თურქეთი – 14 მაისს საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნები გაიმართა. საპარლამენტო არჩევნებში მმართველი პარტიის საარჩევნო „რესპუბლიკის ალიანსმა“ ხმების 49.31% მიიღო და გაიმარჯვა. ოპოზიციურმა „ეროვნულმა ალიანსმა“ ამომრჩეველთა ხმების 35.19% მიიღო. სახელისუფლებო ალიანში გაერთიანებულნი იყვნენ მმართველი „სამართლიანობის და განვითარების პარტია“, „ნაციონალისტური მოძრაობის პარტია“, „კეთილდღეობის პარტია“ და „დიდი ერთიანობის პარტია“. ოპოზიციური ალიანსი კი „სახალხო რესპუბლიკური პარტიის“, „კარგი პარტიის“, „დემოკრატიული პარტიის“, „ბედნიერების პარტიის“, „დემოკრატიისა და პროგრესის პარტიისა“ და „მომავლის პარტიისგან“ შედგებოდა. მმართველმა „სამართლიანობისა და განვითარების პარტიამ“ ხმათა 35.42 პროცენტი მიიღო. ოპოზიციურ „სახალხო რესპუბლიკურ პარტიას“ კი მხარი 25.40 პროცენტმა დაუჭირა.[1]
საპრეზიდენტო არჩევნებში მოქმედმა პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა გაიმარჯვა, თუმცა 50%-ზე მეტი ხმის აღება ვერ შეძლო, ამიტომ მასსა და მეორე ადგილზე გასულ ქემალ კილიჩდაროღლუს შორის საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტური დაინიშნა. არჩევნების მეორე ტური 28 მაისს გაიმართა და ერდოღანის გამარჯვებით დასრულდა. თურქეთის უმაღლესი საარჩევნო საბჭოს თანახმად, ერდოღანმა ამომრჩეველთა ხმების 52.14% მიიღო. რეჯეფ თაიფ ერდოღანი თურქეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტი მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში იქნება.[2]
ირანის ისლამური რესპუბლიკა – ირანის ხელისუფლებამ გასული წლის აქციებთან დაკავშირებით დაკავებული სამი მამაკაცი სიკვდილით დასაჯა. სამივე მათგანი მსავრდებული იყო გასული წლის ნოემბერში, სავარაუდო, შეიარაღებულ თავდასხმაში, რასაც უსაფრთხოების ძალების სამი წევრი ემსხვერპლა. უფლებადამცველი ორგანიზაციების ცნობით, სამივე მათგანის სასამართლო პროცესი დარღვევებით ჩატარდა და, სავარაუდოდ, ისინი წამების მსხვერპლნი გახდნენ. 2022 წლის დეკემბრის შემდეგ, ირანში საპროტესტო აქციების უკვე 7 მონაწილე დასაჯეს სიკვდილით.[3]
ირანისა და ავღანეთის საზღვარზე სროლის შედეგად ორი ირანელი მესაზღვრე და თალიბანის ერთი მებრძოლი დაიღუპა. არიან დაჭრილებიც. უცნობია, რამ გამოიწვია შეტაკებების პროვოცირება; თუმცა, ინციდენტი წყლის უფლების შესახებ ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების დაძაბვის ფონზე მოხდა. ირანი ავღანეთს 1973 წელს გაფორმებული შეკრულების დარღვევაში ადანაშაულებს, რომლის მიხედვითაც, ავღანეთი ვალდებულია, მდინარე ჰელმანდიდან ირანს ყოველწლიურად მიაწოდოს წყალი. მხარეებმა ცეცხლის გახსნაში ერთმანეთი დაადანაშაულეს.[4]
ბელარუსი – ბელარუს დისიდენტ რომან პროტასევიჩს რვა წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. 3 მაისს, მინსკის რაიონულმა სასამართლომ პროტასევიჩი ოპოზიციური მედიასაშუალების რედაქტორად მუშაობასთან დაკავშირებით მთელ რიგ დარღვევებში ცნო დამნაშავედ. მას ბრალად ედებოდა მასობრივი არეულობების ორგანიზება, ექსტრემისტული დაჯგუფების შექმნა და ძალაუფლების ხელში ჩაგდების მიზნით შეთქმულება. პროტასევიჩი, 2021 წლის მაისში ათენიდან ვილნიუსში მიფრინავდა. ბელარუსის ხელისუფლებამ მისი რეისი მინსკში იძულებით დასვა და პროტასევიჩ და მისი თანმხლები სოფია საპეგა აეროპორტშივე დააკავა. 2022 წლის მაისში საპეგას, შუღლის გაღვივებისთვის, 6 წლით პატიმრობა მიუსაჯა. პროტასევიჩი ინტერნეტ არხის „Nexta“ ყოფილი ხელმძღვანელია. „Nexta“ ბელარუსმა დისიდენტმა სტეპან პუტილომ დააფუძნა, რომელსაც დაუსწრებლად აქვს მისჯილი 20 წლით პატიმრობა და ამჟამად პოლონეთში ცხოვრობს.[5]
22 მაისს ბელარუსის პრეზიდენტმა ლუკაშენკოკომ პროტასევიჩი შეიწყალა. მედიასთან დაუბრისას, პროტასევიჩმა განაცხადა, რომ ყველა საჭირო დოკუმენტს ხელი მოაწერა და პრეზიდენტს შეწყალებისთვის მადლობა გადაუხადა.[6]
პაკისტანი – სკოლაში სროლის შედეგად 7 ადამიანი დაიღუპა. ინციდენტი პაკისტანის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში, კურამის რაიონში მოხდა. დაღუპულთა შორის 4 მასწავლებელია. სროლა პატარა ქალაქ ტარი მანგალის სახელმწიფო სკოლის სამასწავლებლოში მოხდა. პოლიციის ინფორმაციით, თავდასხმაში რამდენიმე შეიარაღებული პირი მონაწილეობდა, რომელთაც პოლიცია ეძებს. გავრცელებული ვარაუდებით, ინციდენტი კურამის რაიონში იმავე დღეს მომხდარ შემთხვევას უკავშირდება, რომლის დროსაც მამაკაცი საკუთარი მანქანაში მოკლეს. აღნიშნული მამაკაცი, სავარაუდოდ, ამავე სკოლის თანამშრომელი იყო.[7]
სუდანი – სუდანის დედაქალაქ ხართუმში საბრძოლო მოქმედებები განახლდა. ქალაქზე განხორციელდა ავია იერიშებიც. საბრძოლო მოქმედებები არ წყდება იმის მიუხედავად, რომ დაპირისპირებული მხარეები საუდის არაბეთში სამშვიდობო მოლაპარაკებების გასაგრძელებლად ემზადებიან. შეხვედრა გაეროსა და საუდის არაბეთის შუამავლობით იმართება.[8]
გაეროს მონაცემებით, სუდანის არმიასა და „სწრაფი მხარდაჭერის ძალებს“ შორის შეიარაღებული დაპირისპირების დაწყების შემდეგ, ქვეყანა 100 ათასზე მეტმა ადამიანმა დატოვა. 300 ათასზე მეტი კი ქვეყნის შიგნით იძულებით გადაადგილდა.[9]
[1] მედია საშუალება „პირველი არხი“; თურქეთის საპარლამენტო არჩევნებში მმართველი პარტიის საარჩევნო „რესპუბლიკის ალიანსს“ ხმების 49.31 პროცენტი აქვს, ოპოზიციურ „ეროვნულ ალიანსს“ კი, 35.19 პროცენტი; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 15 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://1tv.ge/news/turqetis-saparlamento-archevnebshi-mmartveli-partiis-saarchevno-respublikis-alianss-khmebis-49-31-procenti-aqvs-opoziciur-erovnul-alianss-ki-35-19-procenti/ [ნანახია 2023 წლის 15 მაისს]
[2] მედია საშუალება „Anadolu Agency“; ერდოღანი ხელახლა იქნა არჩეული თურქეთის პრეზიდენტად; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 28 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.aa.com.tr/en/politics/erdogan-reelected-turkiye-s-president-in-runoff-election-supreme-election-council/2908385 [ნანახია 2023 წლის 30 მაისს]
[3] მედია საშუალება „BBC“; ირანში აქციების მონაწილე სამი მამაკაცი სიკვდილით დასაჯეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 19 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-65640263?fbclid=IwAR1XiBy0z0VHJWEsn6mHd3LwicA-O-HALW9e5bOumKqDxvuhscN_ZFfGoos [ნანახია 2023 წლის 22 მაისს]
[4] მედია საშუალება „Reuters“; ირან-ავღანეთის საზღვარზე შეტაკებებს სამი ადამიანი ემსხვერპლა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 27 მაისს; ხელმისაწვდომაი ბმულზე: https://www.reuters.com/world/two-killed-clash-iran-afghan-border-taliban-official-says-2023-05-27/?fbclid=IwAR2n6oD-i-O1vn9nJFbkbljIfJ2HXylq5rxqBZt2gxgbF0SIR-C5ZBhHdnc [ნანახია 2023 წლის 30 მაისს]
[5] მედია საშუალება „BBC“; ბელარუს დისიდენტს რომან პროტასევიჩს 8 წლით პატიმრობა მიესაჯა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 3 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-65466698?fbclid=IwAR2f3ECWm1YT7L4Gmm4nJqQ5ls61-CPTs42o1I-L6tM_3BQ1DNMmPM02Rb0 [ნანახია 2023 წლის 15 მაისს]
[6] მედია რესურსი „Politico“; ბელარუსი აქტივისტი პრეზიდენტმა შეიწყალა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 22 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.politico.eu/article/belarus-pardon-roman-protasevich-jail-plane-hijack/?fbclid=IwAR1BoBVe4pBnJRAk48ip3bX6fnjcbjMTrp1ER7bJHupiPre8WIu5ZIWWMJE [ნანახია 2023 წლის 30 მაისს]
[7] მედია საშუალება „BBC“; პაკისტანის სკოლაში მომხდარი სროლის შედეგად 7 ადამიანი დაიღუპა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 4 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-asia-65480770?fbclid=IwAR3evVbhxJro0vPQ2TcujQ62rW79RutAC85wGJYmoMjrsLD4Pvi_H_pvhcU [ნანახია 2023 წლის 15 მაისს]
[8] მედია საშუალება „Deutsche Welle“; დაგეგმილი მოლაპარაკებების მიუხედავად, ხართუმზე საჰაერო იერიშები განხროციელდა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 13 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.dw.com/en/in-sudan-airstrikes-hit-khartoum-despite-scheduled-talks/a-65614464?fbclid=IwAR1XEsQ1bNI_SrJwYLUkKe6A0TGcG5pcQhNeBq7GygPpRL1GoYkyWZnJxwY [ნანახია 2023 წლის 15 მაისს]
[9] მედია საშუალება „BBC“; სუდანის კრიზისი: მშვიდობიანი მოსახლეობა კატასტროფის პირას; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 2 მაისს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-africa-65448691?fbclid=IwAR1slceZchl1cJKlal9G0yyRls2j8lQS4JrloiCEI_vesrb01AVhEO7yDwk [ნანახია 2023 წლის 5 მაისს]