თურქეთი – ქალაქ ჩორუმის მეჩეთთან სროლისას 6 ადამიანი დაშავდა. 30 წლის მოქალაქემ სანადირო თოფიდან ცეცხლი გაუხსნა ადამიანებს, რომლებიც მეჩეთიდან გამოდიოდნენ. თავდამსხმელი შემთხვევის ადგილიდან მიიმალა. დაჭრილები ადგილობრივ საავადმყოფოში გადაიყვანეს.[1]
სტამბოლში, ანტი-ტერორისტული ოპერაციის ფარგლებში, 15 პირი დააკავეს. უსაფრთხოების ძალებმა სპეცოპერაცია, რომელიც დაჯგუფება ისლამური სახელმწიფოსა და ალ-ქაედას წინააღმდეგ დაგეგმეს, ერთდროულად, სტამბოლის 8 რაიონში, 12 სხვადასხვა მისამართზე ჩატარდა. დაკავებულები უცხო ქვეყნის მოქალაქეები არიან. მიმდინარე წელს, თურმა სამართალდამცავებმა, ტერორიზმის ბრალდებით, რამდენიმე პირი აქამდეც დააკავეს.[2]
თურქეთის პოლიციამ ქურთ მებრძოლებთან კავშირში ბრალდებული 110 პირი დააკავა. რეიდები ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარე დიარბაქირში, 186 ლოკაციაზე განხორციელდა. დაკავებულებს შორის ადვოკატები, ჟურნალისტები და ხელოვანებიც არიან. ქალაქის პროკურატურის მოთხოვნით, ჯამში, 216 პირის დაკავების ორდერია გაცემული. სახალხო დემოკრატიული პარტიის დეპუტატი თაიფ თემელის განცხადებით, დაკავებულთა შორის პარტიის წევრებიც არიან.[3]
ირანის ისლამური რესპუბლიკა – ირანი და საუდის არაბეთი დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენაზე შეთანხმდნენ. ჩინეთის შუამავლობით, ორი ქვეყნის საგარე საქმეთა მინისტრები შეხვდნენ და დიპლომატიური ურთიერთობები განიხილეს, განხეთქილების დასრულებასა და საელჩოების გახსნაზე შეთანხმდნენ. დასავლური მედიის შეფასებით, დაპირისპირებული ქვეყნების შერიგება, რეგიონში ჩინეთის მზარდ გავლენაზე მიუთითებს.[4]
ირანელი ქალების ჩაცმულობის გასაკონტროლებლად, საჯარო ადგილებში სათვალთვალო კამერებს ამონტაჟებენ. ირანის პოლიციის ინფორმაციით, 15 აპრილიდან პოლიცია შესაბამის ზომებს მიიღებს იმ ქალების წინააღმდეგ, რომლებიც ჰიჯაბს არ ატარებენ. იდენტიფიცირების შემდეგ რეგულაციის დამრღვევები მიიღებენ გამაფრთხიელებლ ტექსტურ შეტყობინებებს.[5]
ირანი სამართლებრივად დასჯის პირებს, ვინც ქალებს ჰიჯაბის მოხსნისკენ მოუწოდებს. ქვეყნის პროკურატურაში აცხადებენ, რომ ჰიჯაბის მოხსნისკენ მოწოდებისთვის, პირები სისხლის სამართლებრივ დევნას დაექვემდებარებიან და განაჩენის გასაჩივრების უფლება არ ექნებათ. გენერალური პროკურორის მოადგილი განცხადებით, ჰიჯაბის მოხსნისკენ წაქეზება, თავად ჰიჯაბის მოხსნაზე უფრო დიდი დანაშაულია.[6]
ირანში შიიტი სასულიერო პირი მოკლეს. აიათოლა აბასალი სოლეიმანს ქვეყნის ჩრდილოეთით მდებარე მაზანდარანის პროვინციაში გაუხსნეს ცეცხლი. სოლეიმანი საავადმყოფოში გადაყვანის შემდეგ გარდაიცვალა. თავდამსხმელი ბანკის დაცვის სამსახურის წევრია. პოლიციამ თავდამსხმელი დააკავა. თავდასხმის მიზეზი უცნობია. 88 წლის სასულიერო პირი გავლენიანი ასამბლეის წევრი იყო. აღნიშნული ასამბლეა სულიერ ლიდერს ირჩევს. სოლეიმანი 17 წლის განმავლობაში აიათოლა ალი ხამენეის პირადი წარმომადგენელიც იყო.[7]
რუსეთის ფედერაცია – ინგუშეთში, კონტრტერორისტული ოპერაციის დროს, სამი პოლიციები მოკლეს. რვა სამართალდამცველი კი დაშავდა. უსაფრთხოების ძალებმა სოფელ ზიაზიკოვ-იურტში შეიარაღებული პირები აღმოაჩინეს. დაკავების დროს შეიარაღებულმა პირებმა პოლიციას ცეცხლი გაუხსნეს. თავდამსხმელებმა გაქცევა მოახერხეს. ინგუშეთში, მალგობეკის რეგიონში კონტრტერორისტული რეჟიმი მოქმედებს. მიმდინარე წლის 27 მარტს, იგუშეთისა და ჩრდილოეთ ოსეთის საზღვარზე უცნობმა პირებმა ცეცხლი გაუხსნეს საგზაო პოლიციის განყოფილებასაც.[8]
ვლადიმერ პუტინის კრიტიკოსს 25 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. მოსკოვის სასამართლომ ვლადიმერ ყარა-მურზას, რუსული არმიის დისკრედიტაციისთვის, რუსეთში არასასურველ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობისა და სახელმწიფოს ღალატისთვის 25 წლით პატიმრობა მიუსაჯა. ყარა-მურზა რუსეთისა და გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქეა და ის წლების განმავლობაში აკრიტიკებს რუსეთის პრეზიდენტს. 41 წლის ყარა-მურზას განცხადებით, რუსეთს მკვლელების რეჟიმის მართავს. ის 2015 და 2017 წლებში რუსეთის სპეცსამსახურებს მის მოწამვლაშიც ადანაშაულებდა.[9]
უკრაინა – უკრაინიდან რუსეთში იძულებით დეპორტირებული ბავშვები მშობლებს დაუბრუნდნენ. 31 ბავშვის დაბრუნება საქველმოქმედო ორგანიზაციის „გადავარჩინოთ უკრაინა“ ორგანიზებით მოხდა. ბავშები უკრაინაში ბელარუსის გავლით ჩაიყვანეს. ერთერთი ბავშვის თქმით, მათ „ცხოველებივით“ ექცეოდნენ და ეუბნებოდნენ, რომ მშბლებს ისინი არ აღარ უნდოდათ. ომის დაწყების შემდეგ რუსეთის საოკუპაციო ძალებმა 16 ათასზე მეტი უკრაინელი ბავშვი იძლებით გაიყვანეს რუსეთში. ბავშვთა უკანონო დეპორტაციისა და სამხედრო დანაშაულებისთვის, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ რუსეთის პრეზიდენტის დაკავების ორდერი გამოსცა.[10]
უკრაინასა და რუსეთს შორის ტყვეების სააღდგომო გაცვლა მოხდა. პრეზიდენტის ოფისის ხელმძღვანელი ანდრეი ერმაკის განცხადებით, უკრაინამ რუსეთის ტყვეობიდან 130 ადამიანი დაიბრუნა. მათ შორის არიან უკრაინელი სამხედროები, მესაზღვრეები, მეზღვაურები, სახელმწიფო სატრანსპორტო სამსახურის თანამშრომლები და ეროვნული გვარდიის წევრები.[11]
ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეამ უკრაინელი ბავშვების რუსეთში დეპორტაცია გენოციდად აღიარა. ასამბლეამ, ასევე, მხარი დაუჭირა გენოციდის დანაშაულის მტკიცებულებების აღრიცხვის, შეგროვებისა და შეფასების აუცილებლობას. ასამბლეამ სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მოუწოდა, განიხილოს აღნიშნული დანაშაულისთვის სამართლებრივი დევნის შესაძლებლობა.[12]
სირიის არაბთა რესპუბლიკა – ტერორისტული ორგანიზაციის „ისლამური სახელმწიფო“ ერთერთი ლიდერი მოკლეს. აშშ-ის მიერ ჩატარებული სამხედრო ოპერაციის შედეგად ხალიდ აიდ აჰმად ალ-ჯაბურის ლიკვიდაცია მოხდა. ალ-ჯაბური პასუხისმგებელი იყო „ისლამური სახელმწიფოს“ მიერ ევროპაში განხორციელებულ თავდასხმებზე. ასევე, მან განავითარა დაჯგუფების ხელმძღვანელობის სტრუქტურა. ამერიკული მხარის ინფორმაციით, დარტყმის შედეგად მშვიდობიანი მოქალაქეები არ დაშავებულან.[13]
სუდანი – სუდანში არმიასა და გასამხედროებულ დაჯგუფებას შორის შეიარაღებული კონფლიქტი გამძაფრდა. სუდანი გასამხედროებული დაჯგუფების „სწრაფი რეაგირების ძალები“ განცხადებით, კონტროლი დაამყარეს პრეზიდენტის სასახლეზე, არმიის მეთაურის რეზიდენციასა დახართუმის საერთაშორისო აეროპორტზე. მანამდე შეტაკებები დაიწყო ხართუმსა და მის მიმდებარე დასახლებებში. შეტაკებების იყო ქალაქ მეროვეშიც. სუდანის არმია აღნიშნულ განცხადებას უარყოფს. მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით, სუდანის არმიასა და გასამხედროებულ დაჯგუფებას შორის შეტაკებების შედეგად 100-მდე სამოქალაქო პირი დაიღუპა და ასობით დაშავდა. მსხვერპლია შეტაკებებში მონაწილე მხარეებს შორისაც.
2021 წლის სახელმწიფო გადატრიალების შემდეგ, სუდანს სამხედრო მაღალჩინოსნები მართავენ სუვერენული საბჭოს მეშვეობით. ვითარების ესკალაცია ქვეყნის სამოქალაქო მმართველობაზე გადასვლის პროცესს დიდ საფრთხეს უქმნის. სუდანში სამოქალაქო მმართველობის ჩამოყალიბება „სწრაფი რეაგირების ძალების“ არმიაში ინტეგრაციას ითვალისწინებს. დაჯგუფება აღნიშნული პროცესის 10 წლით გადავადებას ითხოვს, არმიის მეთაური კი აცხადებს, რომ პროცესი 2 წელიწადში უნდა დასრულდეს.[14]
დაპირისპირებულ მხარეებს ეგვიპტემ და სამხრეთ სუდანმა შუამავლობა შესთავაზეს. ქვეყანაში მედიაციისთვის ჩასვლას გეგმავენ კენიის, სამხრეთ სუდანის და ჯიბუტის ლიდერები, რომლებიც მხარეებს ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტისკენ მოუწოდებენ.[15]
20 აპრილისთვის, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ცნობით, საბრძოლო მოქმედებების შედეგად 413 ადამიანი მოკლული და 3500-ზე მეტი დაშავებული იყო.[16]
[1] მედია რესურსი „Top News Mesdia RSS Australia“; ჩორუმში მამაკაცმა მეჩეთიდან გამოსულ ადამიანებს ცეცხლი გაუხსნა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 10 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://au.topnews.media/news/in-corum-turkey-a-man-shot-at-people-leaving-a-mosque/ [ნანახია 2023 წლის 13 აპრილს]
[2] მედია საშუალება „Daily Sabah“; თურქეთში ტერორიზმში ეჭვმიტანილი 15 პირი დააკავეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 12 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.dailysabah.com/politics/war-on-terror/turkiye-detains-15-suspected-al-qaida-daesh-terrorists?fbclid=IwAR2p0o936aAGpk28_tDpbiO2YsYU9ysu0BAY-tlYw2GsX9d993TgQjR9q9Y [ნანახია 2023 წლის 13 აპრილს]
[3] მედია საშუალება „Reuters“; თურქეთის პოლიციამ ქურთ მებრძლებთან კავშირში ბრალდებული 110 პირი დააკავა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 26 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/turkey-arrests-110-people-over-alleged-kurdish-militant-ties-sources-2023-04-25/?fbclid=IwAR3TLsp9GhhfUS_dEUrJ84nDIA07y6_gCYI4kav49n_ajUyDms1ApISHexg ნანახია [2023 წლის 28 აპრილს]
[4] მედია საშუალება „Reuters“; ირანისა და ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრები ჩინეთში შეხვდნენ და დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენაზე შეთანხმდნენ; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 6 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/article/iran-saudi-china-idAFKBN2W305W?fbclid=IwAR3n83OYwL9HwKskjBl-crDCUFmLwanCale9xt7M9jQgYbuvEShs7gXOO3I [ნანახია 2023 წლის 7 აპრილს]
[5] მედია საშუალება „Reuters“; ირანში ქალების ჩაცმულობის გასაკონტროლებლად სათვალთვალო კამერებს ამონტაჟებენ; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 11 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-installs-cameras-public-places-identify-penalise-unveiled-women-police-2023-04-08/?fbclid=IwAR0NuFBTAvpKJ42XpqRVNZ185FvfepDX3RLheYbVdd5A6w2Qn_rJUuIr2Ak [ნანახია 2023 წლის 13 აპრილს]
[6] მედია საშუალება „Reuters“; ირანი ჰიჯაბის მოხსნისკენ წაქეზებას სამართლებრივად დასჯის; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 15 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-vows-crack-down-people-who-promote-removing-veil-2023-04-15/ [ნანახია 2023 წლის 20 აპრილს]
[7] მედია საშუალება „BBC“; ირანში შიიტი სასულიერო პირი მოკლეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 26 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-65398982?fbclid=IwAR3BGZjO9BxyMTkQ6D0X2FkvipQnyftr-2tKA5nQgZJ-7F3lZsHlWqlOPOc [ნანახია 2023 წლის 28 აპრილს]
[8] მედია საშუალება „რია ნოვოსტი“; ინგუშეთში, კონტრტერორისტული ოპერაციის დროს, სამი პოლიციელი მოკლეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 6 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://ria.ru/20230406/ingushetiya-1863374744.html?fbclid=IwAR125mEhyXnMVI1g8hdwyPnJ5M-0-a6kpzb0bD_pMRgc34kHi2oDxLfLta4 [ნანახია 2023 წლის 10 აპრილს]
[9] მედია საშუალება „Reuters“; პუტინის კრიტიკოსს 25 წლით პატიმრობა მიუსაჯეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 17 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/europe/russian-court-jails-kremlin-critic-kara-murza-25-years-treason-2023-04-17/?fbclid=IwAR2SfkD8dUW10DjeDDk9RGJ6h3Vd4HRUlb3s2GIm0Uf9iIXTiboA0pyXBBw [ნანახია 2023 წლის 20 აპრილს]
[10] მედია საშუალება „Deutsche Welle“; 31 უკრაინელი ბავშვი ოჯახებს დაუბრუნდა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 9 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.dw.com/en/ukrainian-charity-reunites-31-children-with-their-families/a-65265088?fbclid=IwAR3jTy8oVq6kWczGyxEkGPYEJOzuX9mqa-ksVR-PNOL4zoj7jXmlANLHBB4 [ნანახია 2023 წლის 13 აპრილს]
[11] მედია საშუალება „უკრაინული პრავდა“; უკრაინასა და რუსეთს შორის ტყვეების სააღდგომო გაცვლა მოხდა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 16 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.pravda.com.ua/rus/news/2023/04/16/7398073/ [ნანახია 2023 წლის 20 აპრილს]
[12] მედია საშუალება „უკრაინსკაია პრავდა“; ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეამ უკრაინელი ბავშვების რუსეთში დეპორტაცია გენოციდად აღიარა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 27 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.eurointegration.com.ua/rus/news/2023/04/27/7160630/ [ნანახია 2023 წლის 28 აპრილს]
[13] მედია საშუალება „Reuters“; სირიაში ისლამური სახელმწიფოს ერთერთი ლიდერი მოკლეს; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 4 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/middle-east/us-military-operation-kills-islamic-state-leader-syria-officials-2023-04-04/?fbclid=IwAR1-hB7ll5Ej2pV6HK88E7TIsvIUC5Nzi-bpzd9h9ALlRLfgsFLpzd3x3Hc [ნანახია 2023 წლის 7 აპრილს]
[14] მედია საშუალება „BBC“; შეტაკებები სუდანში: არმიასა და დაჯგუფებას შორის დაპირისპირება მესამე დღეა გრძელდება; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 18 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/world-africa-65293538?fbclid=IwAR3fV_c4HHqEEifTyk2EYnqT3UOLhYpvr43kY-gzQQcJ5NTni1Wcnusc2mo [ნანახია 2023 წლის 20 აპრილს]
[15] მედია საშუალება „BBC“; შეტაკებები სუდანში – ახალი ამბები; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 17 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.bbc.com/news/live/world-africa-65285254 [ნანახია 2023 წლის 20 აპრილს]
[16] მედია საშუალება „Reuters“; სუდანში გარდაცვლილთა რაოდენობამ 400-ს გადააჭარბა; გამოქვეყნებულია 2023 წლის 21 აპრილს; ხელმისაწვდომია ბმულზე: https://www.reuters.com/world/africa/sudan-death-toll-rises-413-world-health-organization-says-2023-04-21/?fbclid=IwAR26Tc9GIJ3PhINQQFXNFhI0GYdli_W2AUHjh-QrEpOG_fEYsD_2lZzmUD8 [ნანახია 2023 წლის 28 აპრილს]