის მხრიდანაც. წყაროს თანახმად, ისლამიდან კონვერტირებულმა ქრისტიანმა, შესაძლოა, დაკარგოს მემკვიდრეობის ან ქორწინების უფლება.[2]
[1] აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი – ანგარიში რელიგიის თავისუფლების შესახებ – ერაყი; გამოქვეყნებულია 2021 წლის 12 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/iraq/ [ნანახია 2022 წლის 19 აპრილს]
[2] ევროკავშირის თავშესაფრის სააგენტო – ანგარიში რისკ ჯგუფების შესახებ – ერაყი; გამოქვეყნებულია 2022 წლის იანვარში; ხელმისაწვდომია ბმულზე:
[ნანახია 2022 წლის 19 აპრილს]