დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 8-15 სექტემბერი, 2018

ერაყში დემონსტრანტებმა მძევლები აიყვანეს – ერაყელმა დემონსტრანტებმა „ლუკოილის“ თანამშრომლები ბასრას მახლობლად, საბადო „კურნა-2“-ზე თავდასხმისას, მძევლად აიყვანეს. ერაყის სამხრეთ ნაწილში, რომელიც ძირითადად შიიტებით არის დასახლებული, პროტესტის ტალღა რამდენიმე კვირაა გრძელდება. დემონსტრანტები აპროტესტებენ ინფრასტრუქტურის და ელექტროენერგიის არარსებობას, ასევე კორუფციას. 2-მილიონიანი ქალაქის მოსახლეობა უწყლობასაც უჩივის და ამბობს, რომ მათ სახლებში მარილიანი წყალი მოდის. დემონსტრანტებმა ბასრაში მდებარე ირანის საკონსულო დაწვეს და თავს დაესხნენ სახანძრო მანქანებს. არეულობის შედეგად ორი ადამიანი გარდაიცვალა.[1]

ერაყის პარლამენტმა სუნიტი თავმჯდომარე აირჩია – ერაყის პარლამენტმა სუნიტი კანონმდებელი, მუჰამედ ალ-ჰალბოსი თავმჯდომარედ აირჩია. ჰალბოსის არჩევა ნიშნავს იმას, რომ ერაყის პარლამენტს უკვე შეუძლია, აირჩიოს სხვა ოფიციალური პირები. ეს პროცესი 90 დღეს მოიცავს. კანონმდებლებმა სამომავლოდ პრეზიდენტიც უნდა აირჩიონ. ჰალბოსი 37 წლისაა და ის ერაყის ისტორიაში ყველაზე ახალგაზრდა თავმჯდომარეა. ჰუსეინის რეჟიმის შემდეგ, ტრადიციულად, პარლამენტის თავმჯდომარე სუნიტია, ქვეყნის პრემიერი შიიტი, ხოლო პრეზიდენტი ქურთების წარმომადგენელი. ერაყში საპარლამენტო არჩევნები 12 მაისს გაიმართა. მასში მონაწილეობდა 29 საარჩევნო ბლოკი, რომელიც 200 სხვადასხვა პოლიტიკურ პარტიას აერთიანებდა. არჩევნებში კოალიცია „საირუნმა“ გაიმარჯვა, რომელსაც რადიკალი შიიტი მქადაგებელი მუქთადა ალ-სადრი ხელმძღვანელობს.[2]

ტერაქტები ავღანეთში – ავღანეთის დედაქალაქში აფეთქებას სულ მცირე 7 ადამიანი ემხვერპლა, 25 კი დაშავდა. ტერორისტმა თავი დემონსტრაციაზე აიფეთქა, რომელიც ეროვნული გმირის აჰმად შაჰ მასუდის გარდაცვალების წლისთავის აღსანიშნად იმართებოდა. აფეთქება ტაიმანის რაიონში მოხდა. ადგილობრივი პოლიციის განცხადებით, ტერორისტი მოტოციკლით გადაადგილდებოდა, როდესაც ასაფეთქებელი მოწყობილობა აამოქმედა.[3]

ავღანეთში აქციაზე მომხდარი ტერაქტის შედეგად ბოლო მონაცემებით 68 ადამიანი დაიღუპა, დაშავებულთა რიცხვმა 165-ს მიაღია. შემთხვევა პაკისტანის საზღვართან მდებარე ნანგარჰარის პროვინციაში 11 სექტემბერს მოხდა, სადაც აქციის მონაწილეები ადგილობრივი პოლიციის ხელმძღვანელის გადადგომას მოითხოვნენ. აფეთქება თვითმკვლელმა ტერორისტმა განახორციელა. ბოლო თვეების განმავლობაში ეს ყველაზე სისხლიანი თავდასხმა იყო.[4]

ეგვიპტეში მუსლიმთა საძმოს 75 წევრს სიკვდილით დასჯიან – მათ შორის არიან საძმოს ლიდერები, ესამ ელ ერიანი და მუჰამედ ბელთაგი. ისინი 2013 წელს დააპატიმრეს. საძმოს წევრებს ბრალი ხუთი წლის წინ ეგვიპტეში საპროტესტო გამოსვლებისას, მკვლელობებსა და ძალადობაში დასდეს. ცნობილ ფოტოგრაფს მაჰმუდ აბოუ ზეიდს (მეტსახელად Shawkan) ხუთი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. ის 2013 წელს ეგვიპტის უსაფრთხოების ძალებმა საპროტესტო აქციების ძალადობრივი მეთოდებით დარბევის გაშუქების გამო დააკავეს. ერთი თვის წინ ეგვიპტის სასამართლომ მუსლიმთა საძმოს ხუთ ლიდერს, მათ შორის 75 წლის მუჰამედ ბადის, სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა.[5]

ჟენევაში იემენის სამშვიდობო მოლაპარაკებები ჩაიშალა – სამოქალაქო კონფლიქტში ჩართული შიიტი ჰუსიტები მოლაპარაკებების მაგიდასთან არ გამოცხადდნენ. ამის შესახებ იემენის საკითხებში, გაეროს საგანგებო წარმომადგენელმა, მარტინ გრიფიტმა განაცხადა. ჟენევაში სამშვიდობო მოლაპარაკებების ჩაშლის შემდეგ გაეროს დიპლომატი ამბოხებულ ჰუსიტებთან სანააში შეხვედრის ინიციატივით გამოვიდა. მარტინ გრიფიტის თქმით, უმჯობესი იქნება, თუ მოლაპარაკებები უახლოეს დღეებში გაიმართება. ამასთან, გაეროს დიპლომატმა აღნიშნა, რომ ჰუსიტების ქმედებას სამშვიდობო მოლაპარაკებების წინააღმდეგ დაწყებულ ფუნდამენტურ ბლოკადად არ აფასებს და მოლაპარაკებების გაგრძელების იმედი აქვს. იემენის სამშვიდობო მოლაპარაკებები ჟევენაში 6 სექტემბერს უნდა დაწყებულიყო. მასში მონაწილეობა სახელისუფლებო და ამბოხებულთა დელეგაციებს უნდა მიეღოთ. თუმცა ამბოხებული ჰუსიტების დელეგაციის წარმომადგენლებმა გაავრცელეს ცნობა, რომ მათ სანაას საერთაშორისო აეროპორტის დატოვება ვერ მოახერხეს. მათი თქმით, კოალიციურმა ძალებმა თვითმფრინავს აფრენის უფლება არ მისცეს. მოგვიანებით კოალიციურმა ძალებმა ინფორმაცია უარყვეს.[6]

საუდის არაბეთში კაცი ქალთან სადილობის გამო დააკავეს – საუდის არაბეთში ეგვიპტელი მიგრანტი „უხამსი ქცევის| გამო დააკავეს. კაცმა ინტერნეტში განათავსა ვიდეო, რომელზეც ჩანს, რომ ის ქალთან ერთად სადილობს. საუდელები აღშფოთდნენ იმით, რომ ნიქაბში ჩაცმული ქალი კაცს ხელით აჭმევს. ეგვიპტელი, რომელიც ბაჰაიზმის მიმდევარია, სასტუმროში დააკავეს. მას ქალთან სადილობის გარდა სასტუმროში მუშაობაშიც დასდეს ბრალი – იმიგრანტებისთვის სასტუმრო ინდუსტრიაში მუშაობა აკრძალულია. საუდის არაბეთის შრომის სამინისტრომ დაკითხვაზე სასტუმროს მფლობელიც დაიბარა.[7]

ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის საზღვარი 20 წლის შემდეგ პირველად გაიხსნა – ერიტრეას პრეზიდენტი ისაიას აფევერკი და ეთიოპიის ახალი რეფორმატორი პრემიერმინისტრი, ები აჰმედი კიდევ ერთხელ შეხვდნენ ერთმანეთს. ერიტრეის პირველმა პირმა ეთიოპიის პრემიერს ახალი წელი მიულოცა (ეთიოპური კალენდარი გრიოგორიანულ კალენდარს დაახლოებით 8 წლით ჩამორჩება. ის 13 თვისგან შედგება, რის გამოც ახალი წელი ეთიოპიელებისთვის სექტემბერშია). ლიდერებმა ჩრდილოეთ ეთიოპიაში, ქალაქ ზალამბბესაში სასაზღვრო საბაჟო გამშვები პუნქტი გახსნეს. 14 ივლისს ერიტრეას პრეზიდენტი, ქვეყნებს შორის კონფლიქტის დასრულების შემდეგ, ეთიოპიაში პირველი ოფიციალური ვიზიტით ჩავიდა. ორ ქვეყანას შორის საომარი მდგომარეობა ცოტა ხნის წინ გაუქმდა. 18 ივლისს ეთიოპია-ერიტრეას შორის პირველი ავიარეისი შესრულდა. ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი ემსხვერპლა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[8]

[1] Daily Sabah; Likoil employees held hostage by protesters in Iraq’s Basra freed; 8 September, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/mideast/2018/09/07/lukoil-employees-held-hostage-by-protesters-in-iraqs-basra-freed

[2] Reuters; Iraq parliament elects Sunni lawmaker al-Halbousi as speaker, breaking deadlock; By Raya Jalabi, Ahmed Rasheed; 15 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-iraq-politics/iraq-parliament-elects-sunni-lawmaker-al-halbousi-as-speaker-breaking-deadlock-idUSKCN1LV0BH?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[3] Tolo News; Suicide bomber targeted Massoud supporters in Kabul; 9 September, 2018; available at: https://www.tolonews.com/afghanistan/suicide-bomber-targeted-massoud-supporters-kabul

[4] იმედის ახალი ამბები; ავღანეთში ტერაქტის მსხვერპლთა რიცხვმა 70-ს მიაღწია; 12 სექტემბერი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/77234/avganetshi-teraqtis-mskhverplta-ritskhvma-70s-miagtsia

[5] Aljazeera; Egypt sentences 75 to death over Rabaa protests; 9 September, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/09/egypt-sentences-75-death-rabaa-protests-180908092058638.html

[6] Reuters; Yemen peace talks collapse in Geneva after Houthi no-show; By Stephanie Nebehay; 8 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-yemen-security-un/yemen-peace-talks-collapse-in-geneva-after-houthi-no-show-idUSKCN1LO08Z

[7] Reuters; Saudi Arabia holds Egyptian who ate breakfast with female coworker; 10 September, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-saudi-women/saudi-arabia-holds-egyptian-who-ate-breakfast-with-female-coworker-idUSKCN1LQ16T

[8] BBC; Ethiopia-Eritrea border reopens after 20 years; 11 September, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-45475876

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 16-23 ივლისი, 2018

ინდოეთში 11 წლის გოგოს გაუპატიურებისთვის 17 ბიჭი დააკავეს – ტამილნადუს შტატში, ქალაქ ჩენაიში 17 ბიჭი 11 წლის გოგოს რამდენჯერმე გაუპატიურებისთვის დააკავეს. ცნობილია, რომ ისინი მიმდინარე წლის იანვრიდან არაერთხელ დაესხნენ თავს არასრულწლოვანს და ჯგუფურად გააუპატიურეს. ბრალდებულთა უმეტესობა სკოლის მოსწავლეა. ბრალდებულები სასამართლოს შენობაში გაძლიერებული დაცვის თანხლებით შეიყვანეს, რადგან შენობასთან გოგოს ათობით ნათესავი და უცხო ადამიანები იყვნენ შეკრებილნი. პოლიცია არ გამორიცხავს, რომ ბავშვის გაუპატიურების საქმეზე ეჭვმიტანილთა რაოდენობა გაიზარდოს. დაკავებულთაგან 4-მა ბრალი უკვე აღიარა. ერთი თვის  წინ ინდოეთი ქალებისთვის ყველაზე საშიშ ქვეყნად დასახელდა. აქ გაუპატიურების შესახებ ყოველდღიურად ასობით განცხადება რეგისტრირდება, თუმცა რამდენ მსხვერპლს ეშინია ამის გაცხადება, უცნობია.[1]

ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის პირველი ავიარეისი შესრულდა – ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის 20 წლის შემდეგ პირველად, ავიარეისი შესრულდა. ორ ქვეყანას შორის საომარი მდგომარეობა ცოტა ხნის წინ გაუქმდა. პირველი რეისის მგზავრებს შამპანურები და ვარდები დაურიგეს. ეთიოპიის ავიახაზების წარმომადგენლები კი ამბობენ, რომ „ერიტრეაში მშვიდობის მტრედი გაფრინდა“. რამდენიმე დღის წინ ერიტრეას პრეზიდენტი ქვეყნებს შორის კონფლიქტის დასრულების შემდეგ ეთიოპიაში პირველი ოფიციალური ვიზიტით ჩავიდა.

ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი დაიღუპა. სამხედრო კონფლიქტი ტერიტორიების კონტროლის მოსაპოვებლად მიმდინარეობდა. ომი 1998 წლის 6 მაისს დაიწყო. 12 მაისს ერიტრეის შეიარაღებულმა ჯარებმა ბადმა დაიკავეს. ამას მოჰყვა ერიტრეის ტერიტორიაზე მასირებული ავიადარტყმები. ერიტრეელებმა ფრონტის გარღვევა შეაჩერეს, მაგრამ, დაბომბვას ათასობით ჯარისკაცი ემსხვერპლა. 2000 წლის მაისსა და ივნისში ეთიოპიის ძალებმა ერიტრეელები გააძევეს კონფლიქტური ზონებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ ომი ეთიოპიის სამხედრო გამარჯვებით დასრულდა, საერთაშორისო სასამართლოში გამარჯვება ერიტრეამ მოიპოვა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[2]

საუდის არაბეთში ავიაციის აკადემია პირველად მიიღებს ქალ სტუდენტებს – საუდის არაბეთში ქალებს ავტომობილების მართვის შემდეგ, უკვე საჰაერო საშუალებების მართვის სწავლის საშუალებაც მიეცათ. ქალაქ დამამში ავიაციის აკადემიამ უკვე დაიწყო განაცხადების მიღება. აკადემიაში მოსახვედრად განაცხადი უკვე ასობით ქალმა შეავსო. ისინი სწავლას სექტემბრიდან დაიწყებენ. „Oxford Aviation Academy“ საუდის არაბეთში $300 მილიონად შეფასებულ პროექტს ახორციელებს, რომლის ფარგლებშიც ადგილობრივები თანამედროვე სიმულაციური ტექნიკით თვითმფრინავების მართვას სწავლობენ.[3]

ირანში განხორციელებულ თავდასხმას 10 სამხედრო ემსხვერპლა – 10 ირანელი მესაზღვრე ერაყის საზღვართან ახლოს მოკლეს. ინფორმაციას ირანის ერთ-ერთი ახალი ამბების სააგენტო ავრცელებს. გამოცემის ინფორმაციით, თავდასხმელების ვინაობა უცნობია. ქურთისტანის პროვინციაში ირანელი სამხედროების განეიტრალების შემდეგ თავდამსხმელებმა ტყვია-წამალის საწყობი ააფეთქეს. ერაყის საზღვარზე, ბოლო წლების განმავლობაში თავდასხმების დროს დაღუპული ირანელი ჯარისკაცების რიცხვმა შემაშფოთებელ ნიშნულს მიაღწია. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[4]

პაკისტანში პოლიტიკური პარტიის კანდიდატი აფეთქებას ემსხვერპლა – პაკისტანში არჩევნებამდე რამდენიმე დღე რჩება და დაძაბულობა პიკს აღწევს. კრიკეტის ყოფილი მოთამაშე და ერთერთი პოლიტიკური პარტიის კანდიდატი იმრან ხანი აფეთქებას ემსხვერპლა. ინციდენტის დროს დაშავდა ოთხი ადამიანი. უბედური შემთხვევა ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე ხუბერ-პახტუნხვას პროვინციაში, პოლიტიკური მსვლელობის დროს მოხდა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ ექსტრემისტულ დაჯგუფებას არ აუღია. ივლისში, წინასაარჩევნო კამპანიისას განხორციელებულ აფეთქებებს სულ 149 ადამიანი ემსხვერპლა. პაკისტანში ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები 25 ივლისს არის დაგეგმილი.[5]

ქაბულის აეროპორტში ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ისლამურმა სახელმწიფომ აიღო – ქაბულში, ჰამიდ კარზაის სახელობის აეროპორტის შესასვლელთან აფეთქება მაშინ მოხდა, როდესაც აეროპორტში ავღანეთის ვიცე-პრეზიდენტი აბდულ-რაშიდ დუსტუმი ჩამოვიდა, რომელიც მანამდე ქვეყნიდან ადამიანების წამებისა და გატაცებაში ბრალდების გამო გაიქცა. თვითმკვლელი ტერორისტი აეროპორტის დაცვამ შენიშნა და მას ვიცეპრეზიდენტამდე მისვლის საშუალება აღარ მისცა, ამ დროს კი ტერორისტმა ასაფეთქებელი მოწყობილობა აამუშავა. აფეთქების შედეგად 11 ადამიანი დაიღუპა, 14 კი დაშავდა. შემთხვევა 22 ივლისს მოხდა.[6]

ერაყში ისლამური სახელმწიფო მებრძოლები სამთავრობო შენობას თავს დაესხნენ – ერაყის ქურთისტანის ქალაქ ერბილში 3 შეიარაღებული მებრძოლი ადმინისტრაციულ შენობას თავს დაესხა. ამ დროისთვის სამივე თავდამსხმელი მოკლულია, შენობის შტურმი კი დასრულებული. ოპერაციისას 1 მძევალი დაიღუპა, 1 სამართალდამცველი და სპეცსამსახურების 3 თანამშრომელი კი დაშავდნენ. მთავრობის ცნობით, თავდამსხმელები დაჯგუფება ისლამურ სახელწმიფოსთან იყვნენ დაკავშირებულები.[7]

სომალიში სამხედრო ბაზაზე თავდასხმას 15 ადამიანი ემსხვერპლა – სომალიში ტერორისტული დაჯგუფება ალ შაბაბი ქვეყნის სამხრეთით, საპორტო ქალაქ კისმაიოსტან მდებარე სამხედრო ბაზას თავს დაესხა. შემთხვევას ტერორისტული დაჯგუფების 10 მებრძოლი და 5 სომალელი ჯარისკაცი ემსხვერპლა. თავდასხმა სამხედრო ბაზის ტერიტორიაზე ტერორისტი მებრძოლის დანაღმული ავტომობილით შეჭრით დაიწყო. მას რამდენიმე მხრიდან შეუერთდნენ მძიმედ შეიარაღებული სხვა მებრძოლები. ალ შაბაბის დაჯგუფების ინფორმაციით, დაღუპულია არა 15, არამედ – 27 ჯარისკაცი. ალ შაბაბი არის ალ ქაიდასთან დაკავშირებული დაჯგუფება, რომელიც ქვეყანაში გაეროს მიერ მხარდაჭერილი სომალის მთავრობის დამხობისთვის იბრძვის. სომალიში ამჟამად აფრიკის კავშირის სამხედრო ძალების 22 ათასი მებრძოლია, რომლებიც ქვეყნის მთავრობას ტერორისტებთან ბრძოლაში ეხმარებიან.[8]

[1] BBC; India rape: 17 man accused of multiple attacks on 11-year-old girl in Chennai; 18 July, 2018; available at: https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-44877729

[2] BBC; Ethiopian Airlines makes historic flight to Eritrea; 18 July, 2018; available at: https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-44870778

[3] The National; Saudi aviation academy to train first women pilots; 18 July, 2018; available at: https://www.thenational.ae/world/gcc/saudi-aviation-academy-to-train-first-women-pilots-1.751643

[4] Times of Islamabad; Iraian military 10 soldiers killed in a deadly border attack; 21 July, 2018; available at: https://timesofislamabad.com/21-Jul-2018/iranian-military-10-soldiers-killed-in-a-deadly-border-attack

[5] Reuters; Candidate of Imran Khan’s party killed in bombing days before Pakistan election; By Saud Mehsud; 22 July, 2018; available at: https://uk.reuters.com/article/uk-pakistan-election-attack/candidate-of-pakistani-political-party-killed-in-suicide-attack-at-rally-idUKKBN1KC0DU

[6] Reuters; Islamic State claims suicide bombing targeting Afghan vice president Amaq; 22 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-dostum-claim/islamic-state-claims-suicide-bombing-targeting-afghan-vice-president-amaq-idUSKBN1KC0Q4?il=0

[7] Al Jazeera; Iraq: Deadly standoff in Erbil governorate building ends; 23 July, 2018; available at: https://www.aljazeera.com/news/2018/07/gunmen-storm-governorate-building-iraq-erbil-official-180723065501918.html

[8] Daily Sabah Africa; 15 killed after al-Shabaab militants storm Somali military base; 23 July, 2018; availbale at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/07/23/15-killed-after-al-shabaab-militants-storm-somali-military-base

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 8-15 ივლისი, 2018

ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა – ერაყის სამხრეთ ნაწილში უმუშევრობის წინააღმდეგ მასშტაბური აქციები მიმდინარეობს. ქალაქ ბასრაში დემონსტრანტებსა და უსაფრთხოების ძალებს შორის შეტაკებას სულ მცირე 2 ადამიანი ემსხვერპლა. კიდევ 3 ადამიანი მუთანას პროვინციაში დაიღუპა. მოსახლეობა, კვირაზე მეტია, არასაკმარის სამუშაო ადგილებს, ასევე ელექტროენერგიისა და წყლის დეფიციტს აპროტესტებს. ერაყის შსს-მ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა.[1]

ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააპატიმრეს – ირანში ახალგაზრდა ქალი დააკავეს, ამის მიზეზი კი Instagram-ზე მის მიერ ატვირთული ვიდეო იყო, რომელზეც ის ცეკვავს. მას ამ გვერდზე 40,000-ზე მეტი მიმდევარი ჰყავს. ირანულმა ტელევიზიამ მის შესახებ სიუჟეტი მოამზადა, რომელშიც 18-19 წლის მაედე მოჯაბრი ამბობს, რომ მორალური ნორმები დაარღვია, თუმცა დასძენს, რომ სხვებისთვის ცუდი მაგალითი არ მიუცია. სიუჟეტში მისი სახე დაფარული იყო, იქვე ჩანდა სხვა პირებიც, რომლებიც მსგავსი ბრალდებით არიან პატიმრობაში. ირანის სახელმწიფო ტელევიზია ხშირად აჩვენებს აღიარებებს, რომლებიც, აქტივისტების შეფასებით, ზეწოლის ქვეშ არის მოპოვებული. ირანში მოქმედი ისლამური კანონები კრძალავს საჯაროდ ცეკვას. ჰოჯაბრის თავის გვერდზე გამოქვეყნებული აქვს ათობით ფოტო და ვიდო, რომლებიც ასახავს მის ცეკვას დასავლურ პოპ და რეპ მუსიკაზე და მას ვიდეოებში არ აცვია ისლამური წესებისთვის შესაფერისი სამოსი. ზოგიერთი ცნობით, ჰოჯაბრი თავდებითაა გათავისუფლებული. ირანის პოლიცია აცხადებს, რომ დახურავს მსგავს გვერდებს Instagram-ზე, რომელსაც მილიონობით ირანელი მოიხმარს.[2]

ღვინის დალევის გამო ირანში კაცი 10 წლის შემდეგ გაშოლტეს – ირანში კაცი ალკოჰოლის მიღების გამო 10 წლის დაგვიანებით დასაჯეს. მან აღიარა, რომ როცა ის 14 წლის იყო, როცა ქორწილში ღვინო დალია. ამ „დანაშაულის“ გამო კაცი ხეზე მიაბეს და შოლტი 80-ჯერ დაარტყეს. ინციდენტი ქალაქ კაშმირში მოხდა. ორგანიზაციის „Amnesty International“ წარმომადგენლის თქმით, ირანში ამ დრომდე გავრცელებულია მკაცრი დასჯის მეთოდები, მათ შორის ხელის მტევნის მოკვეთაც.[3]

ეთიოპიისა და ერიტრეის ლიდერები ომის შემდეგ პირველად შეხვდნენ – ეთიოპიის ახალი რეფორმატორი პრემიერმინისტრი, ები აჰმედი ერიტრეის დედაქალაქში ჩავიდა და პრეზიდენტ ისაიას აფევერკის შეხვდა. ეს ამ ქვეყნების ლიდერთა პირველი შეხვედრაა 2000 წლის შემდეგ. ლიდერები ქვეყნებს შორის საომარი ვითარების დასრულებაზე შეთანხმდნენ. ასმერას ქუჩებში ეთიოპიელი პრემიერის დასახვედრად ღონისძიებები გაიმართა, უჩვენეს ნაციონალური ცეკვები და მოასმენინეს საკუთარი ფოლკლორი. ქვეყნებს შორის ყველა დიპლომატიური კავშირი ჯერ კიდევ 1998 წელს გაწყდა. მაშინ, როცა ეთიოპიასა და ერიტრეას შორის ომი დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში, 2000 წლამდე ომს ათობით ათასი სამხედრო და სამოქალაქო პირი შეეწირა. კონფლიქტი ტერიტორიების კონტროლის მოსაპოვებლად მიმდინარეობდა. ომი 1998 წლის 6 მაისს დაიწყო. 12 მაისს ერიტრეის შეიარაღებულმა ჯარებმა ბადმა დაიკავეს. ამას მოჰყვა ერიტრეის ტერიტორიაზე მასირებული ავიადარტყმები. ერიტრეელებმა ფრონტის გარღვევა შეაჩერეს, მაგრამ, დაბომბვას ათასობით ჯარისკაცი ემსხვერპლა. 2000 წლის მაისსა და ივნისში ეთიოპიის ძალებმა ერიტრეელები გააძევეს კონფლიქტური ზონებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ ომი ეთიოპიის სამხედრო გამარჯვებით დასრულდა, საერთაშორისო სასამართლოში გამარჯვება ერიტრეამ მოიპოვა. ეთიოპიაში 30-დან 42 ათასამდე ერიტრიელი ლტოლვილი ცხოვრობს.[4]

ეგვიპტეში ლიბანე ტურისტს სოციალურ ქსელში ქვეყნის შეურაცხყოფის გამო 8 წელი მიუსაჯეს – კაიროს სასამართლომ 24 წლის ლიბანელ ტურისტ ქალს მონა ელ-მასბოჰს Facebook-ზე გამოქვეყნებული პოსტის გამო 8 წლით თავისუფლების აღვეთა მიუსაჯა. ტურისტს ბრალად არასწორი ინფორმაციის გავრცელებით ქვეყნისთვის ზიანის მიყენება და მოსახლეობის რელიგიური გრძნობების შეურაცხყოფა დასდეს. ლიბანელმა ტურისტმა სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელშიც ეგვიპტეში მის მიმართ სექსუალური შევიწროების ფაქტებზე ისაუბრა. ვიდეოში ქალმა რესტორანში მომსახურების დაბალ დონეზეც გაამახვილა ყურადღება. მანვე გაიხსენა ქვეყანაში ადრინდელი სტუმრობა, როცა ფული მოპარეს. ვიდეოს ბოლოს ტურისტმა ქვეყანას „ნაბიჭვარი“ (son of a bitch country) უწოდა. მოგვიანებით მონა ელ მასბოჰმა გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელიც ამბობდა, რომ „არ სურდა ყველა ეგვიპტელის“ შეურაცხყოფა. დაკავებულის ადვოკატის ინფორმაციით, საქმის სააპელაციო განხილვა 28 ივლისსაა დანიშნული.[5]

ვითარება ავღანეთში – ავღანეთის ქალაქ ჯალალაბადში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა, რასაც 10 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. სულ მცირე 4 კი დაიჭრა. ტერორისტმა თავი პოლიციის ერთერთ საკონტროლო-გამშვებ პუნქტთან აიფეთქა. დაღუპულებს შორის 2 პოლიციელი და 8 სამოქალაქო პირია. ჯალალაბადში აფეთქება ივლისის დასაწყისშიც მოხდა. მაშინ 17 ადამიანი დაიღუპა.[6]

ავღანეთის დედაქალაქში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. უბედური შემთხვევა ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ საღამოს საათებში მოხდა. პოლიციის განმარტებით, აფეთქებას სულ მცირე 5 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. არიან დაშავებულებიც. დაღუპულები სამთავრობო უწყების თანამშრომლები არიან, რომლებიც ოფისს ტოვებდნენ. „სამწუხაროდ თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი სამინისტროს ჭიშკართან აიფეთქა“, – განაცხადა ავღანეთის ძალოვანი უწყების წარმომადგენელმა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ჯერ არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[7]

ავღანეთის 17-წლიანი კონფლიქტის განმავლობაში 2018 წლის პირველი ექვსი თვის მონაცემების მიხედვით დაღუპული მშვიდობიანი მოქალაქეების რიცხვმა რეკორდულ მაჩვენებელს მიაღწია. ამის შესახებ გაეროს ანგარიშში ნათქვამია. ანგარიშში წერია, რომ მშვიდობიანი მოქალაქეების დაღუპვის 1,692 შემთხვევა აღირიცხა. საუბარია როგორც მებრძოლების, ისე თვითმკვლელი ტერორისტების მიერ განხორციელებულ თავდასხმებზე. გაეროს ანგარიში მას შემდეგ გამოქვეყნდა, რაც ქაბულში, სამთავრობო შენობის წინ თვითმკვლელმა ტერორისტმა აიფეთქა თავი. ავღანეთში განხორციელებულ იერიშებზე პასუხისმგებლობას ძირითადად „თალიბანი“ და „ისლამური სახელმწიფო“ იღებს.

ავღანეთის კონფლიქტი 2001 წელს დაიწყო. გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია მსგავს შემთხვევებს 2009 წლიდან აღწერს. ანგარიში, რომელზეც ავღანეთში გაერთიანებული ერების დამხმარე მისიამ იმუშავა წერია, რომ გასული წლის ამავე პერიოდთან შედარებით დაღუპული ადამიანების მაჩვენებელი 1%-ით გაიზარდა. რაც არ უნდა იყოს, კვლევაში ვკითხულობთ, რომ დაშავებულთა რიცხვმა 5%-ით იკლო და 3,430 ადამიანზე ჩამოვიდა. რაც შეეხება დაშავებულთა და დაზარალებულთა რიცხვს ერთად ეს მაჩვენებელი 3%-ით შემცირდა და 5,122 ადამიანზე გაჩერდა. მიუხედავად ავღანეთის სამხედრო ძალებსა და „თალიბანს“ შორის გასულ თვეში მიღწეული ხანმოკლე შეთანხმებისა კონფლიქტისას დაღუპულთა რიცხვი მაინც მაღალია.

11-12 ივლისს ბრიუსელში, ნატოს წევრი სახელმწიფოების ლიდერები შეიკრიბნენ და შეთანხმდნენ რომ ავღანეთის „მტკიცე მხარდაჭერის“ მისიის დაფინანსება 2024 წლამდე გაეხანგრძლივებინათ. ავღანეთში ნატოს „მტკიცე მხარდაჭერის“ საწვრთნელი მისია 2015 წლის 1 იანვრიდან დაიწყო და მასში ალიანსის წევრ ქვეყნებთან ერთად საქართველოც არის ჩართული. 2014 წელს ნატომ ავღანეთში საბრძოლო მოქმედებები ფორმალურად დაასრულა და ძალაუფლება მის მიერ გაწვრთნილ ავღანეთის სამხედრო ძალებს გადაულოცა. მას შემდეგ „თალიბანმა“ ავღანეთის მასშტაბით ქვეყნის ტერიტორიების დიდ ნაწილზე დაამყარა კონტროლი.[8]

სამხრეთ-აღმოსავლეთ პაკისტანში, პოლიტიკური პარტიის შეხვედრაზე მომხდარი აფეთქებისას 70-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა – თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი 11 ივლისს მაშინ აიფეთქა, როდესაც ერთერთ პოლიტიკურ ლიდერს საარჩევნო პროპაგანდით სცენიდან მხარდამჭერებისთვის უნდა მიემართა. დაშავებულია 120-მდე ადამიანი. დაღუპულებს შორის პოლიტიკური პარტიის ლიდერი და მისი 16 წლის შვილია. შემთხვევისას 1000 ადამიანი იყო შეკრებილი. აფეთქებაზე პასუხისმგებლობა ამ დროისთვის არც ერთ ტერორისტულ დაჯგუფებას არ აუღია.[9]

სომალის პრეზიდენტის რეზიდენციასთან ავტომობილი აფეთქდა – ორი ძლიერი აფეთქება მოხდა სომალის დედაქალაქ მოგადიშოში, რასაც თან სროლებიც მოჰყვა. პრეზიდენტის რეზიდენციასთან დანაღმული ავტომობილი აფეთქდა. ინციდენტის შედეგად 6 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორისაა თავდამსხმელიც.[10]

[1] იმედის ახალი ამბები; ერაყში საპროტესტო აქციებს მსხვერპლი მოჰყვა; 15 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/70248/erakshi-saprotesto-aqtsiebs-mskhverpli-mohkva

[2] იმედის ახალი ამბები; ირანელი გოგო ვიდეოში ცეკვის გამო დააკავეს; 8 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69249/iraneli-gogo-videoshi-tsekvis-gamo-daakaves

[3] Daily Mail; Man is tied to tree and flogged eighty times in Iran – a decade after drinking alcohol at a wedding when he was 14 years old; By Debbie White; 11 July, 2018; available at: http://www.dailymail.co.uk/news/article-5943675/Man-tied-tree-flogged-80-times-Iran-decade-drinking-alcohol-wedding-14.html

[4] Daily Sabah AFRICA; Leaders of Ethiopia, Eritrea meet for first time in 18 years for peace summit; 8 July, 2018; available at: https://www.dailysabah.com/africa/2018/07/08/leaders-of-ethiopia-eritrea-meet-for-first-time-in-18-years-for-peace-summit

[5] Reuters; Lebanese tourist sentenced to eight years in prison for Facebook post against Egypt; 7 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-egypt-politics/lebanese-tourist-sentenced-to-eight-years-in-prison-for-facebook-post-against-egypt-idUSKBN1JX0NJ

[6] იმედის ახალი ამბები; ჯალალაბადში აფეთქებას 10 ადამიანი ემსხვერპლა; 10 ივლისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/69453/jalalabadshi-apetqebas-10-adamiani-emskhverpla

[7] Reuters; At least seven killed in suicide blast near Afghan ministry; 15 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast/suspected-suicide-blast-hits-afghan-capital-kabul-idUSKBN1K50J4?il=0

[8] BBC; Afghanistan conflit: Civilian death hit record high, says UN; 15 July, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-44837612

[9] Reuters; Suicide bomber kills 128 in attack on Pakistani election rally; By Guli Yousafzai; 13 July, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-pakistan-politics-blast/death-toll-rises-to-70-in-attack-on-pakistan-election-rally-baluchistan-health-minister-idUSKBN1K31PE?feedType=RSS&feedName=worldNews&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+Reuters%2FworldNews+%28Reuters+World+News%29

[10] Associated Press; 6 dead after attackers target Somalia’s presidential palace; By Abdi Guled; 14 July, 2018; available at: https://apnews.com/b29d0a791e9041b4a79a32550b175d8a

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 16-23 ივნისი, 2018

ავღანეთში არსებული ვითარება – ავღანეთში მომხდარ ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფებამ „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო. ტერაქტის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობამ 26-ს მიაღწია. აღმოსავლეთ ავღანეთის ქალაქ ნანგარჰარში თავდასხმა იმ დროს მოხდა, როდესაც მორწმუნეები, რომელთა შორის ორგანიზაცია თალიბანის წევრებიც იმყოფებოდნენ, ერთად აღნიშნავდნენ რამადანის მარხვის თვის დასასრულს.[1]

რადიკალურმა ისლამურმა მოძრაობა „თალიბანმა“ ავღანეთის მთავრობასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა. „ჩვენ არ ვაპირებთ შეთანხმების გაგრძელებას, რეჟიმი დღეს დასრულდება“- განაცხადა რადიკალების წარმომადგენელმა. მანამდე ავღანეთის პრეზიდენტმა აშრაფ განიმ განცხადა, რომ ქაბული ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმს აგრძელებს, რომელიც 7 ივნისს შევიდა ძალაში. მხარეებს შორის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება ავღანეთის სამთავრობო ძალებს ეხებოდა და უცხოურ სამხედრო დანაყოფებზე არ ვრცელდებოდა.[2]

ნანგაჰარის პროვინციაში მომხდარ მორიგ აფეთქებას სულ მცირე 18 ადამიანი ემსხვერპლა, 49 კი დაშავდა. ამჯერად ტერორისტების სამიზნე ჯალალაბადი გახდა. ადგილობრივი პოლიციის ცნობით, ასაფეთქებელი მოწყობილობა თვითმკვლელმა ტერორისტმა აამოქმედა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არცერთ დაჯგუფებას არ აუღია.[3]

ინდოეთში, ლოცვაზე უარის გამო, 15 წლის გოგო ნათესავებმა თავსაბურავით გაგუდეს – შემთხვევა მუმბაიში მოხდა ნათესავებმა, რომელთა შორისაც ბიძა და დეიდაც იყვნენ, გოგონა სასტიკად სცემეს დ შემდეგ თავსაბურავით გაგუდეს. მკვლელობის შემდეგ ნათესავებმა ცხედარი ადგილობრივ საავადმყოფოში წაიღეს, ექიმებს უთხრეს, რომ გოგო აბაზანაში დაეცა და ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. სიმართლე მას შემდეგ გაირკვა, რაც ექსპერტიზამ მისი სიკვდილის მიზეზად გაგუდვა დაასახელა. გოგოს მამის მტკიცებით კი, მისი შვილი მოკვლამდე გააუპატიურეს, თუმცა სასამართლომ ეს გარემოება მხედველობაში არ მიიღო. ჯერჯერობით უცნობია, რა დასკვნას გამოიტანს სასამართლო.[4]

ინდოეთში ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი აქტივისტები გააუპატიურეს – ტრეფიკინგის წინააღმდეგ მებრძოლი 5 აქტივისტი ქალი, რომელიც ქუჩაში პერფორმანსს მართავდა, ჯგუფურად გააუპატიურეს. პოლიციის ცნობით, ქალებს ჯერ იარაღით დაეუმქრნენ, შემდეგ ძალით ჩასვეს მანქანაში და „იზოლირებულ ადგილას“ წაიყვანეს. ძალოვნები აცხადებენ, რომ საქმეს იძიებენ, თუმცა ამჟამად არცერთი ეჭვმიტანილი დაკავებული არ არის. აქტივისტი ქალები ტრეფიკინგის შესახებ ცნობიერების ამაღლებით დაკავებულ არასამთავრობო ორგანიზაციაში მუშაობდნენ. ქალებზე და არასრულწლოვანზე სექსუალური ძალადობა ინდოეთში განსაკუთრებული პრობლემაა. 21 აპრილს, ინდოეთის ხელისუფლებამ 12 წლამდე გოგოების გაუპატიურების გამო სასჯელის სახედ სიკვდილით დასჯა შემოიღო. გამკაცრდა სასჯელი 16 წლამდე გოგოების გაუპატიურებაზეც. ზრდასრული ქალის გაუპატიურების გამო მოძალადესმინიმუმ 10 წლით დააპატიმრებენ.[5]

ორმაგ აფეთქებას ნიგერიაში 30 ადამიანზე მეტი ემსხვერპლა – ინციდენტი ქალაქ დამბოაში მოხდა. ერთერთი ვერსიით აფეთქება ტანკსაწინააღმდეგო ყუმბარის გამოყენებით მოხდა. სავარაუდო ორგანიზატორად მედია ბოკო ჰარამს მიიჩნევს. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ოფიციალურად არავის აუღია.[6]

იემენის კრიზისი – იემენში ჰოდეიჰის აეროპორტის დასაკავებლად ბრძოლის ფარგლებში 60-მდე სამხედრო დაიღუპა და ათობით დაიჭრა. შეტაკება ჰუსიტების მოძრაობა „ანსარ ალასა“ და სამთავრობო ძალებს შორის მოხდა, რომელსაც მხარს არაბული კოალიცია უჭერს. საბოლოოდ, აეროპორტის მიმდებარე ტერიტორიაზე კონტროლი სამთავრობო ძალებმა დაამყარა. ჰოდეიჰის აეროპორტისთვის ბრძოლა კვირას დაიწყო, რომელიც სპეცოპერაცია „ოქროს გამარჯვების“ ფარგლებში მიმდინარეობდა. სპეცოპერაციის მიზანი ის არის, რომ ჰუსიტებისგან გაათავისუფლონ სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი ჰოდეიდა. იემენში სამხედრო კონფიქტი 2014 წელს დაიწყო.[7]

ირანელ ქალებს სტადიონზე შესვლის უფლება მისცეს – 1979 წლის შემდეგ ირანელ ქალებს სპორტულ არენაზე შესვლის უფლება პირველად მიეცათ. ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრის ტრანსლაციას ქალებმა თეირანში აზადის სტადიონზე უყურეს, სადაც დიდი მონიტორი იყო დამონტაჟებული. ირანელი ქალების სიმრავლე იგრძნობოდა რუსეთში, ყაზანის სტადიონზეც, სადაც ესპანეთისა და ირანის ნაკრებების შეხვედრა გაიმართა. მანამდე ირანში კაცების სპორტულ ასპარეზობებზე ქალების დასწრება აკრძალული იყო.[8]

ეთიოპიაში ახალი პრემიერმინისტრის, აბი აჰმედის მხარდამჭერ მიტინგზე ბომბი აფეთქდა – ინციდენტის შედეგად დაიღუპა და დაშავდა რამდენიმე ადამიანი. მომხდარზე გამოძიება მიმდინარეობს. აბი აჰმედი პრემიერმინისტრი აპრილში გახდა. მალევე მან ქვეყანაში პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების გატარება დაიწყო.[9]

[1] Reuters; Afghanistan Eid car bomb, claimed Islamic State, kills 26; By Rupam Jain, Qadir Sediqi; 16 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban/big-hugs-as-afghan-soldiers-taliban-celebrate-unprecedented-eid-ceasefire-idUSKBN1JC044?utm_campaign=trueAnthem:+Trending+Content&utm_content=5b253b1804d3010c12b73e40&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter

[2] იმედის ახალი ამბები; თალიბანმა ავღანეთის ხელისუფლებასთან ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის გახანგრძლივებაზე უარი თქვა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66422/talibanma-avganetis-mtavrobastan-tsetskhlis-shetskvetis-rejimis-gakhangrdzlivebaze-uari-tqva

[3] Business Standard; 18 killed, 49 injures in Afghanistan suicide attack; 17 June, 2018; available at: https://www.business-standard.com/article/news-ians/18-killed-49-injured-in-afghanistan-suicide-attack-118061700534_1.html

[4] Hindustan Times; Relatives kill 15-year-old in Mumbai because she refused to read holy book, pray” Police to HC; By Kanchan Chaudhari; 17 June, 2018; available at: https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/15-yr-old-killed-for-refusing-to-read-holy-book-offer-prayers-police-to-hc/story-K6qGbNKvVSSdYV20SviNPJ.html

[5] BBC; India women: Anti-trafficking activists raped after staging street play; 22 June, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-44572276

[6] იმედის ახალი ამბები; ნიგერიაში ორმაგ აფეთქებას 30-ზე მეტი ადამიანი ემსხვერპლა; 17 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/66407/nigeriashi-ormag-apetqebas-30ze-meti-adamiani-emskhverpla

[7] ABNA; Yemen army repels coalition’s infiltration attempts, kills 60 militiamen, destroys 21 military vehicles in western coast; 20 June, 2018; available at: http://en.abna24.com/news/middle-east/yemen-army-repels-coalitions-infiltration-attempts-kills-60-militiamen-destroys-21-military-vehicles-in-western-coast_898315.html

[8] The Washington Post; For the first time since 1980, Iranian women allowed to watch World Cup in same stadium as men; By Rebecca Tan; 20 June, 2018; available at: https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2018/06/20/for-the-first-time-since-1980-iranian-women-allowed-to-watch-world-cup-in-same-stadium-as-men/?utm_term=.1e2bfccc443d

[9] Reuters; Ethiopian PM escapes grenade attack, one dead, scores hurt; By Aaron Maasho; 23 June, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-ethiopia-politics/several-people-killed-in-blast-at-rally-supporting-new-ethiopian-leader-idUSKBN1JJ050?il=0

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 1-7 ივნისი, 2018

ქაშმირში პოლიციასა და დემონსტრანტებს შორის დაპირისპირება გრძელდება – ინდოეთის მთავრობის საწინააღმდეგო აქციების დროს დაშავებული დემონსტრანტი საავადმყოფოში გარდაიცვალა. აქციის მონაწილეები პოლიციას ქვებს უშენენ. პოლიცია, საპასუხოდ, ცრემლსადენ გაზს იყენებს. ქალაქის ზოგიერთ ნაწილში კომენდანტის საათია დაწესებული. შეიზღუდა ინტერნეტის მიწოდება. ქაშმირი ინდოეთსა და პაკისტანს შორის დავის საგანს წარმოადგენს. ისლამისტები ქაშმირის ინდოეთისგან გამოყოფისთვის იბრძვიან.[1]

საუდის არაბეთში პირველად ქალმა მართვის მოწმობა აიღო – სპეციალური ღონისძიებისას პირველ ქალს მართვის მოწმობა გზების დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა გადასცა. შარშან საუდის არაბეთში ქალებს ოფიციალურად მიეცათ ნება, რომ მანქანები მართონ. რამდენიმე დღის წინ შეიხს, რომელმაც განაცხადა, რომ საყიდლებზე წასვლისას ქალის თვინი მეოთხედამდე მცირდება, ამიტომ მათზე მართვის მოწმობები არ უნდა გაიცეს, ქადაგება აეკრძალა.[2]

ტერაქტს ავღანეთში 14 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა – ინციდენტი ქაბულის უნივერსიტეტთან მოხდა, სადაც თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. შემთხვევა იმ დროს მოხდა, როდესაც შეკრების დასრულების შემდეგ შენობიდან სასულიერო პირები გამოდიოდნენ. ტერაქტის შედეგად 14 ადამიანი დაიღუპა და 17 დაშავდა; გარდაცვლილთაგან 7 სასულიერო პირია, 4  – დაცვის თანამშრომელი. მომხდარზე პასუხისმგებლობა არავის აუღია.[3]

ავღანეთში 4 მილიონამდე ბავშვი სკოლაში ვერ დადის – გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) ანგარიშის თანახმად, მაღალი ინტენსივობის კონფლიქტის გამო ქვეყანაში დაახლოებით 3,7 მილიონი ბავშვი ვერ ახერხებს სკოლაში სიარულს. ანგარიში „გლობალური ინიციატივა – სკოლის მიღმა დარჩენილი ბავშვები“ შეეხება ავღანელ ბაშვებს, რომელთა ასაკი 7-დან 17 წლამდეა. ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც 2002 წლიდან ავღანეთში გაიზარდა სკოლის გარეშე დარჩენილი ბავშვების რაოდენობა.[4]

[1] BBC; Kashmir unrest as protester run over by police dies; 2 June, 2018; available at: https://www.bbc.com/news/world-asia-india-44341496

[2] Associated Press; First Saudi women receive drivind licenses amid crackdown; By Aya Batrawy; 4 June, 2018; available at: https://apnews.com/4c188141657a44299d2e22b4fac25707

[3] იმედი; ახალი ამბები; ავღანეთში მორიგ ტერაქტს 14 ადამიანი ემსხვერპლა; 4 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/64553/avganetshi-morig-teraqts-14-adamiani-emskhverpla

[4] იმედი; ახალი ამბები; ავღანეთში 3,7 მილიონი ბავშვი სკოლაში ვერ დადის; 4 ივნისი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/64523/avganetshi-37-milioni-bavshvi-skolashi-ver-dadis

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 24-28 თებერვალი, 2018

ტერაქტს სომალიში 45 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა – მოგადიშუში, პრეზიდენტის სასახლის წინ ტერორისტებმა ორი ავტომობილი ააფეთქეს – ერთი უშუალოდ პრეზიდენტის სასახლის წინ, მეორე კი სასახლესთან მდებარე სასტუმროს წინ. აფეთქებას სროლა მოჰყვა, რის შედეგადაც 5 ტერორისტი დაიღუპა, ერთმა კი მიმალვა მოახერხა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა დაჯგუფება „ალ-შაბაბმა“ აიღო.[1]

ტერაქტები ავღანეთში – ფაჰარის პროვინციაში თალიბანის მიერ ორგანიზებულ თავდასხმას 29 ავღანელი სამხედროს სიცოცხლე შეეწირა. დაჯგუფების წევრები ავღანურ სამხედრო ბაზას დაესხნენ თავს. მანამდე აფეთქება ქაბულის ცენტრში მოხდა, რის შედეგადაც სამი ადამიანი დაიღუპა, ექვსი კი დაიჭრა. პარალელურად, ქალაქ ლაშკარგაჰში მომხდარი ტერორისტული აქტის შედეგად ერთი ადამიანი დაიღუპა და ათი დაშავდა.[2]

ავღანეთის პრეზიდენტი აშრაფ ღანი თალიბანის პოლიტიკურ ჯგუფად აღიარების ინიციატივით გამოდის – მისი თქმით, ამ ნაბიჯით, სავარაუდოდ, შესაძლებელი გახდება თალიბებთან მოლაპარაკებების დაწყება. პრეზიდენტმა ეს განცხადება საერთაშორისო კონფერენციაზე გააკეთა, რომელშიც 25 ქვეყნის წარმომადგენლები 16 წელზე მეტხნიანი ომის დასასრულებლად სამშვიდობო მოლაპარაკებებს განიხილავენ. აშრაფ ღანმა თალიბებს ცეცხლის შეწყვეტა და პატიმრების გათავისუფლება შესთავაზა. ამასთან, ღანი მზად არის ქვეყნის კონსტიტუციაში ცვლილებები შეიტანოს. ის, ასევე, მზად არის დაიცვას იმ პირების უსაფრთხოება, რომელიც სამშვიდობო მოლაპარაკებებს შეუერთდება. თალიბანი ისლამური, ფუნდამენტალისტური, პოლიტიკურ-რელიგიური პრო-პუშტუნთა მოძრაობაა, რომელიც თითქმის მთელ ავღანეთს მართავდა 1996-2001 წლებში. დიპლომატიური აღიარება მხოლოდ სამი ქვეყნისგან მიიღო: არაბთა გაერთიანებული საამიროები, პაკისტანი და საუდის არაბეთი. გაეროს უშიშროების საბჭოს მიერ აღიარებულია ტერორისტულ ორგანიზაციად.[3]

ტერაქტი იემენში – სულ მცირე 14 გარდაიცვლა და 40 დაშავდა იემენის სამხრეთ ნაწილში მდებარე საპორტო ქალაქ ადენში ანტიტერორისტული დანაყოფის შტაბბინაზე თავდასხმის შედეგად. მედიკოსების ინფორმაციით, თავდასხმის დროს გარდაცვლილებს შორის ერთი ქალი და ორი ბავშვია. ანტიტერორისტული ბაზის შესასვლელთან ორმა თვითმკვლელმა ტერორისტმა ორი მანქანა ააფეთქა, რის შემდეგაც ექვსმა შეიარაღებულმა ისლამისტმა ცეცხლი გახსნა და შენობის შტურმით აღება სცადა. ყველა თავდამსხმელი დაცვის წევრებმა მოკლეს. თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფებამ „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო.[4]

ერაყში ისლამურ სახელმწიფოსთან კავშირში ბრალდებულებს სიკვდილით დასჯა შეუფარდეს – ერაყის სასამართლომ 16 თურქ ქალს სიკვდილით დასჯა შეუფარდა. მიზეზი ტერორისტულ დაჯგუფება „ისლამურ სახელმწიფოში“ გაწევრიანებაა. გადაწყვეტილება ერაყის სასამართლომ მას შემდეგ მიიღო, რაც 16 თურქი ქალის დაეშთან ურთიერთკავშირი დადასტურდა. ერაყის ხელისუფლება 2017 წლის აგვისტოდან პოლიციურ შემოწმებებს ატარებს. ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში ერაყში ამ მიზეზით 100-ზე მეტი უცხო ქვეყნის მოქალაქე მათ ბავშვებთან ერთად დააკავეს. ერთ-ერთი ბოლო შემთხვევის დროს ერაყში 17 წლის გერმანელს „ისლამური სახელმწიფოს“ წევრობისთვის 6-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს. გასულ კვირას გამართულ ერთ-ერთ სასამართლო პროცესზე ერთ თურქ ქალს სიკვდილით დასჯა, სხვადასხვა ქვეყნის ათ მოქალაქეს კი პატიმრობა მიესაჯა.[5]

კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში შეტაკებას მსვერპლი მოჰყვა – კინშასაში ანტისახელისუფლებო საპროტესტო აქციის დროს 1 ადამიანი დაიღუპა, 2 კი დაიჭრა. კათოლიკური და ევანგელისტური ტაძრების მრევლი მთელი ქვეყნის მასშტაბით კვირის მსახურების შემდეგ ქუჩებში უნდა გამოსულიყო, თუმცა უსაფრთხოების ძალებმა კინშასას მთავარ ტაძრებს ალყა შემოარტყა, გზები გადაკეტა და უმრავლესობას დემონსტრაციაზე მისვლის უფლება არ მისცა. შეტაკებებს მსხვერპლი მოჰყვა. დემონსტრანტები ქვეყნის პრეზიდენტის ჟოზეფ კაბილას გეგმის წინააღმდეგ გამოდიან, რომელმაც განაცხადა, რომ 2018 წლის 23 დეკემბერს დანიშნულ არჩევნებში მესამედ აპირებს მონაწილეობის მიღებას. კაბილას უფლებამოსილების ვადა ჯერ კიდევ 2016 წლის დეკემბერში ამოეწურა.[6]

საუდის არაბეთში ქალებს ჯარში მსახურების უფლება მისცეს – მათ შეეძლებათ შეიტანონ განცხადება ვაკანტურ ადგილზე და დასაქმდნენ ერ-რიადის, მედინისა და ალ-ქასიმის შეიარაღებული ძალებისა და უსაფრთხოების სფეროში. პრეტენდენტები 12 კრიტერიუმს უნდა აკმაყოფილებდნენ; კერძოდ, კანდიდატები 25 წლიდან 35 წლამდე უნდა იყვნენ და აუცილებელია ჰქონდათ საშუალო განათლება მიღებული. გარდა ამისა, მათ უნდა ჰყავდეთ მეურვები: ქმარი, მამა, ძმა ან ვაჟიშვილი. ქალები იმ პროვინციაში იმსახურებენ, სადაც მათი მეურვეები ცხოვრობენ.[7]

სირიის კრიზისი – ბოლო ერთი კვირის განმავლობაში, სირიის სამთავრობო ძალების მიერ აღმოსავლეთ ღუტაზე განხორციელებული ავიადარტყმების შედეგად 500-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. უფლებადამცველების ინფორმაციით, ინტენსიურ საბრძოლო მოქმედებებს, დროის ამავე მონაკვეთში, აღმოსავლეთ ღუტაში 121 ბავშვი შეეწირა. რუსეთის მიერ მხარდაჭერილი სირის სამთავრობო ძალები ბოლო ერთი კვირის მანძილზე ღუტაზე ავიაიერიშს ახორციელებენ.[8]

გაეროს უშიშროების საბჭომ სირიაში ცეცხლის შეწყვეტის 30-დღიანი რეჟიმის გამოცხადების შესახებ რეზოლუცია მიიღო, ხუთშაბათს დაგეგმილი კენჭისყრა, პარასკევს, 23 თებერვალსაც გადაიდო. სირიაზე მომზადებული დოკუმენტის დამტკიცება რუსეთის წინააღმდეგობის გამო შეფერხდა. გაეროში რუსეთის ელჩმა ვასილი ნებენზიამ შვედეთისა და ქუვეითის პროექტს არარეალისტური უწოდა. მანამდე რეზოლუციის პროექტი გააკრიტიკა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა.[9]

გაეროს უშიშროების საბჭოს მიერ, სირიაში 30-დღიანი ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ რეზოლუციიის მიღებიდან რამდენიმე საათში შეთანხმება დაირღვა. გავრცელებული ინფორმაციით, რუსეთის მიერ მხარდაჭერილი სიირიის სამთავრობო ძალები აღმოსავლეთ ღუტაში ავიაიერიშებს კვლავ განაგრძობენ. სირიაში მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით, ვატიკანში გამართულ საკვირაო მესაზე კომენტარი გააკეთა რომის პაპმა ფრანცისკემ და განაცხადა, რომ სირიაში ხალხს წამებით კლავენ. პონტიფიკოსმა მხარეებს საბრძოლო მოქმედებების დაუყოვნებლივ შეწყვეტისა და ჰუმანიტარული დახმარების გაგზავნისკენ მოუწოდა.[10]

„BBC“-ის ინფრომაციით, სირიელი ქალები გაეროს მუშაკებისა და საქველმოქმედო ფონდების წარმომადგენლების სახელით, კაცების მხრიდან სექსუალური ექსპლუატაციის მსხვერპლნი ხდებიან. გაეროში აცხადებენ, რომ მსგავსი შემთხვევები მათთან არ დაფიქსირებულა და მათ არ აქვთ ინფორმაცია პარტნიორი ორგანიზაციების მხრიდანაც. მედია საშუალების ცნობით, ექსპლუატაცია იმდენად არის გავრცელებული, რომ ქალები სამედიცინო პუნქტები არ მიდიან, რათა დახმარების სანაცვლოდ მათ სხეულით მომსახურება არ შესთავაზონ.[11]

[1] Africa News; Somalia blasts death toll at 45, AMISOM explains clash with gov’t troops; by Daniel Mumbere; 25 february, 2018; available at: http://www.africanews.com/2018/02/25/death-toll-from-somalia-blasts-rises-to-45-amisom-explains-clash-with-gov-t/

[2] იმედი; ახალი ამბები; ავღანეთში თალიბანის თავდასხმის დროს 29 სამხედრო დაიღუპა; 24 თებერვალი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/50078/avganetshi-talibanis-tavdaskhmis-dros-29-adamiani-daigupa

[3] Reuters; Afghanistan’s Ghani offers talks with Taliban ‘without preconditions’; By Hamid Shalizi, James Mackenzie; 28 February, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban/afghanistans-ghani-offers-talks-with-taliban-without-preconditions-idUSKCN1GC0J0

[4] The Guardian; Uemen attack: at least 14 killed in raid on Aden counter-terrorism headquarters; 25 February, 2018; available at: https://www.theguardian.com/world/2018/feb/24/two-car-bombs-kill-at-least-six-and-wound-43-in-yemen-city-of-aden

[5] Reuters; Iraq court sentences 16 Turkish women to death for joining IS; By Ahmed Rasheed; 25 February, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-turkey/iraq-court-sentences-16-turkish-women-to-death-for-joining-is-idUSKCN1G90LJ

[6] Euronews; Democratic Republic of Congo: one dead as security forces block protesters; 25 February, 2018;  available at: http://www.euronews.com/2018/02/25/democratic-republic-of-congo-one-dead-as-security-forces-block-protesters

[7] BBC; Saudi Arabia allows women to join military; 26 February, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43197048

[8] BBC; Syria war: Air strikes in Eastern Ghouta ‘kill 500’; 24 February, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43182854

[9] BBC; Syria war: UN Security Council approves 30-day ceasefire; 25 February, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43183903

[10] BBC; Syria war: Air strikes resume hours after UN approves ceasefire; 26 February, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43187888

[11] BBC; Syria conflict: Women ‘sexually exploited in return for aid’; By James Landale & Vinnies O’Dowd; 27 February, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43206297

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 24-31 იანვარი, 2018

ბენგაზიში პატიმრები ქუჩაში სიკვდილით დასჯეს – 23 იანვარს ლიბიის დედაქალაქში ორი აფეთქება მოხდა, რომლის შედეგად 30 ადამიანზე მეტი დაიღუპა, 20-მდე კი დაშავდა. 2 დანაღმული ავტომობილი ბენგაზის უდეიდეს მეჩეთთან იმ დროს მოხდა, როდესაც მორწმუნეები ლოცვის შემდეგ მეჩეთს ტოვებდნენ. მომდევნო დღეს პატიმრები ქუჩაში, ხალხის თვალწინ დახვრიტეს. გავრცელებულ ვიდეოში ჩანს ცისფერტანსაცმლიანი 9 კაცი, ისინი მუხლებზე დგანან. შემდეგ მათ მიწაზე სისხლში ამოსვრილებს აჩვენებენ. დასჯის შემდეგ ცხედრები პიკაპების საბარგულებით შეკრებილთა შეძახილების ფონზე წაიღეს. ადამიანების ვინაობის შესახებ ინფორმაცია არ გავრცელებულა. პატიმრები იმ მეჩეთის გვერდით დახვრიტეს, სადაც 23 იანვარს ტერაქტი მოხდა. გაეროს მისიამ ლიბიაში შეშფოთება გამოთქვა მომხდარის გამო და განაცხადა, რომ ასეთი ქმედება საერთაშორისო სამართლით ისჯება.[1]

ავღანეთში ორგანიზაციის „Save the Children“ ოფისს თავს დაესხნენ – ავღანეთში, ჯალალაბადში საერთაშორისო ორგანიზაციის „Save the Children“ ოფისზე თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო. ოპერაცია ბრიტანეთის, შვედეთის და ავღანეთის სამთავრობო შენობებზე რამდენიმე თავდასხმას გულისხმობდა. ბოლო მონაცემებით, დაღუპულია 2 და დაშავებულია 11 ადამიანი.[2]

ქაბულის დიპლომატიურ უბანში მომხდარ აფეთქებას 103 ადამიანი ემსხვერპლა – ავღანეთის დედაქალაქ ქაბულის დიპლომატიურ უბანში მომხდარი აფეთქების შედეგად დაღუპულთა რიცხვი 103-მდე გაიზარდა, დაშავებულია 235 ადამიანი. პოლიციამ ტერაქტთან კავშირის ბრალდებით 4 ადამიანი დააკავა. აფეთქება თვითმკვლელმა ტერორისტმა დანაღმული სასწრაფო დახმარების მანქანით მოაწყო. თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა დაჯგუფება „თალიბანმა“ აიღო. ავღანეთის ხელისუფლებამ ქაბულში მომხდარი ტერაქტის მსხვერპლთა პატივსაცემად, 28 იანვარი ეროვნული გლოვის დღედ გამოაცხადა.[3]

ტერაქტი ქაბულის სამხედრო აკადემიაში – მარშალ ფაჰიმის სახელობის სამხედრო აკადემიაზე თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა ტერორისტულმა დაჯგუფება „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო. ბოლო მონაცემებით, დაიღუპა 9 ადამიანი და დაიჭრა რამდენიმე სამხედრო მოსამსახურე. თავდასხმაში სულ ხუთი ტერორისტი მონაწილეობდა, მათგან ორმხრივ სროლებში სამი დაიღუპა, ხოლო ერთი დააკავეს.[4]

თურქეთის სამხედრო ოპერაცია სირიაში – თურქეთის სამხედრო კოლონამ ქურთებზე თავდასხმის მიზნით, სირიის საზღვარი გადალახა და ალეპოს პროვინციაში შევიდა. თურქეთის სატანკო შენაერთი ქურთების პოზიციებს ალეპოს პროვინციიდან დაბომბავს. პარალელურად, ქურთულმა სამხედრო ჯგუფებმა აფრინის ერთ-ერთ ოლქში თურქეთისგან მხარდაჭერილი „თავისუფალი სირიის არმიის“ შეტევა უკუაგდო, ასევე თურქეთის არმიის სამი ტანკი ააფეთქა და შეტევა გაანეიტრალა. სირიის ჩრდილოეთში ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები მიმდინარეობს. თურქეთის საჰაერო ძალების იერიშის შედეგად, აფრინში ტერორისტული ორგანიზაციის 33 წევრი მოკლეს. წლის დასაწყისში, ანტიტერორისტული ოპერაციების დაწყებიდან დღემდე 649 ტერორისტია განადგურებული, ამის შესახებ ინფორმაცია თურქეთის გენერალურმა შტაბმა გაავრცელა. თურქეთმა სამხედრო ოპერაცია „ზეთისხილის რტო“ 20 იანვარს დაიწყო. თურქეთის არმია სირიის ჩრდილოეთში აფრინისა და აზაზის მიმართულებით ავითარებს შეტევას და პოტენციურ სამიზნედ მანბიჯსაც ასახელებს.[5]

ვითარება იემენში – სეპარატისტებმა სამხრეთ იემენში მდებარე ქალაქ ადენში სახელისუფლებო ძალებთან სისხლიანი შეტაკების შემდეგ სამთავრობო შენობები დაიკავეს. ქვეყნის პრემიერმა აჰმედ ბინ დაღერმა სეპარატისტები სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაში დაადანაშაულა. ბრძოლები კვირას დაიწყო, როდესაც პოლიციამ დემონსტრანტებს აქციის ჩატარების უფლება არ მისცა. შეტაკებისას ათობით ადამიანი დაიღუპა და დაიჭრა. თვითმხილველების თქმით, აფეთქებები ქალაქის რამდენიმე უბანში ხდებოდა. სეპარატისტებს მხარს არაბთა გაერთიანებული საამიროები უჭერს, რომელიც ასევე, საუდის არაბეთის მეთაურობით შექმნილ კოალიციაშია, რომელიც ჰუსიტების წინააღმდეგ იბრძვის. იემენის პრემიერის განცხადებით, არაბთა გაერთიანებული საამიროებში „გადაწყვეტილების მიმღებმა პირებმა“ დროულად უნდა გაატარონ ღონისძიებები, რადგან სეპარატისტების ქმედებები ჰუსიტებს ხელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებს. პარალელურად, იემენის ერთერთ სასაზღვრო გამშვებ პუნქტზე აფეთქება მოხდა. შემთხვევას 15 ჯარისკაცი ემსხვერპლა. გავრცელებული ცნობით, დანაღმული ავტომობილი შაბვას პროვინციაში აფეთქდა. ინციდენტი ქვეყნის სამხრეთ ნაწილში ადგილობრივი დროით 08:30 საათზე მოხდა.[6]

ინდოეთში მუსლიმებსა და ინდუისტებს შორის დაპირისპირებას მსხვერპლი მოჰყვა – ჩრდილოეთ ინდოეთში პოლიციამ 112 ადამიანი დააკავა.  გამოძიება დაკავებულებს ორი რელიგიური ჯგუფის დაპირისპირებაში მონაწილეობას ედავება. მუსლიმები და ინდუისტები ერთმანეთს ძალადობაში სდებენ ბრალს. მათ ერთმანეთს ქვები დაუშინეს, მაღაზიებსა და სატრანსპორტო საშუალებებს კი ცეცხლი წაუკიდეს. დაპირისპირებას ერთი ახალგაზრდის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ერთის ჯანმრთელობის მდგომარეობა კი კრიტიკულად მძიმეა. დაპირისპირება ადგილობრივმა პოლიციამ უკვე აღკვეთა და შემდგომი ძალადობის თავიდან ასაცილებლად, რეგიონში პატრულირება დააწესა.[7]

[1] Imedi News; ბენგაზიში მომხდარი ტერაქტის მსხვერპლთა რიცხვი 33-მდე გაიზარდა; 24 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/45349/bengazishi-momkhdari-ormagi-teraqtis-mskhverplta-ritskhvi-33mde-gaizarda

ლიბიაში პატიმრები ხალხის თვალწინ ქუჩაში სიკვდილით დასაჯეს; 25 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/45597/libiashi-patimrebi-quchashi-khalkhis-tvaltsin-sikvdilit-dasajes

[2] Reuters; Islamic State claims attack on Jalalabad in Afghanistan; Reuters Staff; 24 January, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast-claim/islamic-state-claims-attack-on-jalalabad-in-afghanistan-idUSKBN1FD1HC?il=0

[3] BBC; Kabul attack: Taliban kill 95 with ambulance bomb in afghan capital; 28 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-asia-42843897

[4] National Public Radio; 11 dead in attack on army garrison in Kabul claimed by ISIS; By Scott Neuman; 29 January, 2018; available at: https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2018/01/29/581490219/3-dead-in-attack-on-army-garrison-in-kabul-claimed-by-isis

[5] AMN; Turkish military column reportedly enters Aleppo in pursuit of Kurds; 24 January, 2018; available at: https://www.almasdarnews.com/article/turkish-military-column-reportedly-enters-aleppo-pursuit-kurds/

Imedi News; თურქეთის სამხედრო ძალებმა აფრინში ოპერაციების დაწყებიდან 649 ტერორისტი გაანადგურეს; 30 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/46205/turqetis-samkhedro-dzalebma-aprinshi-operatsiebis-datskebidan-649-teroristi-gaanadgures

[6] BBC; Yemen crisis: Separatists seize governmental buildings in Aden; 28 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42852285

[7] BBC; India police qrrest 112 as religious clashes kill teenager; 29 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-asia-india-42855953

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 16-23 იანვარი, 2018

თავდასხმა ტრიპოლის აეროპორტზე – ლიბიის დედაქალაქ ტრიპოლიში, მიტიგას საერთაშორისო აეროპორტზე შეიარაღებული დაჯგუფების თავდასხმის შედეგად სულ მცირე 20 ადამიანი დაიღუპა, 60 კი დაიჭრა. ინფორმაცია, ჯანდაცვის სამინისტროზე დაყრდნობით, ადგილობრივმა გამოცემამ გაავრცელა. მიტიგას საერთაშორისო აეროპორტს შეიარაღებული დაჯგუფება დაესხა თავს. თავდასხმა სხვადასხვა სახის იარაღის გამოყენებით მიმდინარეობდა. აეროპორტში მყოფი ადამიანების ევაკუაცია მოხერხდა. შეტაკება მთავრობისადმი ლოიალურ ორ დაჯგუფებას შორის მოხდა. კერძოდ, აეროპორტს თავს დაესხა დაჯგუფება „ალ-ბაქარა“, რომელსაც ლიბიის აღმოსავლეთიდან დევნილი რადიკალები შეუერთდნენ.[1]

შეტაკება პოლიციასა და როჰინჯებს შორის – მიანმარში, რაკჰაინის შტატში  პოლიციასა და როჰინჯა მუსლიმებს შორის დაპირისპირებას 7 ადამიანი ესხვერპლა, 33 კი დაშავდა. დაშავებულებს შორის 20 პოლიციელია. შემთხვევა მაშინ მოხდა, როდესაც 5000-მდე ბუდისტი აქციას მართავდა. ამასთან, გამოცემა წერს, რომ ისინი მაშინ დაუპირისპირდნენ პოლიციას, როდესაც მიანმარსა და ბანგლადეშს შორის როჰინჯა მუსლიმების რეპატრიაციის დოკუმენტი გაფორმდა. მიანმარში სიტუაცია 2017 წლის 25 აგვისტოს შემდეგ გამწვავდა. ამ დღეს „როჰინჯა არაკანას გადარჩენის არმიის“ დანებით და ხელნაკეთი ბომბებით შეიარაღებულმა მებრძოლებმა კოორდინირებული თავდასხმა მოაწყვეს მიანმარის არმიის ბაზასა და პოლიციის 30-ზე მეტ საგუშაგოზე, მოკლეს ქვეყნის სპეცსამსახურების, სულ ცოტა, 12 წარმომადგენელი.[2]

ტერაქტები ნიგერიაში – ნიგერიაში მომხდარ ორმაგ ტერაქტს 12 ადამიანი ემსხვერპლა, 48 კი დაშავდა. თავდასხმა ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე ქალაქ მაიდუგურიში მოხდა. ორმა ტერორისტმა თავი მუნა-გარაჟის რაიონთან აიფეთქა, სადაც იძულებით გადაადგილებულ პირთა ბანაკია. ადგილობრივი ხელისუფლების ცნობით, თავდასხმის უკან, სავარაუდოდ, „ბოკო ჰარამი“ დგას.[3]

ვითარება თურქეთსა და სირიის საზღვარზე; თურქეთის სამხედრო ოპერაციები სირიელი ქურთების წინააღმდეგ – თურქეთისგან მხარდაჭერილმა „თავისუფალი სირიის არმიის“ წევრებმა საზღვარი გადალახეს და სირიის ტერიტორიაზე შევიდნენ. 20 ავტობუსისგან შემდგარი კოლონა სირიის ქალაქ აზაზისკენ გაემართა. თურქეთის თავდაცვის მინისტრის ნურეთინ ჯანიკლის განცხადებით, დაბომბვები დაიწყო, თუმცა თურქეთის არმია ქალაქ აფრინში არ შესულა. ჯანიკლის თქმით, ოპერაცია საერთაშორისო სამართლის შესაბამისად თავდაცვითია და ტერორისტული კორიდორის განადგურებას ისახავს მიზნად. ავიაციის გამოყენებაზე საბოლოო გადაწყვეტილება ჯერჯერობით არ არის მიღებული. სირიის ხელისუფლება თურქული თვითმფრინავების ჩამოყრას იმუქრება.

15 იანვარს თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა სირიის სასაზღვრო ძალებს ტერორისტული არმია უწოდა და აღნიშნა, რომ სრულ დაკომპლექტებამდე აღნიშნულ სამხედრო ფორმირებას თურქეთი გაანეიტრალებს. დამასკოში აცხადებენ, რომ აშშ-ის სურვილი სირიაში სასაზღვრო უსაფრთხოების ზონის შექმნა ქვეყნის სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობაზე უხეში თავდასხმაა. ვაშინგტონის გეგმის თანახმად, სირიის სასაზღვრო ზონების გასაკონტროლებლად 30 ათასი მებრძოლისგან ფორმირებული შენაერთი უნდა შეიქმნას. შეირაღებული მილიცია სირიის ჩრდილო-აღმოსავლეთით იქნება ბაზირებული.[4]

ქურთთა სახალხო თავდაცვის შენაერთებმა, თურქეთის იმ შეიარაღებულ ძალებზე იერიში მიიტანეს, რომლებიც შეეცადნენ, სირიის ტერიტორიის სიღრმეში შეეღწიათ. მოსაზღვრე რაიონის სოფელ ბიულბიულში, შეიარაღებული შეტაკების დროს, 4 თურქი ჯარისკაცი დაიღუპა. 19 იანვარს, თურქმა სამხედროებმა ქურთთა შენაერთის მიმართულებით დაიწყეს სროლა ქალაქ აფრინთან, რომელიც სირიის ჩრდილოეთით მდებარე ალეპოს პროვინციაში მდებარეობს. თურქეთის თავდაცვის მინისტრმა, ნურეტინ ჯანიკლიმ განაცხადა, რომ ქურთთა სამხედროებზე თავდახმის ბრძანება გაცეულია და ის არ შეიცვლება.

თურქეთის ავიაციამ სირიის ჩრდილოეთ ნაწილში, აფრინის რაიონში ქურთთა პოზიციები დაბომბა. თურქეთის გენშტაბმა ცოტა ხნის წინ სამხედრო ოპერაციის სახელწოდებით “ზეთისხილის რტო” დაწყების შესახებ განაცხადა. ოპერაცია “სირიის ტერიტორიული მთლიანობის პატივისცემით” ჩატარდება. მედიის ცნობით, თურქეთის ავიაციამ 108 სამიზნე იობიექტზე მიიტანა იერიში, მათ შორის, აეროდრომზე, რომლითაც აშშ ქურთებს იარაღით ამარაგებდა. თურქეთის მიერ ოპერაციის დაწყების პარალელურად, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ აფრინის რაიონიდან რუსი სამხედროების გაყვანის განკარგულება გასცა. თურქეთის ხელისუფლება ცდილობს, განდევნოს აფრინიდან ქურთები, რომლებმაც აღნიშნული რაიონი 2012 წელს დაიკავეს.

თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა განაცხადა, რომ სირიაში, აფრინში ანტიტერორისტული ოპერაცია, ფაქტობრივად, დაწყებულია. თურქეთის პრეზიდენტმა მოუწოდა დასავლეთს, გადახედოს საკუთარ პოლიტიკას სირიაში და შეწყვიტოს თანამშრომლობა ქურთ ტერორისტებთან, რომლებიც ამერიკამ და ევროკავშირმა ტერორისტული ორგანიზაციების სიაში შეიყვანეს.[5]

ქურთების ჯარის (YPG) მეთაური სიპან ჰემო, სირიაში ქურთების ბაზაზე თურქეთის თავდასხმას რუსეთს აბრალებს და მათ მოღალატეებს უწოდებს. თურქეთი კი სირიაში, კერძოდ აფრინში მშვიდობიანი მოსახლეობის გარდაცვალებას უარყოფს. ამის შესახებ ოფიციალური განცხადება ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრმა მევლუთ ჩავუშოღლუმ სოციალურ ქსელში გაავრცელა. „როგორც ყოველთვის ტერორისტები ახერხებენ მსოფლიო, პროპაგანდის საშუალებით, შეცდომაში შეიყვანონ და მოატყუონ. ისინი ლიკვიდირებულ ტერორისტებს მშვიდობიან მოსახლეობად ასაღებენ. ისინი იყენებენ სამოქალაქო პირებს, როგორც ცოცხალ ფარს. ჩვენი სამიზნე არც ჩვენი ქურთი ძმები და არც სირიელები არიან. ჩვენ მხოლოდ ტერორისტებს ვებრძვით“, – დაწერა მევლუთ ჩავუშოღლუმ.[6]

თავდასხმა ქაბულის ერთერთ სასტუმროზე – ავღანეთის დედაქალაქ ქაბულში, სასტუმროში მომხდარ თავდასხმის შედეგად ბოლო მონაცემებით 18 ადამიანი დაიღუპა, მათგან 14 უცხოელია. ამ 14-დან სულ ცოტა 6 უკრაინის მოქალაქეა, 4 ავღანელი, 1 გერმანელი, 1 ბერძენი და 1 ყაზახი. ორი ადამიანი ჯერ ამოუცნობია. ზოგიერთი წყაროს თანახმად კი დაღუპულთა რიცხვი 43-ს აღწევს. თავდასხმა 20 იანვარს მოხდა. დაპირისპირება 17 საათზე მეტ ხანს გრძელდებოდა. მედიის ცნობით, თავდასხმის დროს სასტუმროში კონფრენცია და ასევე 2 ქორწილი იმართებოდა. დაცვის წევრებმა შენობიდან 129 ადამიანის გაყვანა მოახერხეს. თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა დაჯგუფება „თალიბანმა“ აიღო.[7]

მაროკოში ქალებს ნოტარიუსად მუშაობის უფლება მისცეს – ქორწინების დოკუმენტაციის შედგენა  მთავრობის სახელით, უძრავი ქონების ტრანზაქციების ადმინისტრირება, სასამართლოს დოკუმენტაციის მომზადება – ეს ის სფეროებია, რომელთა შესახებაც სანოტარო დოკუმენტების შედგენის უფლებაც მაროკოელმა ქალებმა მოიპოვეს. ბოლო წლებში, მაროკოში ქალთა უფლებების გასაფართოებლად, რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკანონმდებლო ცვლილება დაინერგა. მათ შორის, ქალებს მიეცათ უფლება, იმსახურონ პოლიციის თანამშრომლის პოზიციაზე.[8]

[1] Libyan Express; Death toll of Tripoli Mitiga Airport clashes hit 20 and 60 injuries: Health Ministry says; 15 January, 2018; available at: http://www.libyanexpress.com/death-toll-of-tripoli-mitiga-airport-clashes-hit-20-and-60-injuries-health-ministry-says/

[2] Dhaka Tribune; 7 ethnic Rakhine killed as Myanmar police fore on riot; 17 January, 2018; available at: http://www.dhakatribune.com/world/south-asia/2018/01/17/7-ethnic-rakhine-killed-myanmar-police-open-fire-riot/

[3] Aljazeera; Suicide bombing in Borno market causes multiple death; 18 January, 2018; available at: http://www.aljazeera.com/news/2018/01/suicide-bombing-borno-market-multiple-deaths-180117194033715.html

[4] Reuters; Turkey shells Syria’s Afrin region, minister says operation has begun; Mert Ozkan; 19 January, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey/turkey-shells-syrias-afrin-region-minister-says-operation-has-begun-idUSKBN1F80XX

[5] BBC; Syria: Turkey war planes lunch strikes on Afrin; 20 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42759944

[6] Imedi News; თურქეთის აფრინში მშვიდობიანი მოსახლეობის დაღუპვის ფაქტს უარყოფს; 22 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/45141/turqeti-aprinshi-mshvidobiani-mosakhleobis-dagupvis-paqts-uarkops

[7] BBC; Kabul: Gunmen attack Intercontinental Hotel; 20 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-asia-42761881

[8] Aljazeera; Morocco allows women to take up public notary positions; 23 January, 2018; available at: http://www.aljazeera.com/news/2018/01/morocco-women-public-notary-positions-180123084521772.html

დაიჯესტი. მსოფლიოში მიმდინარე ახალი ამბების ქრონიკა. 1-7 იანვარი, 2018

მასობრივი დემონსტრაციები ირანში – საპროტესტო აქციებისას გარდაცვლილთა რიცხვმა ოცს გადააჭარბა. აქციის მონაწილეებსა და სამართალდამცავებს შორის შეტაკებებს ბოლოს 9 ადამიანი ემსხვერპლა. 6 მათგანი კაჰდარიჯანში პოლიციის შენობაზე თავდასხმისას დაიღუპა. როგორც ადგილობრივი მედია აცხადებს, ისინი შენობიდან იარაღის მოპარვას ცდილობდნენ. ჰომეინშეჰირში 11 წლის ბავშვი და 20 ბიჭი მოკლეს, ხოლო ნაჯაფაბადში დაიღუპა სამართალდამცველი. მათ სანადირო თოფიდან ესროლეს. ადგილობრივი პრესის ინფორმაციით, 3 დღის განმავლობაში 450-მდე ადამიანი დააკავეს.[1]

ირანის პრეზიდენტმა ჰასან როუჰანიმ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციების ფონზე განაცხადა, რომ ხელისუფლება ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე მუშაობს. როუჰანმა ირანის ეკონომიკის შესახებ პარლამენტში ილაპარაკა. მისი თქმით, ირანის ამ დროისთვის არსებული ეკონომიკური მაჩვენებლები გაცილებით უკეთესია, ვიდრე საშუალო გლობალური ეკონომიკური მაჩვენებელი, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ხელისუფლება მდგომარეობით კმაყოფილია. „ირანის ეკონომიკა პირველი ექვსი თვის განმავლობაში 6 პროცენტით გაიზარდა, ხოლო სხვა ქვეყნებში საშუალო მაჩვენებელი ორი ან სამი პროცენტია“, – განაცხადა პრეზიდენტმა.[2]

ირანის ეროვნული უსაფრთხოების უმაღლესი საბჭოს მდივანმა ალი შამხანიმ განაცხადა, რომ ირანში მიმდინარე საპროტესტო აქციები იმ ომის ფარგლებში იმართება, რომელიც თეირანს რამდენიმე სახელმწიფომ გამოუცხადა. მისივე თქმით, ამ აქციების უკან აშშ, დიდი ბრიტანეთი და საუდის არაბეთი დგანან. „სწორედ ეს ქვეყნები ხელმძღვანელობენ სოციალურ ქსელებში კამპანიას, რომელიც საპროტესტო აქციებზე მოქმედებს. ჩვენი ანალიზით ირკვევა, რომ ახალი ჰეშთეგების 27%, რომელიც ირანის წინააღმდეგაა მიმართული, საუდის არაბეთშია შექმნილი“, – განაცხადა ირანის ხელისუფლების წარმომადგენელმა. მანვე დასძინა, რომ საპროტესტო აქციები რამდენიმე დღეში დასრულდება.

აიათოლა ალი ხამენეიმ ირანში დაპირისპირება „მტრებს“ დააბრალა. „ბოლო დღეებში, ირანის მტრები იყენებენ სხვადასხვა მეთოდს, მათ შორის ფულს, იარაღსა და პოლიტიკას, რათა ისლამურ რესპუბლიკას საფრთხე შეუქმნან“, – განაცხადა ირანის უმაღლესმა ლიდერმა აიათოლა ალი ხამენეიმ. მისი თქმით, ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით საზოგადოებას მაშინ მიმართავს, როცა ამის დრო მოვა. ხამენეის არ დაუკონკრეტებია, ვის გულისხმობს ირანის მტრებში, თუმცა ირანის პრეზიდენტმა ჰასან როუჰანიმ ცოტა ხნით ადრე, აშშ-ის პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი სოციალური ქსელით გაკეთებული განცხადების გამო გააკრიტიკა, სადაც ტრამპი ირანში დემონსტრანტებს მხარდაჭერას უცხადებდა.[3]

ირანში განვითარებულ მოვლენებს ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენელი საგარეო პოლიტიკისა და უსაფრთხოების საკითხებში ფედერიკა მოგერინი გამოეხმაურა. „ადამიანის უფლებების დაცვა ევროკავშირისთვის ირანთან ურთიერთობებში ყოველთვის ძირითადი საკითხი იყო. მშვიდობიანი დემონსტრაცია და გამოხატვის თავისუფლება არის ფუნდამენტური უფლებები, რომელთა დაცვა მოეთხოვება ყველა ქვეყანას და ირანი გამონაკლისი არაა. ჩვენ მოვლენებს ყურადღებით დავაკვირდებით“, – განაცხადა მან.[4]

დემონსტრაციების საპასუხოდ, ირანში ხელისუფლების მხარდამჭერი აქციები დაიწყო. ირანის გუშაგთა საბჭოს გენერალმა მეჯ გენ მოჰამედ ალი ჯაფარმა, სახელმწიფოს მხარდამჭერ აქციაზე, „ამბოხის დამარცხების“ შესახებ განაცხადა. ირანის სახელმწიფო ტელევიზიამ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ხელისუფლების მხარდამჭერ აქციებში ასობით ათასი ადამიანი მონაწილეობდა. ტელევიზიის მიერ ნაჩვენებ კადრებში ირანის სხვადასხვა ქალაქში გამართული დემონსტრაციები იყო ნაჩვენები. მომიტინგეები აშშ-ის, საუდის არაბეთისა და ისრაელის საწინააღმდეგო ლოზუნგებს სკანდირებდნენ. ირანის მთავრობაში მიიჩნევენ, რომ სწორედ ეს სამი ქვეყანა არის ირანში გამართული მრავალათასიანი ანტისამთავრობო აქციების ორგანიზატორი. მათივე მტკიცებით, ეს ქვეყნები აფინანსებენ აქციების მონაწილეებს და იარაღსაც აწვდიან. იმის, რომ ისრაელის და აშშ-ის მეთაურები ირანის ანტისახელისუფლებო აქციებს მხარს უჭერენ, ასევე სჯერა ოფიციალურ ანკარას.[5]

სამშობლოში მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებით საზღვარგარეთ მცხოვრებმა ირანელებმა აქციები გამართეს. ბერლინში ათობით ირანელი ლტოლვილი შეიკრიბა და ირანის სხვადასახვა ქალაქში მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლებს მხარდაჭერა გამოუცხადა. რომში მდებარე ირანის საელჩოსთან კი ირანული მემარცხენე რადიკალური ორგანიზაცია „მოჯაჰედინ-ე ჰალკის“ 30-მდე წევრი შეიკრიბა. ისინი ლოზუნგებს „შეაჩერეთ დასჯა“ და „არა როუჰანის“ სკანდირებდნენ. აქცია გაიმართა აგრეთვე ლონდონში მდებარე ირანის საელჩოსთანაც.[6]

ირანმა დაწყებით კლასებში ინგლისური ენის სწავლება აკრძალა. ოფიციალურად ინგლისური ენის სწავლების აკრძალვა ირანში მასობრივ გამოსვლებს არ უკავშირდება, თუმცა როგორც აიათოლა ხამენეიმ ადრე განაცხადა, დემონსტრანტების ქმედებები საზღვარგარეთიდან იმართება.

ინგლისური ენის სწავლების აკრძალვის მიზეზი ირანის სულიერი ლიდერის განცხადება გახდა, რომელიც მიიჩნევს, რომ ინგლისური ენის ნაადრევმა სწავლებამ დასავლეთის „კულტურულ შემოჭრას“ შეუწყო ხელი. როგორც უმაღლესი განათლების სახელმწიფო კომიტეტის ხელმძღვანელმა განაცხადა, ინგლისური ენის სწავლება როგორც საჯარო, ასევე კერძო სკოლების დაწყებით კლასებში „კანონებსა და ნორმებს ეწინააღმდეგება“.[7]

ბოკო ჰარამის ტყვეობიდან 700-ზე მეტი ნიგერიელი გათავისუფლდა – ნიგერიის არმიის ცნობით, ტერორისტული დაჯგუფება „ბოკო ჰარამის“ ტყვეობიდან 700-ზე მეტმა ადამიანმა თავის დაღწევა შეძლო. ნიგერიის არმიის პრესსპიკერის თქმით, ტყვეებმა ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე ბანაკიდან გაქცევა მოახერხეს და ბორნოს შტატის ქალაქ მონგუნომში ჩავიდნენ. ტყვეებმა ბანაკი არა ერთდროულად, არამედ ნაწილ-ნაწილ, სხვადასხვა დროს დატოვეს. ნიგერიის პრეზიდენტმა მუჰამადუ ბუჰარიმ წინასაახალწლო მიმართვაში განაცხადა, რომ არმიის მიერ ჩატარებული სპეცოპერაციების შედეგად „ბოკო ჰარამი“ დამარცხებულია. დაჯგუფება „ბოკო ჰარამი“ 2002 წელს შეიქმნა და ძირითადად ნიგერიის ტერიტორიაზე მოქმედებს. ისლამისტები ქვეყანაში შარიათის კანონების შემოღებას ითხოვენ  და დასავლეთის გავლენის შესუსტებისთვის იბრძვიან. 2015 წლის აპრილში დაჯგუფებამ სახელი შეიცვალა და ახლა მას „ისლამური სახელმწიფოს დასავლეთ აფრიკული პროვინცია“ ჰქვია. ეს მას შემდეგ მოხდა, რაც დაჯგუფების მეთაური აბუბაქარ შექაუ „ისლამურ სახელმწიფოს“ მიემხრო.[8]

თავდასხმები სალოცავებზე ნიგერიაში – ნიგერიაში უცნობი შეიარაღებული პირები ეკლესიის მრევლს თავს დაესხნენ. თავდასხმის შედეგად 21 ადამიანი დაიღუპა. მომხდარზე აქამდე პასუხისმგებლობა რეგიონში მოქმედ არც ერთ დაჯგუფებას არ აუღია.[9] ნიგერიის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში მეჩეთზე განხორციელებულ თავდასხმას 11 ადამიანი ემსხვერპლა. შემთხვევა ბორნოს შტატში მოხდა. ადგილობრივი მედიის ცნობით, ასაფეთქებელი ნივთიერება თვითმკვლელმა ტერორისტმა აამოქმედა. მომხდარზე პასუხისმგებლობა ჯერჯერობით არცერთ დაჯგუფებას არ აუღია.[10]

სირიის ქალაქ ჰომსში გაეროს სარეაბილიტაციო სამუშაოები მიმდინარეობს – სამოქალაქო ომიდან თითქმის 7 წლის თავზე სირიის ქალაქ ჰომსში სარეაბილიტაციო სამუშაოები  ქალაქის ცენტრში, რომელსაც ომის პერიოდში რევოლუციის დედაქალაქიც კი უწოდეს, პარკების განახლება და ბავშვებისთვის ატრაქციონების დამონტაჟება მიმდინარეობს. ჰომსის რეაბილიტაცია გაეროს განვითარების პროგრამის ფარგლებში (UNDP) ხორციელდება. სარეაბილიტაციო სამუშაოებში ადგილობრივ მოსახლეობასთან ერთად UNDP-ის მოხალისეები მონაწილეობენ. 2011 წლიდან 2014 წლის გაზაფხულამდე, ჰომსი ალყაში იყო მოქცეული. გაეროსა და წითელი ჯვრის ინიციატივით, სირიის მთავრობასა და მეამბოხეებს შორის დროებითი ზავი გამოცხადდა. სწორედ ამ პერიოდში ქალაქიდან ადგილობრივი მოსახლეობის ევაკუაცია განხორციელდა. ქალაქის ნაწილი განადგურებულია. 600 ათასზე მეტი იძულებით გადაადგილებული პირი მშობლიურ ქალაქ ჰომსში 2017 წლის სექტემბერში დაბრუნდა.[11]

ეთიოპია ყველა პოლიტპატიმრის გათავისუფლებას გეგმავს – ამის შესახებ ქვეყნის პრემიერმინისტრმა ჰეილემარიამ დესალემნმა განაცხადა. პრემიერის თქმით, ასევე დაიხურება ცენტრი, რომელზეც მედიაში იწერებოდა, რომ ხელისუფლება პატიმართა წამებისთვის იყენებდა. გადაწყვეტილება შეეხება იმ ბრალდებულებსაც, რომლებზეც სასამართლოს განაჩენი ჯერ არ დაუდგენია. ადამიანის უფლებადამცველმა ორგანიზაციებმა ეთიოპია არაერთხელ დაადანაშაულეს მასობრივ დაპატიმრებებსა და პატიმართა უფლებების შელახვაში.[12]

სირიის არმიამ ქალაქი სინჯარი დაიკავა – სირიის სახელისუფლებო არმიამ იდლიბის პროვინციაში მდებარე სტრატეგიულად მნიშვნელოვან ქალაქ სინჯარზე კონტროლი დაიბრუნა. სინჯარის დაბრუნებით ბაშარ ასადის არმიამ ქალაქთან მდებარე სამხედრო აეროპორტზე და მნიშვნელოვან სატრანსპორტო მაგისტრალზე წვდომა მოიპოვა. იდლიბი ბოლო პროვინციაა, რომელსაც პრაქტიკულად ასადის რეჟიმის მოწინააღმდეგეები აკონტროლებენ. პარალელურად ცნობილი გახდა, რომ აღმოსავლეთ გუტას რეგიონში 6 და 7 იანვარს განხორციელებულ ავია იერიშებს არანაკლებ 18 მშვიდობიანი მოქალაქე, მათ შორის ბავშვები ემსხვერპლა, 60 კი დაშავდა.[13]

[1] Associated Press; Iran Protests Supreme leader blames ‘enemies’ for meddling; By Nasser Karimi and Jon Gambrell; 2 January, 2018; available at: https://www.apnews.com/0337232e446e41e49211dc71a788e152/Iran-state-TV:-9-killed-in-nationwide-protests,-unrest

[2] Trend News Agency; President Rouhani: Iran’s economy ahead of global average; 1 January, 2018; available at: https://en.trend.az/iran/society/2842960.html

[3] WBIR News; Iran’s Supreme Leader Ayatollah Ali Khameini blames ‘enemies’ for meddling in protests; By Kim Hjemgaard; 3 January, 2018; available at: http://www.wbir.com/article/news/nation-now/irans-supreme-leader-ayatollah-ali-khameini-blames-enemies-for-meddling-in-protests/465-e15055b5-4fff-4286-bc3e-434d219cdbd4

[4] Welt; EU ruft alle Seiten im Iran zu Gewaltverzicht auf; 3 January, 2018; available at: https://www.welt.de/newsticker/news1/article172118263/Proteste-EU-ruft-alle-Seiten-im-Iran-zu-Gewaltverzicht-auf.html

[5] Reuters; Iran deploys Revolutionary guards to quell ‘sedition’ in protest hotbeds; Bozorgmehr Sharefedin; 3 January, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-iran-rallies/iran-deploys-revolutionary-guards-to-quell-sedition-in-protest-hotbeds-idUSKBN1ES0FI?il=0

[6] იმედის ახალი ამბები; საზღვარგარეთ მცხოვრებმა ირანელებმა აქციები გამართეს; 3 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/42840/sazgvargaret-mtskhovrebma-iranelebma-aqtsiebi-gamartes

[7] Reuters; Iran bans English in primary schools after leader’s warning; Reuters Staff; 7 January, 2018; available at: https://www.reuters.com/article/us-iran-english/iran-bans-english-in-primary-schools-after-leaders-warning-idUSKBN1EW0L1

[8] BBC; Nigerian army says 700 Boko Haram captives have escaped; 1 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-africa-42536065

[9] Premium Times; New Year tragedy: Gunmen kill ‘21’ Rivers residents returning from church; Cletus Ukpong; 1 January, 2018; available at: https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/254177-new-year-tragedy-gunmen-kill-21-rivers-residents-returning-church.html

[10] Reuters; Suicide bomber kills 11 people in mosque attack in northeast Nigeria; Reuters Staff; 3 January, 2018; available at: https://af.reuters.com/article/topNews/idAFKBN1ES0PR-OZATP?feedType=RSS&feedName=topNews

[11] იმედის ახალი ამბები; სირიის ქალაქ ჰომსში გაეროს სარეაბილიტაციო სამუშაოები მიმდინარეობს; 2 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/42666/siriis-qalaq-homsshi-gaeros-sareabilitatsio-samushaoebi-mimdinareobs

[12] BBC; Ethiopia to release political prisoners, says prime minister; 3 January, 2018; available at: http://www.bbc.com/news/world-africa-42552643

[13] იმედის ახალი ამბები; სირიის არმიამ ქალაქი სინჯარი დაიკავა; 7 იანვარი, 2018; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://imedinews.ge/ge/msoflio/43216/siriis-armiam-qalaqi-sinjari-daikava